تبریز جاذبه‌های طبیعی، مراکز خرید لوکس، آثار تاریخی، پارک‌های سرسبز، آبشارهای خروشان و روستاهای باصفایی در خود جای داده است. اما فقط طبیعت گردی در جاهای دیدنی تبریز نیست که می‌تواند سفر شما را جذاب و به یادماندنی کند؛ بلکه خانه‌های تاریخی و اماکن بسیار مهمی هم وجود دارند که بازدید از آن‌ها شما را به حال و هوای گذشته برمی‌گرداند. خانه‌های قدیمی‌ای که روزگارانی محل سکونت و پرورش افراد بسیار مهمی همچون اعتصامی، ستارخان و بهنام بوده است. پس اگر می‌خواهید با سرگذشت خانه های تاریخی تبریز آشنا شوید و سفری متفاوت به دل تاریخ داشته باشید، قاصدک 24 را در ادامه همراهی کنید.
اسامی خانه های تاریخی تبریز
اگر تمایل به تجربه‌ای منحصربه‌فرد در سفر دارید؛ خانه های تاریخی شهر تبریز را از دست ندهید. بی‌شک عکاسی از معماری خانه های سنتی تبریز و گردش در این مناطق کهن با قدمت‌های چندصدساله خالی از لطف نیست. در این مطلب با معروف ترین خانه های قدیمی تبریز به همراه آدرس و ساعت بازدید آشنا خواهیم شد. (اکثر خانه های قدیمی تبریز در جمعه و ایام تعطیل بسته هستند.)
خانه پروین اعتصامی از بهترین خانه های تاریخی تبریز
اگر می‌خواهید با محل سکونت یکی از بزرگترین شاعران زن ایرانی آشنا شوید، به منطقه چای کنار در تبریز بیایید. در همان نگاه اول حوض زیبای وسط حیاط، معماری قدیمی خانه پروین اعتصامی و مجسمه آن در پله‌ها توجه شما را به خود جلب خواهد کرد. پروین اعتصامی با نام اصلی «رخشنده» تا سن 7 سالگی در این مکان سکونت داشته و در سال 1320 نیز به علت بیماری حصبه فوت کرده است. اشعار به جا مانده از این شاعر مشهور شامل دیوان پروین می‌شود که در خود 606 قطعه دارد. شما می‌توانید از جای‌جای این خانه بزرگ با مساحت 900 متر بازدید کنید؛ از نمای آجری آن که به دوران قاجار برمی‌گردد عکس بگیرید و لحظات خاطره‌انگیزی را برای خود به ثبت برسانید.
زمان بازدید از خانه تاریخی تبریز اعتصامی: ساعت 9:00 تا 17:00
آدرس خانه پروین اعتصامی: خیابان چای کنار، نرسیده به پل شهید بهشتی، جنب مسجد میرآقا، کوچه ساوجبلاغی‌ها (کوچه پروین اعتصامی) ، پلاک ۶
خانه استاد شهریار تبریز
با ورود به این خانه قدم به زندگی شهریار خواهید گذاشت! موزه استاد شهریار در حقیقت زمانی محل زندگی شهریار، شاعر نامی تبریز بوده است. اکنون این منطقه یکی از محبوب‌ترین خانه های تاریخی تبریز شناخته می‌شود و در محله مقصودیه وجود دارد. پس از درگذشت شهریار و در سال 1367، شهرداری تبریز اقدام به خریداری این خانه کرد و در سال 1386 نیز به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید. موزه یا خانه استاد شهریار از بخش‌های مختلفی تشکیل شده که روزهای زندگی او را به خوبی روایت می‌کند. از آشپزخانه و زیرزمین تا لباس‌ها، لوازم شخصی و رختخواب شهریار شما را به دوران سکونت او در دوره پهلوی دوم خواهد برد. در هنگام گشت و گذار در این خانه تاریخی هم توصیه می‌کنیم حتما از سه تار معروف شهریار، خطاطی‌ها، عکس‌ها، دست‌نوشته‌ها، هدایا و لوح‌های تقدیر او دیدن نمایید.
