شهر یزد یکی از توریستی‌ترین شهرهای ایران است که به لحاظ قدمت دیرینه و معماری تاریخی ارزشمند و بافت سنتی دست نخورده‌اش، به عنوان اولین و تنهاترین شهر ایران در 18 تیر 1396 در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسید. از این رو همه ساله گردشگران زیادی از سراسر جهان برای بازدید از جاذبه‌های گردشگری و موزه‌های ملی یزد و گشتوگذار در شهر بادگیرها و قنات‌ها، به شهر یزد سفر می‌کنند. یکی از لذت بخش‌ترین قسمت‌های سفر به هر شهری خریدن سوغاتی‌های آن شهر محسوب می‌شود که تا مدت‌ها می‌تواند یادآور خاطرات شیرین سفر برای ما باشد. شهر یزد علاوه بر دیدنی‌های فراوان سوغاتی‌های زیادی هم دارد که شامل خوراکی‌ها و صنایع‌دستی استان یزد می‌شود. در ادامه این مطلب از قاصدک24 قصد داریم بهترین سوغاتی‌ها و صنایع‌دستی یزد را معرفی کنیم تا برای خرید سوغاتی در سفر به یزد اطلاعات لازم را داشته باشید. پس هرچه زودتر بلیط قطار یزد را تهیه نمایید و خودتان را برای سفر به این شهر دیدنی آماده کنید.
سوغات و خوراکی‌های یزد
شهر یزد علاوه برجاذبه‌های گردشگری، خوراکی‌ها و شیرینی‌های خوشمزه‌ای نیز دارد که شامل نان‌های یزدی، کیک‌ها و شیرینی‌های یزدی است. قطاب یزد که معروف‌ترین شیرینی یزدی نام دارد، در سایر شهرها نیز پخت می‌شود؛ ولی به لحاظ کیفیت و اصالت، قطاب پخت یزد از بهترین طعم و عطر برخوردار است. در ادامه به برخی از محبوب‌ترین شیرینی‌های یزد و معرفی خوشمزه‌ترین سوغاتی‌های استان یزد می‌پردازیم.
قطاب یزد
قطاب یزد که معروف‌ترین شیرینی یزد بوده و از محبوب‌ترین شیرینی‌های ایرانی نیز محسوب می‌شود؛ در شهر یزد به وفور پخته شده و بسیار خوش‌طعم و بی‌نظیر است. قطاب یزد از دو لایه بیرونی و درونی تشکیل شده است که لایه بیرونی که به صورت خمیر تهیه می‌شود از آرد گندم، زرده تخم‌مرغ و شیر یا ماست تشکیل شده است. مواد اولیه درون این شیرینی نیز از ترکیب پودر بادام و پودر قند تهیه می‌شود. در نهایت پس از آماده‌شدن شیرینی‌ها، آن را درون پودر قند می‌غلتانند. این شیرینی از عطر و طعم بی‌نظیری برخوردار بوده و برای سوغاتی‌دادن به دوستان و آشنایان گزینه خوبی محسوب می‌شود. میدان امیر چخماق یزد محل مناسبی برای خرید یک قطاب باکیفیت و سوغاتی خوشمزه در یزد است.
کیک یزدی، معروف‌ترین سوغات یزد
کیک یزدی یکی از معروف‌ترین سوغاتی‌های خوراکی یزد است که به دلیل محبوبیت بالا و خوش‌طعم بودن آن، در اکثر شیرینی‌پزی‌ها و در شهرهای مختلف پخت شده و به فروش می‌رسد. این شیرینی معروف و محبوب که اصالتا به استان یزد تعلق دارد؛ در تمام شهرها و به خصوص در یزد، در مناسبت‌ها و جشن‌های مذهبی مرسومیت زیادی داشته و برای پذیرایی مورد استفاده قرار می‌گیرد. مواد اولیه این کیک خوش‌طعم از آرد سفید، تخم‌مرغ، شکر، روغن‌جامد یا کره، جوش شیرین، ماست یا شیرو نمک میوه تشکیل شده است که در برخی موارد از خلال بادام و پسته نیز برای تزیین آن استفاده می‌شود. کیک یزدی می‌تواند یک سوغاتی خوش طعم و مناسب در بازگشت از استان یزد باشد و طعم لذیذ آن، خاطرات خوش سفر به یزد را برای شما رقم بزند.
