معرفی سوغاتی و صنایع‌دستی چابهار

چابهار یکی از شهرهای جنوبی استان سیستان و بلوچستان و تنها بندر اقیانوسی ایران است که در کرانه اقیانوس هند و سواحل مکران قرار دارد. این شهر ساحلی در سال‌های اخیر به یکی از محبوب‌ترین مقاصد گردشگری توریست‌های ایرانی و خارجی تبدیل شده است. سواحل زیبای چابهار، غارهای باستانی ، موزه‌های محلی ، جنگل‌های حرا و تالاب‌های رنگی همگی از جاذبه‌های طبیعی و منحصر به فرد این منطقه بکر محسوب می‌شود.

از آن‌جایی که بندر چابهار به دریای آزاد یعنی اقیانوس هند راه دارد؛ محل مناسبی برای خرید کالا و پوشاک به حساب می‌آید. اگر شماهم قصد سفر به چابهار را دارید؛ در ادامه مطلب با ما همراه باشید تا بهترین سوغاتی‌ها و صنایع دستی چابهار را به شما معرفی کنیم.

 

بندر چابهار که یکی از شهرهای عالی برای سفر و خرید کردن است؛ سوغاتی‌های بی نظیر فراوانی هم دارد که شامل خوراکی‌های محلی چابهار و صنایع‌دستی زیبای شهر چابهار است. البته منطقه آزاد چابهار برای خرید سایر وسایل خانگی، آرایشی و بهداشتی و... نیز محل مناسبی است.

بازارهای چابهار به دو دسته بازارهای سنتی و مجتمع‌های تجاری منطقه‌ آزاد تقسیم می‌شوند که در هر کدام از این مناطق می‌توان اجناس مختلفی را خریداری کرد. برای خرید سوغات جنوب، بازارهای سنتی چابهار گزینه بهتری از لحاظ قیمت و جور بودن اجناس محسوب می‌شوند. سوغات خوراکی چابهار بیشتر شامل میگو، ماهی، ترشی، انبه و صنایع دستی آن شامل حصیربافی، پارچه‌های آینه‌دوزی و سکه‌دوزی شده، گلیم بافی و... است.

اگر به دنبال خرید سوغاتی در چابهار هستید؛ پیشنهاد می‌کنم از خوراکی‌های خوش‌طعم آن غافل نشوید. خوراکی‌های چابهار بیشتر شامل ماهی، میگو، ترشی جات و... می‌شود که در ادامه به طور کامل به معرفی آن می‌پردازیم.

چابهار به دلیل آب و هوای معتدل و چهارفصلی که داراست؛ محل کشت بسیاری از میوه‌های استوایی است که در سایر نقاط کشور یا کمیاب هستند و یا به دلیل طلبیدن شرایط آب و هوایی خاص رشد نمی‌کنند. در ادامه برخی از این میوه‌ها را معرفی کرده ایم.

پاپایا  و گواوا که احتمالا اسمشان نیز به‌ندرت به گوشتان خورده باشد؛ میوه‌هایی هستند که در بازارهای سنتی چابهار یافت می‌شوند و تست مزه‌های آنها در بازارهای محلی چابهار می تواند تجربه جدیدی در حین مسافرت و گشت‌وگذار در چابهار باشد.

همانطور که می‌دانید انبه میوه‌ای است که  تنها در برخی فصول و در مناطق گرمسیری کشت می‌شود و در همه روزهای سال به راحتی در دسترس نیست. اما جالب است بدانید که در شهر چهارفصل چابهار، به دلیل اقلیم آب‌وهوایی خاصی که  دارد؛ می‌توانید انبه را با قیمت بسیار پایین‌تر از سایر شهرها و در همه فصل‌های سال تهیه کنید.

 زیتون نیز یکی از تحفه‌های خوراکی است که در چابهار کشت می‌شود و از لحاظ تنوع با زیتون‌هایی که در شمال کشور کشت می‌شود متفاوت است. بنابراین اگر گذرتان به چابهار افتاد حتما زیتون‌های چابهار را امتحان کنید. زیرا  طعم و بوی بسیار بی‌نظیری دارد و کاملا با زیتون‌های شمال کشور فرق می‌کند.

ادویه‌های معروف چابهار گزینه بسیار مناسبی برای سوغاتی دادن به خانم‌های خانه‌دار و دوستان علاقمند به آشپزی محسوب می‌شود. برای خرید ادویه در چابهار بهتر است که به بازار معروف پیرزن‌ها در چابهار بروید و ادویه‌های محلی مختلف را با کمترین قیمت و بالاترین کیفیت خریداری کنید. شاید برایتان سوال باشد که چرا از چابهار ادویه خریداری کنیم؟ در پاسخ این سوال باید بگوییم که به دو دلیل: اول اینکه برخی از ادویه‌های مخصوص چابهار در شهرهای دیگر یافت نمی‌شود و دلیل دیگر این که ادویه‌های چابهار از کیفیت بالایی برخوردار هستند. از جمله ادویه‌های چابهار می‌توان ادویه ماهی، ادویه کراهی و ادویه خورشتی و ادویه ترشی‌جات را نام برد.

