گردشکری شکار اصطلاحی است که به سفر به مناطق مختلف با هدف شکار اطلاق می شود. گردشگرانی هم که برای شکار به این مناطق وارد می شوند یا شناخت کافی از زیست بوم آن ناحیه داشته و یا از راهنماهای محلی کمک می گیرند. پیوند گردشگری و شکار موجب شده تا بسیاری از تورهای ویژه و سافاری ها فقط به همین منظور شکل گرفته و به ارائه خدمات به گردشگران شکارچی بپردازند.
| برای خرید بلیط هواپیما کلیک کنید |
گردشگری شکار در ایران
ایران نیز به دلیل داشتن تنوع گونه های جانوری همواره یکی از مقاصد گردشگران شکارچی بوده است و گفته می شود که همواره نیمی از مجوزهای شکار برای گردشگران خارجی صادر می شود. همین موضوع مسئولان را واداشته تا مناطقی تحت عنوان" قُرُق های اختصاصی" تعریف کنند تا شکار در آنها آزاد باشد. از جمله این قرق ها می توان به سه منطقه در یزد، یک منطقه در کرمان و یک منطقه دیگر در سمنان اشاره کرد. مطابق آمارها گردشگری شکار در سال 95 بیش از 200 هزار دلار را روانه ایران کرده که نیمی از آن از شکار آهوها، بزها، قوچ ها و میش ها حاصل شده است. اما به طور کلی می توان مناطق دارای اهمیت محیط زیستی را در ایران به چند دسته تقسیم کرد:
بیشتر بخوانید: گردشگری حلال چیست و کجا استفاده می‌شود؟
پارک ملی
پارک های ملی مناطق طبیعی وسیعی هستند که به دلیل اهمیت زمین شناسی، بوم شناسی، چشم انداز و نیز جغرافیای زیستی به این عنوان نامیده می شوند. همچنین هدف از انتخاب این مناطق حفاظت از تنوع زیستی، یکپارچگی اکولوژیک و چشم اندازهاست. از این رو هر گونه فعالیتی که به زیست گیاهی و جانوری در این مناطق آسیب بزند، ممنوع است. از سوی دیگر فعالیت های آموزشی، پژوهشی و گردشگری در طبیعت در این مناطق آزاد است.
اثر طبیعی ملی
آثار طبیعی ملی در حقیقت پدیده های نادر ملی اعم از گیاه، حیوان، منظره، زمین یا حتی یک درخت کهنسال که با اختصاص محدوده ای به خود تحت حفاظت قرار می گیرند. برای نمونه می توان به سوسن چلچراغ گیلان، لاله واژگون چهارمحال و بختیاری و نیز غار ماهی کور در استان لرستان اشاره کرد.
پناهگاه حیات وحش
محدوده ای از منابع طبیعی کشور اعم از جنگل، مرتع، بیشه های طبیعی، اراضی جنگلی و حتی دشت و کوهستان که دارای زیستگاه طبیعی نمونه و شرایط اقلیمی خاص برای جانوران وحشی است.
مناطق حفاظت شده
منطقه حفاظت شده بخشی از زیست بوم است که کلیه عناصر موجود در آن اعم از زنده و غیر زنده را شامل می شود. در مناطق حفاظت شده حیوانات، گیاهان و حتی جلبک ها و قارچ ها نیز به منظور حفظ و نگهداری زیست بوم و نیز مطالعات، تحقیقات و گردشگری زیر چتر حمایت قرار می گیرند.
مناطق شکار ممنوع
مناطقی هستند که از سوی سازمان محیط زیست به عنوان نقاطی شناخته شده اند که در آنها شکار ممنوع است. دلیل آن نیز ترمیم و حفط گونه های جانوری در حال انقراض است. در ایران تا کنون 153 منطقه شکار ممنوع شناسایی شده است. برخی از مهم ترین مناطق شکار ممنوع در ایران عبارتند از: مناطق بصیران، دره باغ، چاه نفت داراب، کوه دراء، کوه گورم جهرم در استان فارس و اشکورات و چاف در استان گیلان.