باقلوای یزد
باقلوا نوعی از شیرینی است که اولین بار توسط عثمانی‌ها پخته شده است و در حال حاضر در کشورهای ایران، ترکیه، جمهوری آذربایجان و کشورهای آسیای میانه و قفقاز و همچنین برخی کشورهای عربی و یونان و قبرس نیز پخت می‌شود. در ایران نیز در حالی که باقلوا یکی از شیرینی‌های معروف یزد محسوب می‌شود، از معروف‌ترین شیرینی‌های استان قزوین، کاشان و آذربایجان نیز به شمار می‌رود. گذشته از همه این‌ها باقلوای یزد به دلیل مقدار پسته و بادام زیاد و تنوع در اشکال مختلف که شامل باقلواهای مربعی شکل ، لوزی شکل و لوله ای می‌شود؛ از پرطرفدارترین باقلواهای ایران محسوب می‌شود. ترکیبات باقلوا شامل: گلاب درجه یک، آرد، مغز پسته، مغز بادام، بکینگ پودر، هل، شکر، زرده تخم مرغ، شیر، روغن و خاک‌قند است. خمیر مورد استفاده در این شیرینی سنتی و محبوب «لواش باقلوا» نام دارد که با ریختن یک لایه شربت روی آن و با پاشیدن یک مایه حاوی پودر بادام و پسته آن را آماده سرو می‌کنند. باقلوای محبوب یزد در انواع مختلف باقلوای لوزی، بیدمشکی و بادامی و نارگیلی تهیه می‌شود. معروف‌ترین برند باقلوای یزد که باکیفیت‌ترین باقلواهای یزد را پخت می‌کند؛ متعلق به باقلوا و قطاب حاج خلیفه رهبر است که بیش از صد سال از قدمت اولین کارگاه شیرینی پزی آن می‌گذرد و هنوز هم پابرجاست. سه شعبه مهم شیرینی‌پزی حاج خلیفه رهبر در یزد عبارتند از:
- شعبه یک: میدان امیر چخماق یزد
- شعبه دو: میدان بلوار جمهوری
- شعبه سه: شعبه صفاییه
حلوا ارده
حلوا ارده یزد که هم‌اکنون نیز به صورت سنتی در اردکان یزد تهیه می‌شود؛ جزو اصلی‌ترین سوغات استان یزد به شمار می‌رود که طرفداران خاص خود را دارد و اغلب افراد برای وعده صبحانه آن‌را میل می‌کنند. شکر و ارده و پودر سفیده تخم‌مرغ، آب، کنجد و استفاده از انواع شیرین‌کننده‌های مجاز، مواد اولیه حلوا ارده را تشکیل می‌دهند. حلوا ارده اردکان یزد به دلیل ارگانیک بودن و طبیعی بودن و عدم استفاده از هرگونه افزودنی‌های شیمیایی در تهیه آن، از محبوبیت بالایی در بین دوست‌داران این خوراکی شیرین و مقوی برخوردار است.
شیرینی لوز
«شیرینی لوز» یکی دیگر از مهم‌ترین سوغاتی‌های یزد است که در بسیاری از شهرای دیگر نیز پخته شده و در شیرینی فروشی‌ها وجود دارد؛ ولی از آن جایی که اصالت این شیرینی خوش‌طعم به شهر یزد برمی‌گردد؛ طعم واقعی آن‌را فقط در یزد خواهید چشید. شیرینی لوز در انواع مختلف بیدمشکی، بادامی، نارگیلی و پسته‌ای پخت می‌شود و مواد اولیه آن شکر و سفیده تخم‌مرغ است که در نهایت بستگی به نوع آن، پودر بادام، پسته و یا عرق بیدمشک و نارگیل را به آن اضافه می‌کنند .