«لندو» نام  شیرینی معروف  محلی و سنتی شهر چابهار است که از ترکیب خرما و کنجد و گندم تهیه می‌شود. طرز تهیه این شیرینی خوش‌طعم، به این صورت است که پس از جدا کردن هسته‌های خرما و ترکیب آن با گندم برشته و کنجد، مواد مخلوط شده را زیر بار سنگینی قرار می‌دهند تا سفت شوند و حالت چسبندگی به خود بگیرند. این مرحله از تهیه شیرینی لندو کمی زمان‌بر بوده و مواد مخلوط شده تا  10 الی 12 ساعت زیر بار سنگین تا آماده شدن می‌مانند. در نهایت از زیر بار برداشته شده و در اشکال مختلف سرو می‌شود.

صنایع دستی چابهار که نماد فرهنگ و هنر مردمان اصیل بلوچ است؛ همواره مورد توجه گردشگران ایرانی و خارجی بوده است. جالب است بدانید که این صنایع‌دستی و پارچه‌های سوزن‌دوزی و گل‌دوزی شده که در بازار چابهار به وفور دیده می‌شود، به لحاظ مدل‌ها و طرح و رنگ‌های به‌کاربرده شده در شمال و جنوب استان کاملا متفاوت است. پارچه‌های سوزن‌دوزی شده در شمال استان معمولا دارای رنگ و لعابی روشن و طرح‌هایی ساده است؛ در حالی ‌که در جنوب استان رنگ‌های تیره و طرح‌های پیچیده بیشتر دیده می‌شود. ولی در حالت کلی همه این طرح‌ها در بازار چابهار خیره‌کننده و دیدنی است. در ادامه برخی از زیباترین صنایع دستی چابهار برای خرید سوغاتی را معرفی می‌کنیم.

لباس‌های سوزن‌دوزی شده در استان سیستان‌وبلوچستان می‌تواند جزو گران‌ترین خریدهای شما در چابهار باشد. قیمت برخی از این لباس‌ها در بازار چابهار تا یک میلیون تومان نیز می‌رسد؛ که شما می‌توانید با کمی گشت‌وگذار در بازارهای محلی با قیمت‌های پایین‌تری نیز خریداری نمایید. گران قیمت‌ترین لباس‌ محلی در ایران لباس بلوچی زنانه یا «دوچ» است که نشانگر تمدن چند هزار ساله چابهار است. نقش و نگار هندسی به‌کاررفته در دوچ الهام گرفته از طبیعت رنگارنگ چابهار است. بر روی این لباس‌ها تکه دوزی، سکه‌دوزی و آینه‌دوزی به وفور به چشم می‌خورد. از آن جایی‌که این پارچه‌ها تماما کار دست بوده و از کیفیت و ارزش بالایی برخوردار است؛ به راحتی می‌توانید به‌عنوان سوغاتی برای دوستانتان تهیه نمایید و با خیال راحت به نزدیکانتان هدیه دهید.

خمک‌دوزی نوع خاصی از سوزن‌دوزی محسوب می‌شود که با استفاده از نخ‌های ابریشمی نقوشی برجسته مانند گل‌های هشت‌پر، لوزی، مثلث و مربع که عموما بر روی پارچه‌های کتان دوخته می‌شوند. از این هنر دستی معمولا برای تزیین دستمال سفره، جانماز، کوسن و یا تزیین دور یقه و سر آستین در لباس‌ها استفاده می‌شود.

اگر می‌خواهید یک سوغاتی که نمادی ازفرهنگ و هنر چابهار را نمایش داده و در عین حال قیمت مناسب‌تری نیز داشته باشد را تهیه کنید؛ پارچه‌های آینه‌دوزی و سکه‌دوزی که با ظرافت تمام کار شده‌اند گزینه بسیار مناسبی است. در این نوع دوخت از آینه‌های کوچک و سکه‌های قدیمی استفاده می‌کنند و با مهارت خاصی آن‌ها را به لباس‌های محلی، دیوارکوب‌ها، روتختی و دستبند پیوند می‌زنند. در برخی موارد برای زیباتر شدن کار از مروارید، پولک و منجوق نیز در کنار تکه‌ها‌ی آینه استفاده می‌شود. از این صنایع‌دستی نیز می‌توانید برای پوشاندن اتاق خود استفاده کنید تا زیبایی آن چشمانتان را به خود خیره کند. مردم‌محلی از بافت‌های سکه‌دوزی شده برای پوشاندن و زینت رختخواب در اتاق‌ها  استفاده می‌کنند و همچنین در عروسی‌های محلی روی گردن شتر نیز پهن می‌کنند.