زمان بازدید از خانه استاد شهریار: ساعت 7:30 تا 14:30، ساعت 15:00 تا 19:00
آدرس خانه استاد شهریار: منطقه مقصودیه، خیابان ارتش جنوبی، کوچه مقصودیه، پلاک 21
خانه تاریخی ستارخان، بزرگ مرد تبریز
از آنجایی که نام ستارخان برای تبریز بسیار شکوهمند و باارزش است، محل زندگی و مبارزات این سردار بزرگ مشروطه نیز به یکی‌از مهمترین خانه های تاریخی تبریز تبدیل شده است. قدمت این محل به دوران قاجار برمی‌گردد ولی از آنجایی که پس از درگذشت ستارخان، خانه او توسط نیروهای روسی تخریب شد، بنای بازمانده از آن در دوره پهلوی اول بازسازی شد. بنابراین معماری خانه ستارخان تبریز در حقیقت برای دوران پهلوی است. این خانه علاوه‌بر تاریخ پر فراز و نشیب صاحب آن، درب چوبی ورودی و آجرکاری‌های قدیمی ساختمان را هم در معرض دید بازدیدکندگان می‌گذارد. البته حیاط‌های اندرونی و بیرونی، مطبخ و اصطبل خانه همگی در هجوم سپاهیان تزار به تبریز ویران شده است. اما آنچه از این سرگذشت پرماجرا باقی مانده مانند زوارهای چوبی رنگ و رو رفته، تاریخی پر آشوب را در پس خود پنهان کرده است.
زمان بازدید از خانه ستارخان تبریز: ساعت 8:00 تا 14:30
آدرس خانه ستارخان: خیابان شمس تبریزی، کوچه امیرخیز، کوچه ستارخان غربی، پلاک ۲۱
خانه مشروطه در تبریز
محال ممکن است در هنگام بررسی خانه های تاریخی تبریز از خانه مشروطیت سخنی به میان نیاید. خانه‌ای که در روزگارانی محل تجمع بزرگترین مشروطه خواهان همچون ستارخان، باقرخان، حاج میرزا آقا فرشی و حسین‌خان باغبان بوده است. در حقیقت پس از به توپ بستن مجلس توسط محمد علی شاه پهلوی، شخصی به نام حاج مهدی کوزه کنانی خانه خود را در اختیار مشروطه خواهان قرار دارد تا برای اموری همچون تصمیم‌گیری، هم‌فکری، جلسات مهم، چاپ اعلامیه و... استفاده شود. بدون تردید بازدید از این خانه تاریخی تبریز خالی از لطف نبوده و شما را از نزدیک با حال و هوای دوران مشروطیت آشنا خواهد کرد. آثار ارزشمندی که می‌توانید در خانه مشروطه تبریز بازدید کنید شامل وسایل شخصی سران مشروطه مانند سلاح کمری ستارخان، تصاویر اسناد انقلاب مشروطه، دستگاه چاپ اعلامیه و تندیس مشروطه خواهانی همچون حاج علی ختایی، حسین خان باغبان، علی موسیو و زینب پاشا، تنها بانوی فعال در مشروطه را مشاهده کنید.
*خانه مشروطه تبریز در روزهای دوشنبه کل سال، روزهای 9 و 10 ماه محرم، روز 28 صفر، روز 21 ماه رمضان، روز 25 ماه شوال و روز رحلت امام خمینی (14 خرداد) تعطیل است.
ساعت بازدید خانه مشروطه تبریز: نیمه اول سال در ساعت 9:00 تا 19:30، نیمه دوم سال در 9:00 تا 17:30
ادرس خانه مشروطه در تبریز: خیابان تربیت، بازار تبریز، محله راسته کوچه در بخش غربی بازار، در مقابل مسجد جامع تبریز
خانه بهنام از خانه های تاریخی تبریز
اگر می‌خواهید به گشت و گذار در یکی از زیباترین خانه های تاریخی تبریز بپردازید و محو تزئینات ظریف، شیشه‌های رنگارنگ، تالارهای باشکوه و چشم‌نواز شوید، حتما سری به خانه بهنام تبریز بزنید. خانه تاریخی بهنام یا خانه قدکی، بنایی مسکونی متعلق به اواخر دوره زندیان و اوایل قاجار است و یکی از خانه های قدیمی تبریز شناخته می‌شود. این خانه در سال 1376 در فهرست آثار ملی ایرانی به ثبت رسیده و نمونه‌ای بی نظیر از معماری دوران خود را به تصویر می‌کشد. دو حیاط اندرونی و بیرونی به سبک تمام خانه‌های قدیمی، تراس تابستانی، نقاشی‌ها و تزئینات موجود بر طاقچه‌ها، انباری و مطبخ همه و همه شما را مجذوب خود خواهد کرد.
زمان بازدید از خانه بهنام تبریز: ساعت 10:00 تا 14:00، ساعت 16:00 تا 18:00
آدرس خانه بهنام تبریز: میدان ساعت، خیابان مقصودیه، کوچه مشیردفتر
ناگفته نماند اگر برای سفر به تبریز تمایل به خرید اینترنتی بلیط قطار تبریز، بلیط هواپیما تبریز و بلیط اتوبوس دارید، می‌توانید از قاصدک 24 استفاده کنید. در این روش دیگر نیازی به مراجعه حضوری به ترمینال یا آژانس‌های مسافرتی نداشته و در کمترین زمان ممکن خرید خود را انجام می‌دهید.
