گاهی نشستن و انتظار در ایستگاه های تاریک قطار به قدری کلافه کننده است که ما را از صرافت خرید بلیط قطار و سفر با آن می اندازد. اما برخی معماران و مهندسان در گوشه و کنار جهان صدای شکایت مسافران قطار را شنیده و برای آن چاره اندیشیده اند. این معماران چاره را در طراحی و ساخت ایستگاه های قطاری دیده اند که خلاقیت و راحتی شان مسافران را به نشستن در آنها ترغیب می کند. پس از گردش در زیباترین ایستگاه های قطار جهان، اکنون قاصدک 24 شما را با جالب ترین ایستگاه های قطار جهان آشنا می کند.
ایستگاه قطار دراسانس (Drassanes) در بارسلونا
ایستگاه قطار دراسانس که در سال 1968 کار خود را آغاز کرد، بخشی از متروی بارسلونا است که در مسیر خط سبز (green line) در منطقه وِلا تردد می کند. این ایستگاه قطار که در ابتدا مساحت اندکی داشت در سال 2009 توسط دو معمار مشهور اسپانیایی به نام های فرناندز و گوترش مورد بازنگری و طراحی دوباره قرار گرفت.
چه چیزی در مورد این ایستگاه منحصر به فرد است؟ همانطور که گفتیم از آنجایی که ایستگاه در حالت اولیه خود وسعت اندکی داشت، معماران مجبور به طراحی دوباره آن با وجود محدودیت های معینی بودند. فرناندز و گوترش معتقد بودند که واگن های مترو در حال حاضر تمام ویژگی های مورد نیاز مسافران را دارا هستند. از آنجایی که این واگن ها و ایستگاه های قطار از ارتفاع یکسانی برخوردار بودند، معماران در جستجوی طرحی بودند که سطوح قدیمی ایستگاه را به طور کامل با مواد و مصالحی از خود واگن های مترو بپوشانند.
در حقیقت انتخاب مصالح مهم ترین بخش طراحی این ایستگاه بود. مصالحی که دوام آنها در طول زمان به اثبات رسیده و حتی در مقابل خطر آشوبگران خیابانی نیز مصون بودند.
بیشتر بخوانید: ایستگاه های قطار روسیه؛ نماد هنر، معماری و تاریخ
ایستگاه قطار شیبویا (Shibuya) در توکیو
ایستگاه قطار شیبویا توسط معماری به نام تادائو آندو طراحی شده و یکی از شلوغ ترین ایستگاه های قطار ژاپن است. روزانه بیش از 2 میلیون مسافر از طریق این ایستگاه جابجا می شوند. در واقع این ایستگاه دروازه ورود به حومه توکیو از مرکز شهر به حساب می آید.
چه چیزی در مورد این ایستگاه منحصر به فرد است؟ معماران این ایستگاه قطار سعی در طراحی ایستگاهی داشته اند که تجربه مسافران قطار را به چیزی دلچسب بدل سازد. آنها می خواهند مسافران را به استفاده از قطار ترغیب کرده تا به جای ماشین های شخصی خود از قطار استفاده کنند. ایستگاه قطار شیبویا شباهت زیادی به یک سفینه فضایی داشته و مسافران از طریق یک اطاقک سه طبقه ای به زیرزمین ایستگاه منتقل می شوند.
نکته دیگری که در مورد این ایستگاه وجود دارد این است که محیط داخل آن از هوایی سالم، نوری ملایم و یک سیستم خنک کننده آب برخوردار است؛ سیستمی که در دیوارهای فایبرگلاس آن تعبیه شده و از این رو مصرف برق را در ایستگاه به حداقل کاهش می دهد.
ایستگاه قطار سنت کوییرین پلاتز در مونیخ
ایستگاه قطار سنت کوییرین توسط دو معمار به نام های هرمان و اوتل طراحی شده است. چه چیزی این ایستگاه قطار را منحصر به فرد می کند؟ بسیاری از کارشناسان بر این باور هستند که ایستگاه های مترو تاریک و مخوف بوده و انرژی زیادی نیز برای نورپردازی مناسب در آنها به هدر می رود. اما این واقعیت نیز به اثبات رسیده است که روشنایی روز می تواند تجربه مسافران قطار را دلنشین تر کند. از همین رو آوردن روشنایی از طریق پنجره های سقفی به درون یک ایستگاه در زیرِ زمین می تواند کار مهمی باشد.
