آشنایی کامل با گردشگری حلال

گردشگری حلال چیست و کجا استفاده می‌شود؟ گردشگری حلال به عنوان یکی از جدیدترین و پرسودترین صنعت گردشگری در جهان است که توجه بسیاری از فعالان این حوزه را به خود جلب کرده است. این نوع گردشگری با در نظر گرفتن نیازها و ارزش‌های فرهنگی و مذهبی، خدمات خاصی را ارائه می‌دهد. در این مقاله از مجله قاصدک 24 قصد دارم به بررسی ابعاد مختلف گردشگری حلال بپردازم.

گردشگری حلال چیست؟

گردشگری حلال به‌طور خلاصه به معنای ارائه خدمات گردشگری مطابق قوانین اسلامی است. این موارد شامل فراهم کردن غذای حلال، اقامتگاه‌های مناسب با رعایت حریم خصوصی، امکانات تفریحی جداگانه برای آقایان و بانوان، همچنین دسترسی راحت به مکان‌های مذهبی می‌شود. در تعریف کلی‌تر گردشگری حلال را می‌توان یکی از زیر شاخه‌های گردشگری مذهبی دانست که در آن اقدامات به گونه‌ای سازماندهی می‌شود تا مناسب خانواده‌های مسلمان و پایبند به شریعت اسلام باشد.

اهمیت گردشگری حلال

صنعت گردشگری حلال سالهاست که به یکی از مهم‌ترین صنایع سودآور در جهان بدل شده است. این صنعت به کشورهای مختلف کمک می‌کند تا هر یک با بهره‌گیری از مزیتهای رقابتی خاص سهمی هر چند کوچک از این کارزار را نصیب خویش سازند. در ادامه به چند اهمیت ویژه صنعت گردشگری حلال خواهم پرداخت.

• با توجه به افزایش مسلمانان در جهان و قدرت خرید بالای آنها، بازار گردشگری حلال به یکی از پرسودترین بازارهای گردشگری جهان تبدیل شده است.
• آن دسته از کشورهایی که به گردشگری حلال توجه می‌کنند، می‌توانند در رقابت جهانی، جایگاه بهتری کسب کنند.
• گردشگری حلال می‌تواند به توسعه اقتصادی کشورها و افزایش درآمد ملی آنها، کمک زیادی کند.
• این نوع گردشگری می‌تواند تمدن و فرهنگ اسلامی را به سایر ملل گسترش دهد.
• تقویت روابط ملل و تبادل فرهنگی با کمک گردشگری حلال امکان‌پذیر است.

گردشگری حلال یکی از پرسودترین بازارهای گردشگری جهان است.

مسلمانان که امروزه بخش قابل توجهی از جمعیت جهان را تشکیل می‌دهند، به عنوان یکی از سردمداران، در این صنعت جایگاه ویژه‌ای دارند. با این وجود گردشگری هنوز هم برای پیروان این مذهب، با مشکلات و محدویت‌هایی همراه است که اغلب به جهت تفاوت در ساختار فرهنگی و قوانین سایر کشورها ایجاد شده است.

چالش‌های گردشگری حلال

مسلمانان بیش از 30 درصد جمعیت گردشگران در جهان را تشکیل می‌دهند. بدیهی است که این دسته از گردشگران همانند دیگر همنوعان خود علاقمند هستند علاوه بر شهرهای مذهبی به سرزمینهای دیگر سفر کرده و با دیگر ملل دنیا آشنا شوند. از این رو با وجود مشکلات و محدودیت‌ها، سفر به مناطقی که در آنها به فرهنگ و ارزش‌های اسلامی اهمیت داده می‌شود در اولویت قرار دارد. گردشگری حلال همواره با چالش‌های متعددی روبرو است که در ادامه به برخی از مهم‌ترین آنها اشاره خواهم کرد.

