معرفی کامل هواپیما بوئینگ 737: مشخصات، تاریخچه و عملکرد

آیا می‌دانستید بوئینگ 737 یکی از محبوب‌ترین و پرفروش‌ترین هواپیماهای مسافربری جهان است؟ بوئینگ 737، هواپیمای تک‌راهرو و باریک‌پیکر، از سال ۱۹۶۷ در خطوط هوایی فعال است و تاکنون بیش از پنج هزار فروند ساخته شده است. در این راهنما از قاصدک 24، با تاریخچه، مدل‌ها، مشخصات و دلایل محبوبیت این هواپیما آشنا شوید و ببینید چرا خطوط هوایی جهان به این «بچه بوئینگ» علاقه‌مند هستند.

تاریخچه بوئینگ 737: از طراحی تا اولین پرواز

بوئینگ 737 در اوایل دهه ۱۹۶۰ طراحی شد تا نیاز به یک هواپیمای کوچک و کارآمد برای مسیرهای کوتاه را برطرف کند. شرکت بوئینگ با تمرکز بر اقتصادی بودن و قابلیت پرواز در فرودگاه‌های کوچک، مدلی را ساخت که بتواند جایگزین هواپیماهای قدیمی‌تر شود و تجربه پرواز راحتی برای مسافران فراهم کند.

نخستین پرواز این هواپیما در ۹ آوریل ۱۹۶۷ انجام شد و خیلی سریع توجه خطوط هوایی جهان را جلب کرد. محبوبیت اولیه بوئینگ 737 به دلیل کارایی، صرفه‌جویی در سوخت، قابلیت حمل مسافر مناسب و طبق نظر منابعی مانند وب‌سایت رسمی بوئینگ، قابل‌اعتماد بودن آن بود و باعث شد این هواپیما به یکی از ستون‌های ناوگان مسافربری بسیاری از شرکت‌ها تبدیل شود.

مشخصات فنی و طراحی هواپیمای بوئینگ 737

به نظر متخصصین هواپیمای بوئینگ 737 یکی از محبوب‌ترین جت‌های مسافربری جهان است که از دهه ۱۹۶۰ تاکنون تولید می‌شود. این هواپیما در مدل‌های مختلف مانند 737-700، 737-800، 737-900 و 737 MAX 8 عرضه شده و هر مدل دارای تفاوت‌های جزئی در طول، ارتفاع و ظرفیت مسافر است که در جدول زیر به آن‌ها می‌پردازیم:

مشخصه فنی	737-700	737-800	737-900	737 MAX 8
طول هواپیما	33.6 متر	39.5 متر	42.1 متر	39.5 متر
فاصله نوک بال‌ها	35.8 متر	35.8 متر	35.8 متر	35.9 متر
ارتفاع	12.5 متر	12.5 متر	12.5 متر	12.3 متر
ظرفیت مسافر (دوکلاسه)	126–149 نفر	162–189 نفر	178–220 نفر	162–189 نفر
برد پروازی	6,370 کیلومتر	5,665 کیلومتر	5,540 کیلومتر	6,110 کیلومتر
بیشینه سرعت	0.785–0.82 ماخ	0.785–0.82 ماخ	0.785–0.82 ماخ	0.79 ماخ
موتور	2× CFM56-7B	2× CFM56-7B	2× CFM56-7B	2× LEAP-1B
وزن برخاست (MTOW)	70,080–70,800 کیلوگرم	79,015–79,400 کیلوگرم	85,139 کیلوگرم	82,191–88,450 کیلوگرم

انواع مدل‌های بوئینگ 737 و تفاوت‌های آن‌ها

نسل اول (سری اولیه)

• بوئینگ 737-100: مدل اولیه با طول کوتاه که تنها سی فروند از آن ساخته شد.
• بوئینگ 737-200: مدل استاندارد با بدنه کوچک، مناسب مسیرهای کوتاه و پروازهای اقتصادی.

در پی موفقیت نسل نخست، شرکت بوئینگ با هدف افزایش کارایی، ظرفیت و کاهش هزینه‌های عملیاتی، نسل دوم این خانواده را با عنوان "سری کلاسیک" معرفی کرد.

نسل دوم (سری کلاسیک)

• بوئینگ 737-300: مدل استاندارد با بدنه بزرگتر و امکانات بهبود یافته نسبت به سری اول.
• بوئینگ 737-400: نسخه کشیده‌تر و حجیم‌تر با ظرفیت بیشتر مسافر.
• بوئینگ 737-500: مدل با بدنه کوتاه‌تر، مناسب مسیرهای با مسافت کمتر و پروازهای اقتصادی.

نسل سوم (سری نسل بعد NG)

• بوئینگ 737-600: مدل کوچک با امکانات پیشرفته و قابلیت‌های بهبود یافته نسبت به سری 500.
• بوئینگ 737-700: مدل متوسط با طراحی مدرن و امکانات پیشرفته مشابه سری 300.
• بوئینگ 737-800: نسخه جدید و قدرتمند سری 400 با موتورهای پیشرفته و کارایی بالاتر.
• بوئینگ 737-900: بزرگ‌ترین مدل کلاسیک با ظرفیت ۱۸۹ مسافر و بهینه‌سازی برای مسیرهای پرتردد.