شیرینی حاج بادامی یزد
شیرینی «حاج بادامی» یکی از محبوب‌ترین شیرینی‌های استان یزد است که به دلیل پرطرفدار بودن، اغلب در تمام شهرهای ایران پخت می‌شود. همان‌طور که در بسیاری از کافه‌های سنتی می‌توان ببینید؛ این شیرینی ریز و کم کالری را اغلب به جای قند به همراه چای سرو می‌کنند و یا می‌توانید به عنوان یک میان وعده سبک در بین وعده‌هایتان نوش جان نمایید. مواد اولیه این شیرینی را زرده تخم مرغ، گلاب، بادام، هل، جوش شیرین و پودر قند تشکیل می‌دهند.
شیرینی پنجرهای یزد
یکی دیگر از معروف‌ترین شیرینی‌های یزد که از محبوب‌ترین سوغاتی‌های یزد نیز به شمار می‌رود؛ شیرینی پنجرهای استان یزد است که به آن «خاتون پنجره» یا «نوقا» نیز گفته می‌شود. این شیرینی که به لحاظ ظاهری نیز متفاوت‌تر از سایر شیرینی‌های یزد است؛ با استفاده از مواد اولیه ساده و قالب‌های به‌خصوصی که در بازار موجود هستند تهیه می‌شود. مواد اولیه این شیرینی سنتی یزدی که به نام «نان پنجرهای» نیز شناخته می‌شود؛ از سفیده تخم مرغ، هل، آرد برنج، گلاب، آرد سفید، روغن و پودر قند تشکیل شده است. با تهیه قالب‌های متنوع می‌توانید به راحتی در خانه نیز این نان پنجره‌ای‌های خوش‌طعم را با قرار دادن در روغن داغ تهیه و به عنوان میان وعده نوش‌جان نمایید .
صنایع دستی یزد
در میان خوراکی‌های خوش‌طعم و انواع شیرینی‌های لذیذی که گزینه مناسبی برای تهیه سوغاتی از استان یزد به شمار می‌روند؛ برای آن دسته از دوستانی که قصد دارند تحفه‌ای از این شهر زیبا را برای خود و یا دوستان خود به یادگار از این شهر ببرند؛ خرید صنایع‌دستی یزد نیز گزینه بسیار مناسبی محسوب می‌شود. در ادامه به معرفی برخی از زیباترین و مهم‌ترین صنایع‌دستی یزد پرداخته و زیباترین سوغاتی صنایع‌دستی یزد را به شما معرفی خواهیم کرد.
ترمه یزد
ترمه‌دوزی یکی از هنرهای اصیل و سنتی ایرانی به شمار می‌رود که از گذشته تاکنون رونق زیادی در استان یزد داشته است. ترمه یزد از معروف‌ترین و باکیفیت‌ترین ترمه‌ها شناخته می‌شود و به عنوان سوغاتی یزد طرفداران زیادی در بین توریست‌های خارجی نیز دارد. ترمه، این پارچه نفیس و زیبا که از تار و پودهایی از جنس کرک و پشم، یا ابریشم بافته شده است که طرح‌‌هایی سنتی بر روی آن خودنمایی می‌کنند. قدمت اولین ترمه بافته نساجی‌شده به اوایل دوران صفویه برمی‌گرد. در دوران شاه‌عباس صفوی، اوج شکوفایی این هنر به چشم خورده و ذوق و علاقه ایرانیان به هنر را به رخ جهانیان می‌کشد.
انواع ترمه
ترمه انواع مختلفی دارد که از معروف‌ترین انواع ترمه‌ها، ترمه یزدی را می‌توان نام برد. طرح‌های این نوع ترمه عموما راه راه بوده و یا با گل‌های شاه‌عباسی منقش شده که بسیار گران‌بها و نفیس است. طراحی و نقوش کارشده بر روی ترمه ها شامل نقش‌هایی نظیر شاخ گوزنی، بته جقه، بته خرقه، امیری، راه راه، بته سروی و بته بادامی است که همگی نمادی از فرهنگ اصیل ایرانی را نمایش می‌دهند. امروزه ترمه در تولید محصولات مختلفی مانند: کفش، کیف، رومیزی، سجاده و جانماز و... مورد استفاده قرار می‌گیرد. نکته مهم در مورد قیمت ترمه‌ها این است که قیمت ترمه‌ها بر اساس تعداد رنگ نخ‌های استفاده شده و تراکم بافت قیمت گذاری می‌شوند که معمولا قیمت ترمه‌ها با کیفیت مختلف، متفاوت است. شما می‌توانید یکی از این ترمه‌های معروف یزد را از بازار خان یزد تهیه کنید.