• کمبود اطلاعات و آگاهی
• نبود استادارهای جهانی
• کمبود نیروی متخصص
• موانع فرهنگی و اجتماعی

وضعیت گردشگری حلال در ایران

ایران با داشتن تاریخ غنی، فرهنگ اسلامی و مکان‌های زیارتی متعدد، یکی از مقاصد اصلی گردشگری اسلامی در جهان است. می‌توان گفت کشور ما به دلیل دارا بودن پتانسیل‌های مناسب در زمینه گردشگری حلال، می‌تواند یکی از بهترین مقاصد مسافرت، برای مسلمانان جهان محسوب شود. کشوری که قوانین اجرایی در آن بر مبنای اسلام بوده و اصول حلال در اغلب زمینه‌ها، به خوبی در آن رعایت می‌شود. به همین جهت در هیچ رستوران، هتل یا اماکن اقامتی ایران، غذاها و نوشیدنی‌هایی حرام سرو نمی‌گردد.

برخی از بهترین مقاصد گردشگری حلال در ایران

• مشهد یکی از جاهای دیدنی ایران و پایتخت معنوی شیعیان از مهمترین مقاصد گردشگری مذهبی جهان محسوب می‌شود.
• حرم حضرت معصومه در شهر مقدس قم و مسجد جمکران یکی دیگر از اماکن مذهبی ایران است که طرفداران زیادی بین گردشگران مسلمان دارند.
• کاشان و قمصر از شهرهای قدیمی ایران هستند که با وجود خانه‌های قدیمی و باغ‌های زیبا از بهترین مقاصد گردشگری حلال در ایران به شمار می‌آیند.
• یزد شهر بادگیرها و کوچه‌های تاریخی با بافت سنتی از دیگر مقاصد پرطرفدار صنعت گردشگری حلال در ایران به شمار می‌آید.
• اصفهان شهری زیبا با معماری اسلامی و جاذبه‌های تاریخی فراوان یکی از محبوب‌ترین مقصدهای گردشگری حلال در ایران است.

کشورهای پیشرو در گردشگری حلال

کشورهایی همچون مالزی و ترکیه در ورود انواع گردشگر به خصوص گردشگران مذهبی و مسلمان پیشرو هستند. این کشورها ترتیبی اتخاذ کرده‌اند تا با جذب گردشگران مسلمان، صنعت گردشگری حلال را نیز رونق دهند. به همین جهت در کنار انواع فرصت‌هایی که برای جذب گردشگر داخلی تدارک دیده‌اند؛ امکاناتی را نیز برای استفاده گردشگران مسلمان فراهم کرده‌اند. به طور مثال در تور مالزی و پروازهایی که خطوط هوایی به صنعت گردشگری حلال اختصاص داده‌اند از سرو الکل، گوشت خوک و امثال آن برای این دسته از گردشگران مسلمان اجتناب می‌شود. همچنین در بسیاری از هتل‌های بین‌المللی با آموزش‌های انجام شده در خصوص ذبح شرعی غذای حلال ارائه می‌گردد. در اغلب هتلهای مالزی و ترکیه، مردان و زنان می‌توانند در بخش بانوان و آقایان اقامت کنند و یا به استخرهای جداگانه بروند.

ده مقصد برتر گردشگری حلال در دنیا

گردشگری اسلامی با توجه به افزایش جمعیت مسلمانان در جهان و اهمیت دادن به ارزش‌های اسلامی، به یکی از پرطرفدارترین انواع گردشگری تبدیل شده است. در ادامه چند کشور جهان که به صنعت گردشگری حلال اهمیت ویژه‌ای می‌دهند را معرفی خواهم کرد.

• مالزی

مالزی با فرهنگ غنی اسلامی، غذاهای حلال متنوع و امکانات گردشگری گسترده یکی از پیشگامان گردشگری حلال در جهان است. کوالالامپور، پنانگ و لنگکاوی از جمله شهرهای مهم گردشگری حلال در مالزی هستند. بر اساس گزارش‌های جهانی، حدود 61 درصد از جمعیت این کشور را مسلمانان تشکیل می‌دهند. این کشور برای گردشگران مسلمانی که از کشورهای آسیای جنوب شرقی دیدن می‌کنند، تسهیلات خوبی فراهم می‌کند. همچنین در خصوص گردشگری غذا، اقامت و چند فرهنگی و چند نژادی بودن جمعیتش نیز شهرت زیادی دارد.