نسل چهارم (سری پیشرفته MAX)

• بوئینگ MAX 7: نسخه بهبود یافته از سری 700 با موتورهای جدید و بال‌های پیشرفته برای بازدهی بیشتر.
• بوئینگ MAX 8: مدل ارتقا یافته سری 800 با موتورهای جدید و کارایی بهتر در مسیرهای کوتاه و بلند.
• بوئینگ MAX 200: نسخه‌ای از MAX 8 با ظرفیت بیشتر مسافر است، اما ظرفیت دقیق آن ممکن است متغیر باشد.
• بوئینگ MAX 9: نسخه بزرگ‌تر سری 900 با موتورهای جدید و بال‌های پیشرفته برای عملکرد بهینه.

جت‌های تجاری بوئینگ 737 (BBJ)

• BBJ: نسخه جت تجاری برگرفته از سری 737-700 است، اما ممکن است نسخه‌های دیگری نیز وجود داشته باشد. این جت تجاری دارای امکانات لوکس و کابین قابل شخصی‌سازی برای استفاده خصوصی یا شرکتی است.
• BBJ2: نسخه بزرگ‌تر برگرفته از سری 800، با ظرفیت بیشتر و امکانات پیشرفته برای سفرهای طولانی‌تر و مشتریان تجاری.

بوئینگ BBJ، جتی که سفرهای تجاری را به تجربه‌ای لوکس و بی‌نظیر در آسمان تبدیل می‌کند.

ناوگان هوایی ایران و بوئینگ 737

در حال حاضر، سه شرکت هواپیمایی کاسپین، آسمان و آتا ایر از بوئینگ 737 در ناوگان خود استفاده می‌کنند. همچنین ایرلاین‌های سپهران و آوا در تلاش برای دریافت مجوزهای لازم برای بهره‌برداری از هواپیماهای وارداتی هستند.

بوئینگ‌های 737 سپهران

• EP-FSA (737-5L9)I: این هواپیما اولین پرواز خود را در سال ۱۹۹۱ انجام داد و پس از پرواز برای چند شرکت اروپایی، در سال ۲۰۱۵ توسط سپهران خریداری شد. هنوز به دلیل مشکلات مجوز، فعال نشده است.
• EP-FSB (737-529): ساخته شده به سفارش Sabena، با سابقه پرواز برای چند شرکت اروپایی و اندونزیایی، در سال ۲۰۱۵ به ناوگان سپهران اضافه شد ولی مجوز پرواز نگرفته است.
• PK-KSM (737-529)I: نخستین پرواز در سال ۱۹۹۲ و فعالیت برای چند شرکت اروپایی، در سال ۲۰۱۶ به سپهران پیوست.
• PK-TZA (737-33V)I: ساخته شده برای EasyJet انگلیس، با سابقه پرواز در اروپا و نیجریه، در سال ۲۰۱۶ به سپهران منتقل شد.

بوئینگ‌های 737 سپهران هنوز به دلیل مسائل مجوزی امکان پرواز در ایران را ندارند، اما اضافه شدن آن‌ها نشان‌دهنده تلاش ایرلاین‌های جدید برای توسعه ناوگان و استفاده از بوئینگ 737 است.

بوئینگ‌های 737 کاسپین

• EP-CAP, EP-CAR, EP-CAQ: ساخته شده برای Malaysia Airlines، این هواپیماها بین سال‌های ۱۹۹۲ تا ۱۹۹۳ اولین پرواز خود را انجام دادند. در سال ۲۰۱۴ توسط ایرلاین کاسپین خریداری و وارد کشور شدند. پس از تغییر رجیستری، پروازهای عملیاتی خود را از سال ۲۰۱۵ آغاز کردند، البته برخی از آن‌ها پس از وقفه‌های کوتاه دوباره فعال شدند.
• UR-COK: ساخته شده برای Deutsche BA در سال ۱۹۹۷، این هواپیما پس از چند ایرلاین اروپایی در سال ۲۰۱۵ توسط کاسپین خریداری شد. اولین پرواز عملیاتی آن در ایران با یک مشکل موتور مواجه شد اما پس از چند روز دوباره به خدمت بازگشت.

بوئینگ‌های 737 آسمان

بوئینگ‌های 737 آسمان شامل هواپیماهای EP-APP و EP-APO هستند که در اصل برای Malaysia Airlines ساخته شده بودند. این هواپیماها در سال ۲۰۱۴ توسط کاسپین خریداری شدند و در ۲۰۱۵ به شرکت آسمان منتقل شدند. پس از تست‌های پروازی موفق، وارد ناوگان عملیاتی شدند و برای پروازهای داخلی و منطقه‌ای استفاده می‌شوند.

بوئینگ‌های 737 آتا

بوئینگ‌های 737 آتا، شامل EP-TAF و UR-CON، اولین پرواز خود را در دهه ۱۹۹۰ انجام دادند و پس از خدمت در ایرلاین‌های بین‌المللی مختلف، در سال‌های ۲۰۱۵–۲۰۱۶ توسط شرکت آتا خریداری و وارد ایران شدند. این هواپیماها برای پروازهای داخلی و منطقه‌ای آماده خدمت‌رسانی هستند.