در این زمینه معماران ایستگاه پلاتز تدابیر لازم را اندیشیده اند. قسمت فوقانی این ایستگاه از شیشه ساخته شده که به نور خورشید امکان می دهد تا به تمام بخش های این ایستگاه تابیده و آن را شبیه یک پارک کند. بنابراین اگر قرار است وارد این ایستگاه شوید، بهتر است عینک آفتابی به همراه داشته باشید.
بیشتر بخوانید: زیباترین مسیرهای ریلی در جهان؛ وقتی مسیر مهم تر از مقصد می شود
ایستگاه قطار تی-سِنترالِن در استکهلم
سنترالن تنها ایستگاه در سیستم ریلی است که تمام خط های مترو استکهلم به یکدیگر می رسند. این ایستگاه در یک روز معمولی شاهد جابجایی نزدیک به 220 هزار مسافر است که آن را به شلوغ ترین ایستگاه تبدیل می کند. نکته جالب در مورد ایستگاه قطار سنترالن چیست؟ مترو استکهلم اغلب به عنوان طولانی ترین گالری هنری در جهان شناخته می شود و ایستگاه قطار سنترالن نیز از این قاعده مستثنا نیست.
دیوارهای این ایستگاه قطار مجموعه ای از زیباترین نقاشی های دیواری را بر خود جای داده اند. اما این نقاشی ها جذاب ترین بخش این ایستگاه نیستند. طراحی ایستگاه به جای استفاده از مصالح ساخت بشر در دیوارهای داخلی خود، از دیوارهای غار مانند مشابه آنچه که در مرکز شهر وجود دارد، بهره برده است.
ایستگاه قطار Arts & Metiers در پاریس
این ایستگاه پاریس که ایستگاه هنر و مشاغل نامیده می شود، کار جابجایی مسافران را به موزه هنر و مشاغل پاریس بر عهده داشته و دو خط متروی پاریس را در خود جای داده است. کار طراحی مجدد این ایستگاه مترو هم در سال 1994 به پایان رسید.
ایستگاه هنر و مشاغل که در زیر موزه ای غنی از آثار هنری خلاقانه و منحصر به فرد قرار گرفته، برای منحصر به فرد بودن نیازمند چیزی مشابه با این موزه بود. از همین رو ساختمان ایستگاه نیز شبیه یک اثر هنری طراحی شده است. اثری که قرار است داستانی را روایت کرده یا در مورد یک جنبش یا تحول سخن بگوید. اثری که از زندگی، کارها و حتی واژگان مردم آن حوالی نیز صحبت می کند.
نکته جالب این است که ایستگاه هنر و مشاغل توسط یک هنرمند کتاب های کمیک به نام فرانسیس سوتن در سال 1994 دوباره طراحی شده است. سوتن فضای داخلی این ایستگاه را به افتخار ژول ورن به یک زیردریایی مسی مخوف تبدیل کرده و به این ترتیب بین این ایستگاه و موزه هنر نوعی هارمونی ایجاد کرده است.
بیشتر بخوانید: ماجرای راه‌آهن سراسری ایران و موافقت انگليس‌ها!
ایستگاه قطار اِکسپو در سنگاپور
ایستگاه قطار اکسپو توسط نورمن فوستر طراحی شده و برای جابجایی مسافران به مرکز اکسپو سنگاپور طراحی شده است. کار ساخت این ایستگاه هم در سال 2000 به پایان رسید. آب و هوای گرمسیری سنگاپور معماران را ملزم به استفاده از عناصر معماری می کرد که بتوانند مسافران را خنک نگاه دارند. در حقیقت هدف اصلی طراحی این ایستگاه حفاظت مسافران از عواملی مانند سرمای زمستان، رطوبت باران یا حتی نور خورشید بوده است. از همین رو طراحان به جای استفاده از یک سقف کاذب برای ایجاد سایه، از یک رویکرد خلاقانه تر بهره گرفتند.
در حقیقت معماران این ایستگاه با استفاده از پنل های تیتانیومی سقفی شبیه یک بشقاب پرنده ساختند که نور خورشید را از ایستگاه دور کرده و دمای داخل آن را کاهش می داد. این سقف همچنین نور طبیعی و نور چراغ ماشین ها را به ایستگاه منعکس کرده و با انعکاس تصویر افراد به آن جان می بخشد.