• امارات متحده عربی

امارات متحده عربی با هتل‌های لوکس، مراکز خرید مدرن، جاذبه‌های گردشگری متنوع و امکانات تفریحی از چندین بخش امیرنشین تشکیل شده است و در رده دوم برترین مقاصد گردشگری حلال قرار دارد. دبی و ابوظبی از جمله شهرهای مهم گردشگری حلال در امارات هستند. 60 درصد جمعیت این کشور را مسلمانان تشکیل می‌دهند. امارات متحده عربی در سالهای اخیر به یکی از مقاصد پیشرو در گردشگری حلال تبدیل شده و به سرعت بسته‌های سفر در چارچوب باورها و اعتقادات اسلامی را گسترده‌تر می‌سازد.

• ترکیه

ترکیه با تاریخ غنی، معماری اسلامی زیبا و غذاهای خوشمزه بیش از 98 درصد جمعیت مسلمانان را در خود جای داده است. این کشور مقصدی بی‌نظیر از لحاظ ترکیبی از غذاهای لذیذ، میراث فرهنگی باشکوه و باقی‌مانده‌های شکوهمند بسیاری از امپراطوری‌های گسترده است. علاوه بر این، نوع نگاه و احساس اروپایی و فرهنگ سنتی ترکیه نیز موجب می‌شود مسافران بسیاری جذب آن شوند. استانبول، آنتالیا و کاپادوکیا از جمله شهرهای محبوب گردشگری حلال در ترکیه هستند.

• اندونزی

اندونزی با جزایر زیبا، سواحل بکر و فرهنگ غنی، در رده چهارم مقاصد برتر گردشگری حلال قرار دارد. بر اساس آمار اعلام شده 87 درصد جمعیت این کشور مسلمان هستند. مناظر طبیعی عجیب، ساحل‌های بسیار زیبا، جذابیت‌های تاریخی در کنار تسهیلات فراوان برای گردشگران مسلمان از جمله مواردی هستند که سفر به اندونزی را برای این گروه لذت‌بخش می‌سازد. بالی، جاوا و لومبوك از جمله شهرهای محبوب گردشگری حلال در اندونزی هستند.

• عربستان

95 درصد جمعیت عربستان را مسلمانان تشکیل می‌دهند. این سرزمین زیبایی‌های طبیعی، شهرهای کهن و فرصت‌هایی در سطح جهانی در منطقه دریای سرخ دارد. با وجود شهرهای مکه و مدینه، دیگر شکی باقی نمی‌ماند که عربستان در بین مهم‌ترین مقاصد گردشگران مسلمان قرار بگیرد و بسیاری از افراد تمایل داشته باشند به این کشور سفر کنند. این دو شهر با داشتن اماکن مقدس متعدد، تاریخ غنی و اهمیت مذهبی، سالانه میلیون‌ها زائر را از سراسر جهان به خود جذب می‌کنند.

شهرهای مقدس مکه و مدینه در عربستان از مهم‌ترین مقاصد گردشگری حلال به شمار می‌آیند.

• مراکش

بر اساس آخرین گزارش‌ها مراکش در رده ششم لیست مقاصد گردشگری حلال قرار دارد. مراکش که به جهت قرارگیری مدرنیته در کنار اسلام سنتی، غذای حلال، مساجد و محله‌های زیبایش مورد توجه قرار گرفته است، دارای جاذبه‌های دیدنی زیادی برای گردشگران مسلمان است. این کشور جز جذاب‌ترین مقاصد سفر حلال در جهان به شمار می‌آید.

• اردن

حدود 97 درصد از جمعیت اردن مسلمان هستند و رتبه هفتم را در میان مقاصد حلال به خود اختصاص داده است. جالب است بدانید این کشور بیش از هر چیز دیگری به این جهت که شهر باستانی پترا را در دل خود جای داده، معروف شده است. سرزمینی با زیبایی‌های به یادماندنی و متنوع که گویی شما را در زمان به عقب می‌راند.

بیشتر بخوانید: راهنمای سفر به قطر

• قطر

قطر با 77.5 درصد جمعیت مسلمان در رده هشتم مقاصد گردشگری حلال قرار دارد. این کشور در سال‌های اخیر در میان کشورهایی با بیشترین رشد اقتصادی بوده و در زمینه گردشگری مسلمانان نیز تخصص کسب کرده است.

