سوغات معروف یزد را بشناسید

یزد کجاست و چه سوغاتی‌هایی دارد؟ شهر یزد یکی از شهرهای توریستی ایران است. این شهر به لحاظ قدمت دیرینه و معماری ارزشمند و بافت سنتی دست نخورده، به عنوان اولین و تنهاترین شهر ایران در 18تیر 1396در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسید. شهر یزد علاوه بر دیدنی‌های فراوان سوغاتی‌های زیادی هم دارد که شامل خوراکی‌ها و صنایع‌دستی استان یزد می‌شود. در ادامه این مطلب از قاصدک 24 قصد دارم بهترین صنایع‌دستی و سوغات یزد را معرفی کنم تا برای خرید اطلاعات لازم را داشته باشید.

قطاب یزد

قطاب یزد از معروف‌ترین شیرینی‌های یزدی است که علاوه بر این شهر در سایر شهرها نیز پخت می‌شود. ولی به لحاظ کیفیت و اصالت، قطاب یزد از بهترین طعم و عطر برخوردار است. این شیرینی از دو لایه بیرونی و درونی تشکیل شده است. لایه بیرونی قطاب به صورت خمیر تهیه می‌شود. مواد اولیه درون این شیرینی نیز از ترکیب پودر بادام و پودرقند درست می‌شود.

مواد لازم لایه بیرونی قطاب یزد

• آرد گندم
• زرده تخم‌مرغ
• شیر یا ماست

در نهایت پس از آماده‌شدن شیرینی‌ها، آن را درون پودرقند می‌غلتانند. قطاب به دلیل عطر و طعم بی‌نظیری که دارد برای سوغاتی‌دادن به دوستان و آشنایان گزینه خوبی محسوب می‌شود.

میدان امیر چخماق محل مناسبی برای خرید قطاب باکیفیت و خوشمزه در یزد است.

کیک یزدی، معروف ترین سوغات یزد

کیک یزدی یکی از معروف‌ترین سوغات یزد است که به دلیل محبوبیت بالا و خوش‌طعم بودن آن، در اکثر شیرینی‌پزی‌ها پخت می‌شود. این شیرینی معروف و محبوب که اصالتا به استان یزد تعلق دارد؛ علاوه بر این شهر در تمام مناطق کشور در مناسبت‌ها و جشن‌های مذهبی برای پذیرایی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

مواد اولیه کیک یزدی

• آرد سفید
• تخم‌مرغ
• شکر
• روغن‌جامد یا کره
• جوش شیرین
• ماست یا شیر
• نمک میوه

در برخی موارد از خلال بادام و پسته برای تزیین این کیک استفاده می‌شود. کیک یزدی می‌تواند یک سوغاتی خوش طعم و مناسب در بازگشت از سفر باشد و طعم لذیذ آن، خاطرات خوش سفر به یزد را  برای شما رقم بزند.

باقلوای یزد

باقلوا نوعی شیرینی است که اولین بار توسط عثمانی‌ها پخته شده است. در حال حاضر در کشورهای ایران، ترکیه، جمهوری آذربایجان، کشورهای آسیای میانه، قفقاز و برخی کشورهای عربی، یونان و قبرس نیز پخت می‌شود. در ایران نیز علاوه بر یزد از معروف‌ترین شیرینی‌ها و سوغات قزوین، کاشان و آذربایجان به شمار می‌آید. گذشته از همه این‌ها باقلوای یزد به دلیل مقدار پسته و بادام زیاد و تنوع در اشکال مختلف از پرطرفدارترین باقلواهای ایران محسوب می‌شود. اشکال پرطرفدرا این خوراکی خوشمزه شامل: باقلواهای مربعی شکل ، لوزی شکل و لوله‌ای است.

باقلوای یزد به دلیل مقدار پسته و بادام زیاد و تنوع در اشکال از پرطرفدارترین باقلواهای ایران محسوب می‌شود.

ترکیبات باقلوای یزد

• گلاب درجه یک
• آرد
• مغز پسته
• مغز بادام
• بکینگ‌پودر
• هل
• شکر
• زرده تخم‌مرغ
• شیر
• روغن
• خاک‌قند

خمیر مورد استفاده در این شیرینی سنتی «لواش باقلوا» نام دارد که با ریختن یک لایه شربت روی آن و با پاشیدن یک لایه حاوی پودر بادام و پسته آن را آماده سرو می‌کنند.