بوئینگ‌های 737 آوا

بوئینگ‌های 737 آوا، شامل مدل‌های 3Q8I و 31SI، پیش از خرید توسط آوا در ایرلاین‌های اروپایی و آسیایی پرواز کرده‌اند. پس از خرید در سال ۲۰۱۶، در فرودگاه مهرآباد مستقر شده‌اند و هنوز عملیاتی نشده‌اند. این هواپیماها مناسب مسیرهای کوتاه‌برد داخلی بوده و ظرفیت 120–140 مسافر دارند.

بوئینگ‌های 737 آوا، تجربه‌ای از پرواز کوتاه‌برد با قابلیت‌های کلاسیک و ظرفیت مناسب در انتظار عملیاتی شدن هستند.

دلایل محبوبیت و کاربرد بوئینگ 737 در خطوط هوایی جهان

تجربه نشان داده است که بوئینگ 737 به دلیل کارایی بالا و صرفه‌جویی در مصرف سوخت، یکی از محبوب‌ترین هواپیماهای مسافربری جهان شده است. این هواپیما با ظرفیت مناسب برای مسیرهای کوتاه و متوسط، قابلیت نشست و برخاست در فرودگاه‌های کوچک را دارد و نگهداری آسان آن، هزینه‌های عملیاتی ایرلاین‌ها را کاهش می‌دهد.

ایمنی و عملکرد بوئینگ 737: واقعیت‌ها و آمار

بوئینگ 737 به عنوان یکی از پرکاربردترین هواپیماهای مسافربری، عملکرد بسیار قابل اعتمادی دارد. این هواپیما با طراحی مقاوم، سیستم‌های پیشرفته ناوبری و موتورهای مطمئن، توانسته سطح ایمنی بالایی را در طول دهه‌ها حفظ کند. آمارها نشان می‌دهد که با وجود میلیون‌ها ساعت پرواز، درصد حوادث جدی نسبت به تعداد پروازها بسیار کم است و همین موضوع باعث اعتماد خطوط هوایی و مسافران شده است.

با رعایت دقیق قوانین و مقررات ایمنی، بوئینگ 737 توانسته اعتماد مسافران و خطوط هوایی را در طول دهه‌ها حفظ کند.

نکات جالب و کمتر شناخته شده درباره بوئینگ 737

• بوئینگ 737 به خاطر سایز کوچک‌تر و چابکی نسبت به مدل‌های بزرگ‌تر به «بچه بوئینگ» معروف است.
• بیش از ۵۰۰۰ فروند از هواپیما بوئینگ 737 ساخته شده و هنوز در خطوط هوایی جهان فعال است.
• طراحی بال‌ها و موتورهای جدید در سری MAX باعث کاهش مصرف سوخت تا ۱۵٪ شده است.
• مدل‌های تجاری BBJ برای سفرهای خصوصی و شرکتی استفاده می‌شوند و کابین آن‌ها کاملاً قابل شخصی‌سازی است.

چرا خطوط هوایی بوئینگ 737 را انتخاب می‌کنند؟

دلیل انتخاب بوئینگ 737	توضیح
صرفه‌جویی در مصرف سوخت	موتورهای پیشرفته و طراحی بهینه باعث کاهش هزینه‌های عملیاتی می‌شود.
مناسب مسیرهای کوتاه و متوسط	ظرفیت و اندازه هواپیما برای فرودگاه‌های کوچک و متوسط ایده‌آل است.
نگهداری آسان	هزینه‌های تعمیر و نگهداری نسبت به هواپیماهای مشابه کمتر است.
تجربه پرواز راحت	کابین تک‌راهرو و صندلی‌های استاندارد تجربه دلپذیری برای مسافران فراهم می‌کند.
تاریخچه و اعتماد جهانی	استفاده گسترده در خطوط هوایی دنیا باعث اطمینان بیشتر ایرلاین‌ها می‌شود.

جمع‌بندی

بوئینگ‌های 737 که سال‌ها پیش هنگام حمله آمریکا به عراق به ایران منتقل شدند، برای حفظ هواپیماهای نظامی و غیرنظامی این کشور به کار رفتند. از این مقاله می‌توان دید که این دو هواپیما مدت کوتاهی در ناوگان تشریفاتی دولت مورد استفاده قرار گرفتند.

آمار نشان می‌دهد که پس از بروز مشکلات فنی، این دو هواپیما در سال ۱۹۹۹ به ایران ایر واگذار شدند و بعدها در فرودگاه مهرآباد پارک شدند، اما تاثیر تاریخی آن‌ها در ناوگان ایران غیرقابل انکار بود. برای آشنایی کامل با هواپیما بوئینگ ایران مطالب قاصدک 24 را از دست ندهید. این سایت متعلق به شرکت فرش تا عرش قاصدک کارمانیا مراجعه کنید یا با شماره تماس 02175269 در ارتباط باشید.

سوالات متداول درباره هواپیما بوئینگ 737