گفتنی است که شکار در پناهگاه های حیات وحش، پارک های ملی و نیز مناطق حفاظت شده نیازمند گرفتن مجوز از سازمان های مربوطه است. چرا که در برخی موارد، شکار می تواند به تهدید نسل بعضی از گونه های نادر منجر شود. از این رو و با در نظر گرفتن شرایط گونه های جانوری، نسبت به صدور مجوز شکار برای هر منطقه اقدام می شود.
بیشتر بخوانید: گردشگری سلامت چیست و جایگاه ایران در گردشگری سلامت کجاست؟
شکارچیان کدام کشورها را برای شکار انتخاب می کنند؟
آفریقا، قاره ناشناخته ها و شگفتی های حیات وحش است. گونه های متنوعی از حیوانات در چهارگوشه این قاره یافت می شوند که گردشگران بسیاری را ترغیب می کنند تا برای دیدن آنها بار سفر ببندند. این قاره زیبا و پهناور، سالانه پذیرای بیش از 30 میلیون گردشگر از نقاط مختلف جهان است. ایده آل ترین مکان های شکار در آفریقا عبارتند از:
• تانزانیا: تانزانیا کشوری در شرق آفریقاست که پارک های ملی زیبا و پناهگاه های حیات وحش زیادی دارد. این کشور به بهشت شکارچیان معروف است و مقصد نهایی بسیاری از شکارچیان از سراسر جهان به شمار می رود.پناهگاه های حیات وحش متعددی در این کشور وجود دارند که مملو از گونه های گیاهی و جانوری متنوع می باشند. پناهگاه "سلوز" در این کشور بزرگ ترین منطقه شکار در جهان است که به شکار مجاز تعلق دارد. شیر، بوفالو و گونه های عجیبی چون "سیتاتونگا"(نوعی بز کوهی) و "گرنوک"(نوعی غزال) از جمله محبوب ترین شکارهای شکارچیان در این منطقه هستند.
• موزامبیک: موزامبیک کشوری در جنوب آفریقا با باتلاق ها وجنگل های انبوه نخل است. حیات وحش این کشور به شدت تحت تأثیر شکارهای بی رویه قرار گرفته که منجر به کاهش جمعیت حیوانات در آن شده است. با این حال همکاری دولت با ساکنین محلی در بهبود شکار پایدار، صنعت شکار این کشور را دوباره احیا کرده است. شیر، یوزپلنگ، بوفالوی کیپ و شیر، بیشترین هدف های شکارچیان در این نقطه از آفریقا هستند.
• آفریقای جنوبی: جنوبی ترین کشور قاره کهن آفریقا، آفریقایی جنوبی است که در ساحل دو اقیانوس هند و اطلس قرار گرفته است. این کشور برای آنهایی که با انگیزه شکارهای لوکس و تجملی، تفنگ به دست می گیرند، مقصد مناسبی است. قابلیت دسترسی به آن از سراسر دنیا نیز، نقطه قوتی برای آن به شمار می رود. گفتنی است که پارک ملی معروف "کروگر"، پناهگاه حیات وحش "پیلانزبرگ" و پارک ملی "کالاهاری"، برخی از مناطق حفاظت شده برای شکار در این کشور هستند. "نیالا" و "سونی"(گونه ای بز کوهی)، "رینو سفید"( گونه ای کرگدن)، شیر، فیل و بوفالو، حیواناتی هستند که بیشتر مورد شکار واقع می شوند.
• نامیبیا: کشور نامیبیا در میانه دو بیابان بزرگ آفریقا یعنی کالاهاری و نامیب واقع شده و کم باران ترین کشور قاره سیاه به شمار می رود. این کشور یکی از مکان های محبوب در میان شکارچیان اروپایی و نیز آمریکای شمالی است که برای شکار یوزپلنگ، بوفالوی کیپ، کرگدن و فیل به آنجا سفر می کنند.
بعد از آفریقا، قاره آمریکا بیشترین گردشگران شکار را میزبانی می کند. کشورهای آرژانتین و اروگوئه در آمریکای جنوبی و کانادا در آمریکای شمالی، مقصدهای اصلی شکارچیان هستند.