خانه لاله ای از خانه های قدیمی تبریز
یکی دیگر از خانه های تاریخی تبریز خانه لاله‌ای است که قدمت آن به دوران پهلوی برمی‌گردد. در اوایل این دوران فردی به نام « فتح الله اوف» این خانه را بنا کرد و چندین نسل از خانواده اوف در آن زندگی کردند. سپس این خانه توسط «ابوالقاسم مختارنیا» خریداری و تبدیل به محل سکونت این خانواده شد. سرانجام در سال ۱۳۵۰ این خانه به مالکیت «حاج حسین لاله‌ای» درامد و از آن روز به بعد به خانه تاریخی لاله ای تبریز شهرت یافت. امروزه خانه لاله ای در تبریز به سازمان میراث فرهنگی تعلق دارد و در سال 1378 بازسازی شده است. شما می‌توانید علاوه‌بر تماشای آجرکاری‌ها و گچ‌بری‌های زیبای این خانه و گشت و گذار در محوطه باصفای آن، از «آثار ارزشمند و کتاب‌های استاد یحیی ذکا» نیز دیدن کنید.
زمان بازدید از خانه ی لاله ای تبریز: ساعت 9:00 تا 17:00
آدرس خانه لاله ای تبریز: خیابان ارتش جنوبی، کوچه صدر
خانه حریری از زیباترین خانه های تبریز
اگر به معماری ایرانی و هنرهای اصیل قاجاری علاقمند هستید، قطعا از دیدن عمارت حریری تبریز به وجد خواهید آمد؛ چرا که این عمارت باشکوه با دیوارنگاری‌های ماهرانه و نقش و نگارهای باظرافت توجه هر بازدیدکننده‌ای را به خود جلب می‌کند. در خصوص تاریخچه آن نیز باید بگوییم خانه حریری تبریز متعلق به خاندان ثروتمند حریری ها بوده و امروزه به عنوان یکی از شاهکارهای معماری قاجاری شناخته می‌شود. یکی از سرشناس‌ترین اعضای این خاندان هم «محمد آقا حریری» نام دارد که در انقلاب مشروطه فعالیت‌های زیادی داشته است.
از جذاب‌ترین بخش‌های خانه حریری ها که توصیه می‌کنیم حتما از آن بازدید کنید، قسمت شاه نشین و اتاق طنبی است. در این قسمت‌ها نقاشی‌های رنگارنگ و نگارگری‌های خلاقانه از دیوار تا سقف عمارت ادامه دارد. هر کدام از این نقاشی‌ها حرفی برای گفتن دارند. به عنوان مثال برخی از آن‌ها به زیبایی‌های طبیعت، گل و گیاه، تصاویر اساطیر و افسانه‌ها مربوط می‌شوند و برخی دیگر داستان‌های زیادی همچون یوسف و زلیخا را روایت می‌کنند. هر جایی از این خانه را که نظاره کنید مجذوب تزئینات باشکوه آن خواهید شد! بنابراین دور از انتظار نیست اگر بگوییم عمارت حریری از بهترین و زیباترین خانه های تاریخی تبریز است و بازدید از آن برای مسافران و توریست‌هایی که به این شهر سفر می‌کنند حتما توصیه می‌شود.
همچنین باید بدانید خانه حریری تبریز دارای دو ساختمان است و در میان آن‌ها حیاط بزرگی قرار دارد که با یک باغچه خودنمایی می‌کند. امروزه بخشی از این بنا به نمایشگاه خوشنویسی و نگارگری اختصاص یافته و به موزه هنر مکتب تبریز هم مشهور است.
زمان بازدید از خانه حریری تبریز: بهتر است با مجموعه مربوطه تماس گرفته شود.
آدرس خانه حریری تبریز: خیابان تربیت، کوچه نور هاشمی، پلاک ۱۳۲
خانه گنجه ای زاده در تبریز
اگر می‌خواهید تلفیقی از معماری قاجاری و پهلوی را در عمارتی با وسعت 3000 مترمربع مشاهده کنید، خانه گنجه ای زاده تبریز انتخاب مناسبی خواهد بود. این خانه بزرگ و قدیمی متعلق به رضا گنجه‌ای زاده، نماینده مجلس و روزنامه نگاری مشهور، بوده است. امروزه خانه تاریخی گنجه ای زاده به عنوان دانشگاه هنر و معماری اسلامی تبریز فعالیت می‌کند و ورود عموم برای بازدید از آن آزاد هم است.