انواع ترمه
ترمه انواع مختلفی دارد که از معروف‌ترین انواع ترمه‌ها، ترمه یزدی را می‌توان نام برد. طرح‌های این نوع ترمه عموما راه راه بوده و یا با گل‌های شاه‌عباسی منقش شده که بسیار گران‌بها و نفیس است. طراحی و نقوش کارشده بر روی ترمه ها شامل نقش‌هایی نظیر شاخ گوزنی، بته جقه، بته خرقه، امیری، راه راه، بته سروی و بته بادامی است که همگی نمادی از فرهنگ اصیل ایرانی را نمایش می‌دهند. امروزه ترمه در تولید محصولات مختلفی مانند: کفش، کیف، رومیزی، سجاده و جانماز و... مورد استفاده قرار می‌گیرد. نکته مهم در مورد قیمت ترمه‌ها این است که قیمت ترمه‌ها بر اساس تعداد رنگ نخ‌های استفاده شده و تراکم بافت قیمت گذاری می‌شوند که معمولا قیمت ترمه‌ها با کیفیت مختلف، متفاوت است. شما می‌توانید یکی از این ترمه‌های معروف یزد را از بازار خان یزد تهیه کنید.
زیلو
زیلو یا زیر انداز که یکی از قدیمی‌ترین صنایع‌دستی استان یزد به شمار می‌رود؛ به دلیل بافته شدن از الیاف پنبه و طبع خنکی که دارد برای استفاده در مناطق کویری بسیار مناسب است. زیلو و گلیم به لحاظ ظاهری شباهت زیادی به هم دارند؛ با این تفاوت که نخ به کار برده شده در گلیم از جنس پشم بوده است. به یقین می‌توان گفت که بافت زیلو از قرن‌ها قبل از اسلام رایج بوده است؛ زیرا شواهد موجود نشان می‌دهد که در قرون اولیه اسلامی زیلو جزو فرش‌های شناخته شده بوده و بافت آن در بیشتر مناطق ایران رواج داشته است. زیلو یکی از زیراندازهایی است که در اکثر مساجد با قدمت بالا یافت می‌شود. شهر «میبد» یزد یکی از مراکز مهم زیلوبافی در استان یزد شناخته می‌شود که تا چند سال پیش خانواده‌های بسیاری از این راه امرار معاش می‌کردند. زیلوها از نظر کاربرد و رنگ به دسته تقسیم می‌شوند:| برای خرید بلیط قطار میبد کلیک کنید |
- زیلوهایی که با رنگ آبی و سفید بافته می‌شوند و مخصوص اماکن متبرکه و مساجد است.
- زیلوهایی که با رنگ آبی و گلی بافته می‌شوند و برای مصارف خانگی کاربرد داشته و از قیمت پایین‌تری برخوردار است.
- زیلوهای نفتال که با رنگ سبز و گلی بافته می‌شوند و مرغوب‌ترین نوع زیلو نیز محسوب می‌شوند.
پس از تایید روسای قاره‌ها و رای گیری نهایی شورای جهانی صنایع‌دستی مستقر در کشور انگلستان، زیلوی میبد یزد با نظر مثبت روسای قاره‌ها به ثبت جهانی خود رسید.
سخن پایانی
سوغاتی‌ها و صنایع‌دستی یزد بسیار فراتر از این نوشته‌ای است که اینجا می‌خوانید. پیشنهاد می‌کنم از نزدیک به این شهر بسیار دیدنی سفر کرده و پس از گشتوگذار در شهر و بازدید از جاذبه‌های گردشگری یزد به بازار خان یزد رفته، از مزه شیرینی‌ها و غذاهای سنتی یزد لذت برده و از صنایع‌دستی یزد نیز دیدن نمایید. این نکته را نیز در نظر داشته باشید که بهترین زمان سفر به یزد فصول خنک سال است تا از گرمای کویر کلافه نشده و سفر راحتی را تجربه کنید. می‌توانید از خدمات آنلاین خرید بلیط هواپیما و بلیط اتوبوس در قاصدک 24 نیز برای سفر به این شهر دیدنی استفاده کنید.