• آرژانتین: آرژانتین، دومین کشور وسیع قاره آمریکاست. این کشور یکی از ضابطه مندترین و سازمان یافته ترین صنعت های شکار در جهان را داراست. از حیث داشتن تنوع زیستی و نیز پناهگاه های حیات وحش بسیار غنی است و همین امر به توسعه گردشگری شکار در آن کمک کرده است. همچنین نزدیکی به قطب جنوب باعث شده که دسته های وسیعی از پرندگان و حیوانات در آن زیست کنند. فاخته و کبوتر در طول سال در این منطقه شکار می شوند اما برای شکارچیانی که به دنبال چالش بیشتر هستند، شکار بزکوهی، گوزن، یوزپلنگ وحشی و بوفالوی آبی، مهیج تر به نظر می رسد.
بیشتر بخوانید: گردشگری نجوم چیست و گردشگران نجومی از چه مناطقی استقبال می کنند؟
• اروگوئه: اروگوئه کشور کوچکی در جنوب شرقی قاره آمریکاست که بیشتر به خاطر شکار پرندگانی چون اردک، کبوتر، فاخته و نیز ماهی آب های شیرین مورد توجه گردشگران شکارچی قرار می گیرد.
• کانادا: کانادا یکی از محبوب ترین کشورهای آمریکای شمالی برای شکارچیان است و چشم اندازهای وسیع و زیبای آن، برای شکار و ماهیگیری مناسب است. گوزن و مرغ آبی و نیز گوزن کانادایی و خرگوش صحرایی از گونه هایی هستد که به ترتیب در ایالت های "اونتاریو" و "نیوفاندلند" یافت می شوند. اما ایالت های شمالی کانادا مانند کِبک برای ماهیگیری، مقصدی رؤیایی به شمار می رود. شکار خوک آبی و نهنگ بلوگا، می تواند یک تجربه لذتبخش را برای شکار فراهم کند.
با گذر از آفریقا و آمریکا و رسیدن به نیم کره شمالی، به اروپا می رسیم. قاره ای کوچک که به قاره سبز شهرت دارد و جزایر زیادی را در خود جای داده است. در اروپای سبز نیز مونته نگرو و بلاروس از جمله مقصدهای جالب توجه گردشگران شکارچی به شمار می روند.
• مونته نگرو: کشور کوچک مونته نگرو در جنوب شرقی اروپا قرار دارد؛ کشوری با مناظر و چشم اندازهای دست نخورده و حومه های زیبا و بکر. از آنجایی که حیات وحش در جنگل های غنی این منطقه رونق می یابد، شکار در این کشور کوچک یک فعالیت ورزشی تلقی می شود. شکار پرندگانی چون بلدرچین، اردک، قمری و نوک دراز در کنار حیواناتی چون خرس، خرگوش، گراز وحشی، شوکا و گرگ در این منطقه مجاز است.
• بلاروس: کشور سردسیری بلاروس در اروپای شرقی به خاطر زمین های هموار و باتلاقی، انتخاب ایده آلی برای شکار است. این کشور دارای 11هزار دریاچه دست نخورده است و 40 درصد از زمین های آن با نواحی جنگلی پوشیده شده است که برای شکار و ماهیگیری مناسب است. گاومیش کوهان دار اروپایی، حیوان ملی این کشور و شکاری ایده آل به شمار می رود.
این مسئله که گردشگری شکار چگونه می تواند نقش مثبتی در حفظ محیط زیست داشته باشد، حائز اهمیت است. کشورهای دارای زیستگاه های گسترده از چند راه می توانند تهدید شکار را به یک فرصت تبدیل کنند: با وضع قوانین مدون در زمینه شکار و نیز مشخص کردن مناطق مجاز برای این امر، به کسب درآمد از محل صدور پروانه شکار و خدمات گردشگری بپردازند. این کار موجب بهره مند شدن جامعه محلی می شود. نتیجه آنکه، انگیزه های حفاظتی در آنها بالاتر رفته و خود به محیط بانان طبیعی این زیستگاه ها بدل می شوند. درآمدهای حاصل، همچنین می تواند به کاهش شکارچیان غیر مجاز در این مناطق کمک کند.