زمان بازدید از خانه ی گنجه ای زاده: ساعت 9:00 تا 16:00
آدرس خانه گنجه ای زاده: محله نوبار، بلوار ملاصدرا، خیابان طالقانی، خیابان ارک جدید در محله مقصودیه
خانه اردوبادی از خانه های تاریخی شهر تبریز
خانه تاریخی اُردوبادی تبریز از آن دسته اماکنی است که شما را به روزهای پرآشوب گذشته در جنگ جهانی دوم می‌برد. در ابتدا این خانه با مساحت 1600 مترمربعی توسط پزشکی به نام «موسی بیگ» ساخته شد و برخلاف بناهای خشتی و آجری آن زمان، ترکیبی از سنگ و آجر در معماری به کار رفت. بنابراین معماری خانه اردوبادی تبریز بسیار متفاوت‌تر از سایر خانه های این استان است و ارزش تاریخی زیادی دارد. کمی بعد این خانه به کنسولگری عراق تغییر کاربری داد و تا زمان جنگ جهانی دوم ادامه داشت. زمانی که نیروهای روسی تبریز را اشغال کردند، سفارت عراق در خانه ی اردوبادی تخریب شد. اما اینجا پایان کار این خانه نبود! بلکه پس از جنگ، مجددا دکتر اردوبادی خانه خود را به کلینیک بیماران روانی تبدیل کرد و از آن برای درمان بسیاری از افراد بهره جست. در اوایل دهه 50 این محل به مالکیت خانواده علمیه درامد و علاوه‌بر مکانی برای سکونت، به عنوان چاپخانه نیز مورد استفاده قرار گرفت. در نهایت از سال 1371 تاکنون خانه اردوبادی در تبریز به عنوان مرکز اسناد ملی شمال غرب پابرجاست و شما می‌توانید از آن بازدید نمایید.
زمان بازدید از خانه اردوبادی در تبریز: بهتر است برای گرفتن وقت بازدید با مجموعه تماس گرفته شود. (بازدید برای عموم بدون هماهنگی میسر نیست.)
ادرس خانه اردوبادی تبریز: خیابان ارتش جنوبی، پلاک ۸۴
خانه تاریخی حیدرزاده تبریز
تاریخچه ساخت خانه حیدرزاده به صورت دقیق مشخص نیست ولی طبق تحقیقات به عمل آورده شده، قدمت آن به 130 سال پیش برمی‌گردد. مالک اولیه آن نیز فردی به نام «حاج حبیب لک» شناخته می‌شود. با این حال در نقشه دارالسلطنه (یکی از نقشه‌های قدیمی استان تبریز) این بنا متعلق به «حاج قلی خان سرتیپ» ترسیم شده است. درباره معماری خانه حیدرزاده تبریز هم باید بگوییم یکی از زیباترین کاربندی‌های دوران قاجاریه را دارد و تالارهای آن به پنجره‌هایی تمام قد و رنگارنگ مزین شده‌اند. بخش‌های مختلف خانه شامل دو حیاط مستقل درونی و بیرونی، دو ساختمان، باغچه، تالار و حوض خانه می‌شود. امروزه نیز از خانه تاریخی حیدرزاده به عنوان نمایشگاه آثار تاریخی و امور اطلاع رسانی سازمان گردشگری استان تبریز استفاه می‌شود و بازدید برای عموم آزاد است.
زمان بازدید از خانه حیدرزاده تبریز: در ساعات اداری (معمولا ساعت 8:00 تا 14:00)
آدرس خانه حیدرزاده در تبریز: میدان ساعت، بخش جنوبی ساختمان شهرداری، کوچه مقصودیه
دیگر خانه های تاریخی در تبریز
از دیگر خانه های تاریخی در تبریز می‌توانیم به خانه شربت اوغلی، خانه حاج رضا صادری (خانه تاریخی معبودی) ، خانه حاج ارفع الملک جلیلی، خانه ختایی، خانه کلانتری، خانه مستشارالدوله تبریز، خانه سرخه ای، خانه میرزا حسین واعظ و خانه سلطان القرایی اشاره کنیم. برخی از این اماکن بازسازی شده‌اند و برخی دیگر جزو خانه های مرمت نشده تبریز هستند.
ناگفته نماند خانه امیر نظام گروسی نیز از خانه های قدیمی تبریز است که امروزه به عنوان موزه قاجار شهرت دارد. در مطلب موزه های تبریز به معرفی این موزه و همچنین خانه سلماسی که با نام موزه سنجش تبریز هم شناخته می‌شود، پرداخته‌ایم.
به پایان مطلب رسیدیم و قصد داشتیم با معماری خانه های سنتی تبریز، آدرس خانه های تاریخی تبریز، ساعت بازدید و دیگر مشخصات ضروری آن‌ها آشنا شویم. برای سفر به این استان محبوب هم می‌توانید از قاصدک24 کمک بگیرید و خدمات موردنیاز خود را مانند بلیط اتوبوس تبریز، بلیط هواپیما یا قطار، تور و رزرو هتل به صورت آنلاین دریافت کنید.