ایستگاه قطار اسکله قناری (Canary Wharf) در لندن
ایستگاه قطار اسکله قناری که در سال میزبان بیش از 40 میلیون مسافر است، شلوغ ترین ایستگاه قطار است که در خارج از مرکز لندن یعنی شلوغ ترین بخش آن قرار گرفته است. این ایستگاه هم توسط نورمن فوستر (معمار ایستگاه سنگاپور) طراحی شده است. ورودی این ایستگاه در طبقه زیرین از دو سایبان بزرگ شیشه ای تشکیل شده که نور طبیعی را به داخل ایستگاه منعکس کرده و توسط پارکی که در قسمت فوقانی ایستگاه قرار گرفته، از هم جدا می شود.
فضای داخلی ایستگاه بسیار وسیع بوده که متناسب با ترافیک سنگین مسافر در این ایستگاه می باشد. در حقیقت فوستر و همکارانش داخل ایستگاه را مانند یک کلیسا طراحی کرده اند که چندین بار برای مراسم ازدواج نیز مورد استفاده قرار گرفته است.
ایستگاه قطار بوکنهایمر وارت در فرانکفورت
ایستگاه بوکنهایمر یک ایستگاه شلوغ در غرب فرانکفورت است که محل اصلی سه خط شهری فرانکفورت می باشد. شاید کمی عجیب به نظر برسد اما برای معماران خلق هویت برای یک ایستگاه قطار اهمیت زیادی دارد. در مورد ایستگاه بوکنهایمر، ورودی عجیب آن که قطاری کلاسیک است که به دل زمین فرو می رود؛ هویت آن به شمار می رود. هویتی که از هنر سورئالیستی الهام گرفته است.
ایستگاه قطار هوا هین (Hua Hin) در تایلند
ایستگاه هوا هین یکی از قدیمی ترین ایستگاه های قطار تایلند است که کار جابجایی مسافران را به یک شهر ساحلی کوچک انجام می دهد که زمانی یک مقصد سلطنتی در تایلند به شمار می آمد. هر چند که ایستگاه هوا هین یکی از کوچک ترین ایستگاه های این لیست است، سبک معماری منحصر به فرد تایلندی آن، آن را به یکی از زیباترین ایستگاه های قطار در جهان تبدیل کرده است. این ایستگاه شامل یک اتاق انتظار سلطنتی است که زمانی برای خوشامدگویی به شاه و هیئت همراه در هنگام ورود به هوا هین مورد استفاده قرار می گرفت.
ایستگاه قطار فورموسا بلوار (Formosa Boulevard) در تایوان
ایستگاه قطار فورموسا که به منطقه سینگ سینگ در شهر کائوشینگ رفت و آمد می کند، ایستگاهی بین خطوط قرمز و نارنجی سیستم ریلی کائوشینگ است که روزانه نزدیک به 120 هزار مسافر را جابجا می کند. ورودی های این ایستگاه که توسط یک معمار ژاپنی به نام شین تاکاماتسو طراحی شده اند، از پوشش شیشه ای پوسته شکل تشکیل شده که نماد دست های در حال نیایش است. در فضای داخلی خود، ایستگاه حتی با وجود گنبد نور مشهور خود، نمایی شگفت انگیزتر می یابد. این گنبد توسط هنرمندی به نام کواگلیاتا طراحی شده و بزرگ ترین اثر شیشه ای مات در جهان است.
مرکز خرید ایستگاه مترو دوبی
مقامات سازمان جاده ها و حمل و نقل دوبی به دلیل جمعیت در حال افزایش شهر، نیاز به یک سیستم ریلی را ضروری دانسته و شروع به کار بر روی مترو دوبی در اوایل سال های 2000 کردند. این سیستم از دو خط با نزدیک به 50 ایستگاه تشکیل شده است. مرکز خرید ایستگاه مترو دوبی روی خط قرمز قرار داشته و درست در نزدیکی برج خلیفه قرار گرفته است که یکی از بلندترین ساختمان های جهان است.
مرکز خرید ایستگاه متروی دوبی ویژگی های منحصر به فردی دارد؛ از پنجره های سقفی که نور طبیعی را به داخل ایستگاه می تابانند تا سقف که امکان خنک سازی و تهویه هوا را فراهم می کند. طراحی این بنا نیز مانند سایر ایستگاه های متروی دوبی با معماری سایر بناهای شهر هماهنگ است.