هنر سفال‌گری در استان سیستان‌وبلوچستان قدمتی دیرینه دارد که که ظروف سفالی جامانده در شهر باستانی سوخته به خوبی نشان‌دهنده این ادعاست. استفاده از چرخ‌های سفال‌گری در این شهر مرسوم نیست و ظروف سفالی در این شهر به صورت سنتی و دست‌ساز ساخته می‌شود. یکی از ویژگی‌هایی که سفال‌های چابهار را با دیگر ظروف سفالی متمایز می‌کند؛ رنگ خاص خاک این منطقه است که باعث می‌شود ظروف سفالی بعد از پخت به رنگ قرمز دربیایند. در سفر به چابهار می‌توانید ظروف سفالی را که در اشکال مختلف مانند کوزه، قوری، گلدان، کاسه، بشقاب و ... هستند؛ به عنوان یک سوغاتی ماندگار تهیه نمایید.

حصیربافی  در استان سیستان و بلوچستان  که قدمتی طولانی به اندازه تاریخ این قوم دارد؛ هنر ارزنده‌ای است که سینه به سینه و نسل به نسل توسط شیرزنان و مردان بلوچ به نسل‌های بعدی منتقل شده است. صنعت حصیربافی که در اصلاح محلی و بلوچی «تکرد» تلفظ می‌شود، جایگاه ویژه‌ای در زندگی مردم بلوچ دارد. در این هنر رشته‌های درخت نخل را با دست و ابزارهای ساده‌ دستی که در دسترس دارند می‌بافند. در چابهار مردان و زنان زیادی به بافتن صنایع‌دستی مختلف مانند سایه‌بان، سبدهای حصیری متنوع، بادبزن، زیرانداز و انواع کیف با استفاده از حصیربافی مشغول هستند.

هنر گلیم‌بافی در تمام استان سیستان و بلوچستان و بیشتر در بین عشایر و طوایف رونق زیادی دارد و یکی از سوغاتی‌های زیبا و ارزشمند چابهار محسوب می‌شود. این هنر در بلوچستان و در نواحی گشت، بم پشت، کشتگان و بیشتر در شهرستان دشتیاری از توابع چابهار رواج دارد. رنگ‌های به‌کاربرده شده در گلیم‌ها عمدتا تیره و در طیف رنگ‌های قهوه‌ای و یا قرمز تیره مایل به قهوه‌ای و یا شتری رنگ بوده است. از رنگ‌های روشن مورد استفاده در گلیم‌بافی می‌توان به  رنگ‌های زرد و سبز و کرم و سفید اشاره کرد. طرح‌های راه راه و نقوش هندسی مختلف از جمله طرح‌های متعارفی است که اغلب در گلیم‌بافی دیده می‌شود. مواد اولیه مورد نیاز برای بافت این گلیم‌ها از پشم دام‌ها تهیه می‌شود و با ترکیب رنگ‌ها و نقش و نگارهای متنوع و به‌کاربردن اشکال هندسی مختلف در طراحی، گلیم‌های زیبایی به دست این مردمان با ذوق خلق می‌شوند. امروزه این گلیم‌ها بسیار ارزشمند هستند و علاوه بر استفاده کاربردی، کاربرد تزیینی در دکوراسیون اتاق‌ها نیز دارند.

 

هنر و صنایع‌دستی در دنیای پیشرفته و مدرن امروزی نعمت خارق‌العاده‌ای است که به زندگی خشک و بی‌روح ما ذوق و زیبایی و لطافت را هدیه می‌کند. سفر به شهر زیبای چابهار و آشنایی با صنایع‌دستی و بازارهای سنتی آن فرصتی برای لمس این حجم از زیبایی و هنر طبیعی و ذوق مردمان بلوچ این سرزمین است. پس فرصت را غنیمت شمرده و در اولین فرصت به این شهر زیبا سفر کنید و پس از دیدن جاذبه‌های گردشگری چابهار، از هنرهای دستی زیبای این شهر به یادگار و برای سوغاتی دادن به عزیزان خود خریداری نمایید. برای سفر به این شهر دیدنی می‌توانید از خدمات آنلاین خرید بلیط هواپیما چابهار، بلیط قطار و اتوبوس در قاصدک 24  نیز استفاده نمایید.