انواع مختلف باقلوای یزد

1. باقلوای لوزی
2. بیدمشکی
3. بادامی
4. نارگیلی

معروف‌ترین برند باقلوای یزد باقلوا و قطاب حاج خلیفه رهبر است که باکیفیت‌ترین باقلواهای این شهر را پخت می‌کند. بیش از صد سال از قدمت اولین کارگاه شیرینی‌پزی این برند می‌گذرد. سه شعبه مهم شیرینی‌پزی حاج خلیفه رهبر در یزد عبارتند از:

1. شعبه یک: میدان امیر چخماق یزد
2. شعبه دو: میدان بلوار جمهوری
3. شعبه سه: شعبه صفاییه

بیشتر بخوانید: بهترین زمان سفر به یزد

حلوا ارده اردکان

حلوا ارده جزو اصلی‌ترین سوغات استان یزد به شمار می‌رود که به صورت سنتی در اردکان تهیه می‌شود. این سوغات خوشمزه طرفداران خاص خود را دارد و اغلب افراد برای وعده صبحانه آن را میل می‌کنند.

مواد اولیه حلوا ارده اردکان

• شکر
• ارده
• پودر سفیده‌ تخم‌مرغ
• آب
• کنجد
• انواع شیرین‌کننده‌های مجاز

حلوا ارده اردکان یزد به دلیل ارگانیک بودن، طبیعی بودن و عدم استفاده از هرگونه افزودنی‌های شیمیایی از محبوبیت بالایی برخوردار است.

شیرینی لوز یزد

شیرینی لوز یکی از مهم‌ترین سوغات یزد است که در بسیاری از شهرهای دیگر نیز پخته شده و در اکثر شیرینی‌فروشی‌ها وجود دارد. ولی از آن جایی که اصالت این شیرینی خوش‌طعم به شهر یزد برمی‌گردد؛ طعم واقعی آن را فقط در این شهر خواهید چشید.

انواع مختلف شیرینی لوز یزد

1. بیدمشکی
2. بادامی
3. نارگیلی
4. پسته‌ای

مواد اولیه آن شکر و سفیده تخم‌مرغ است که در نهایت بستگی به نوع آن، پودر بادام، پسته و یا عرق بیدمشک و نارگیل به آن اضافه می‌کنند.

شیرینی حاج بادامی یزد

شیرینی «حاج بادامی» یکی از محبوب‌ترین شیرینی‌های استان یزد است که به دلیل پرطرفدار بودن، اغلب در تمام شهرهای ایران پخت می‌شود. در بسیاری از کافه‌های سنتی این شیرینی ریز و کم کالری را اغلب به جای قند به همراه چای سرو می‌کنند یا به عنوان یک میان وعده سبک از آن استفاده می‌کنند.

مواد اولیه شیرینی حاج بادامی

• زرده تخم‌مرغ
• گلاب
• بادام
• هل
• جوش شیرین
• پودر قند

شیرینی پنجره ای یزد

شیرینی پنجره‌ای یا خاتون پنجره معروف‌ترین سوغات و شیرینی یزد است که به لحاظ ظاهری نیز از سایر شیرینی‌های یزد متفاوت‌تر است. شیرینی پنجره‌ای با استفاده از مواد اولیه ساده و قالب‌های مخصوص تهیه می‌شود.

مواد اولیه نان پنجره‌ ای

• سفیده تخم‌مرغ
• هل
• آرد برنج
• گلاب
• آرد سفید
• روغن
• پودر قند

با تهیه قالب‌های متنوع می‌توانید به راحتی در خانه نیز این شیرینی خوش‌طعم را با قرار دادن در روغن داغ تهیه و به عنوان میان وعده نوش‌جان نمایید.

بیشتر بخوانید: غذاهای محلی یزد

صنایع دستی یزد

علاوه بر خوراکی‌های خوش‌طعم و انواع شیرینی‌های لذیذ که به عنوان سوغاتی از یزد می‌توانید بخرید، صنایع‌دستی نیز برای آن دسته از دوستانی که قصد دارند تحفه‌ای از این شهر برای خود یا دوستان به یادگار ببرند، گزینه مناسبی است. در ادامه به معرفی برخی از زیباترین و مهم‌ترین سوغات صنایع‌دستی یزد می‌پردازم.

ترمه یزد

ترمه‌دوزی یکی از هنرهای اصیل و سنتی ایرانی به شمار می‌رود که از گذشته تاکنون رونق زیادی در یزد داشته است. این پارچه نفیس و زیبا از تار و پودهایی با جنس کرک و پشم یا ابریشم بافته شده و طرح‌‌های سنتی بر روی آن خودنمایی می‌کنند. ترمه یزد از معروف‌ترین و باکیفیت‌ترین ترمه‌های ایران شناخته می‌شود و طرفداران زیادی بین توریست‌های خارجی دارد.

قدمت اولین ترمه بافته شده در یزد به اوایل دوران صفویه برمی‌گردد.

در دوران شاه‌عباس صفوی، اوج شکوفایی این هنر به چشم خورده و علاقه ایرانیان به هنر را به رخ جهانیان می‌کشد.

این سوغات گرانبها انواع مختلفی دارد که از معروف‌ترین آن‌ها ترمه یزدی را می‌توان نام برد. طرح‌های این نوع عموما راه‌راه بوده و با گل‌های شاه‌عباسی منقش شده‌ که بسیار نفیس است و از ارزشمندترین سوغات ایران به شمار می‌آید.

طراحی روی ترمه های یزد

• شاخ گوزنی
• بته جقه
• بته خرقه
• امیری
• راه راه
• بته سروی
• بته بادامی

امروزه ترمه در تولید محصولات مختلفی مانند: کفش، کیف، رومیزی، سجاده و جانماز مورد استفاده قرار می‌گیرد. نکته مهم در مورد قیمت ترمه‌ها این است که بر اساس تعداد رنگ نخ‌های استفاده شده و تراکم بافت قیمت‌‌گذاری می‌شوند. قیمت ترمه‌های باکیفیت مختلف، متفاوت است.

بیشتر بخوانید: موزه های یزد

زیلو یزد

زیلو یا زیرانداز یکی از قدیمی‌ترین صنایع‌دستی شهر یزد به شمار می‌رود. به دلیل بافته شدن از الیاف پنبه و طبع خنکی که دارد برای استفاده در مناطق کویری بسیار مناسب است. زیلو و گلیم به لحاظ ظاهری شباهت زیادی به هم دارند؛ با این تفاوت که نخ به کار برده شده در گلیم از جنس پشم است. به یقین می‌توان گفت که بافت زیلو از قرن‌ها قبل از اسلام رایج بوده است. زیرا شواهد موجود نشان می‌دهد که در قرون اولیه اسلامی زیلو جزو فرش‌های شناخته شده بوده و بافت آن در بیشتر مناطق ایران رواج داشته است.

زیلو یا زیرانداز یکی از قدیمی‌ترین صنایع‌دستی یزد به شمار می‌رود.

زیلوها از نظر کاربرد و رنگ به چند دسته تقسیم می‌شوند:

1. زیلوهایی که با رنگ آبی و سفید بافته شده‌اند مخصوص اماکن متبرکه و مساجد است.
2. زیلوهایی که با رنگ آبی و گلی بافته شده‌اند برای مصارف خانگی کاربرد داشته و از قیمت پایین‌تری برخوردار است.
3. زیلوهای نفتال که با رنگ سبز و گلی بافته شده‌اند مرغوب‌ترین نوع زیلو محسوب می‌شوند.

زیلو یکی از زیراندازهایی است که در اکثر مساجد از جمله مسجد جامع یزد با قدمت بالا یافت می‌شود. شهر «میبد» یزد یکی از مراکز مهم زیلوبافی شناخته می‌شود که تا چند سال پیش خانواده‌های بسیاری از این راه امرار معاش می‌کردند. پس از رای‌گیری نهایی شورای جهانی صنایع‌دستی مستقر در کشور انگلستان، زیلوی میبد یزد با نظر مثبت روسای قاره‌ها به ثبت جهانی رسید.

زری بافی یزد

زری‌بافی یکی از زیباترین صنایع دستی یزد است که بافت آن از زمان‌های قدیم در این شهر رواج داشته است. پارچه‌های زری‌بافی شده بسیار لطیف بوده و از ابریشم خالص و نخ‌های گلابتون طلایی و نقره‌ای بافته می‌شوند. این نوع پارچه بیشتر در لباس‌های مجلسی به کار برده می‌شود.

شمد یزد

روانداز شمد از  پنبه و ابریشم ویسکوز بافته می‌شود. این روانداز لطیف و خنک برای روزهای گرم تابستان مناسب است. اگر از این روانداز شمد یک‌بار استفاده کنید پی به خلاقیت یزدی‌ها خواهید برد.

سفال و سرامیک یزد

صنایع‌دستی یزد تنها به محصولات نساجی این شهر ختم نمی‌شود، بلکه یزدی‌ها در ساخت سفال و سرامیک هم تبحر خاصی دارند. در منطقه میبد به دلیل چسبندگی خوبی که خاک منطقه دارد، ظروف سفالی زیبا و باکیفیتی ساخته می‌شود.

مس یزد

یزد یکی از تولیدکنندگان صنایع مسی کشور نیز است. در بازار مسگرهای این شهر هنوز هم استادکارهای ماهری را خواهید دید که در حال ساختن ظروف مسی هستند. ظروف مسی یکی از ارزشمندترین سوغات یزد محسوب می‌شود.

جمع بندی

سوغات و صنایع‌دستی یزد بسیار فراتر از این نوشته‌ای است که اینجا می‌خوانید. پیشنهاد می‌کنم به این شهر بسیار دیدنی سفر کرده و پس از گشت‌و‌گذار و بازدید از جاهای دیدنی یزد به بازار خان بروید و ضمن چشیدن مزه شیرینی‌ها و غذاهای سنتی، از صنایع‌دستی آن نیز دیدن نمایید. می‌توانید از خدمات آنلاین بلیط اتوبوس یزد در قاصدک 24 برای سفر به این شهر دیدنی استفاده کنید.

سوالات متداول درباره سوغات یزد