• مصر

مصر با تاریخ کهن، اهرام ثلاثه و رود نیل با حدود 95 درصد جمعیت مسلمان در رده نهم گردشگری حلال قرار دارد. ظرفیت‌های گردشگری مصر در کنار سایر ظرفیت‌های حلال آن موجب می‌شود، شمار زیادی از مسلمانان خواهان سپری کردن تعطیلات خود در این کشور باشند. قاهره، اسکندریه و لوکسور از جمله شهرهای مهم گردشگری حلال در این کشور هستند.

• اسپانیا

اگر به عنوان یک گردشگر مسلمان به دنبال کشوری با غذاهای متنوع حلال و مراکز اقامتی متعدد با استانداردهای حلال هستید، اسپانیا مقصد خوبی برای سفر شماست. چرا که چندین رستوران حلال در مادرید و سایر شهرهای این کشور وجود دارند که برای مسلمانان خدماتی ارائه می‌کنند و غذاهایی از خاورمیانه تا جنوب آسیا را دربردارند. اسپانیا همچنین مساجد زیبایی نیز دارد که از میان آنها می‌توان به مسجد جامع مادرید اشاره نمود.

امکانات گردشگری حلال

گردشگری حلال با توجه به اصول و ارزش‌های اسلامی، امکاناتی را فراهم می‌کند تا مسافران مسلمان بتوانند سفری آرام و لذت‌بخش را تجربه کنند. این امکانات شامل موارد زیر می‌شود:

• هتل‌ها و اقامتگاه‌های حلال، اتاق‌هایی جداگانه برای خانواده‌ها و زوج‌ها در نظر می‌گیرند تا حریم خصوصی رعایت شود.
• بسیاری از هتل‌ها، نمازخانه یا فضایی برای انجام نماز را فراهم می‌کنند.
• در بسیاری از شهرهای جهان، رستوران‌های حلال با منوی متنوعی از غذاهای اسلامی وجود دارد، همچنین برخی از فست‌فودها نیز غذاهای حلال را ارائه می‌دهند.
• در بسیاری از کشورها، سوپرمارکت‌هایی وجود دارند که محصولات غذایی حلال را به فروش می‌رسانند.
• برخی از هتل‌ها، تفریحات حلال مانند استخرهای جداگانه برای زنان و مردان، سالن‌های ورزشی و مراکز اسپا را ارائه می‌دهند. بسیاری از پارک‌های آبی، بخش‌هایی جداگانه برای زنان و مردان دارند. برخی از سواحل نیز بخش‌های اختصاصی برای خانواده‌ها و زنان دارند.
• بسیاری از مراکز خرید، فضایی آرام و مناسب برای خانواده‌های مسلمان را فراهم می‌کنند.
• بازدید از موزه‌ها، گالری‌ها و اماکن تاریخی نیز می‌تواند یک تفریح حلال باشد.
• در برخی از شهرها، تاکسی‌هایی وجود دارند که رانندگان آن‌ها مسلمان هستند و به اصول اسلامی پایبندند. برخی از شرکت‌های گردشگری نیز تورهای گردشگری حلال را با اتوبوس‌هایی مجهز به امکانات رفاهی برگزار می‌کنند.
• بسیاری از بانک‌ها، خدمات مالی اسلامی مانند حساب‌های پس‌انداز و وام‌های بدون ربا را ارائه می‌دهند. همچنین صرافی‌های حلال که با اصول اسلامی کار می‌کنند و خدمات تبدیل ارز را انجام می‌دهند.

جمع بندی

صنعت گردشگری حلال، به عنوان یک صنعت نوظهور، پتانسیل بسیار بالایی برای رشد و توسعه دارد. با توجه به اهمیت این صنعت، کشورها و فعالان این حوزه باید برای رفع چالش‌ها و بهره‌برداری از فرصت‌های موجود، تلاش کنند. ایجاد استانداردهای جهانی، آموزش نیروی انسانی متخصص، و ترویج فرهنگ گردشگری حلال، از جمله مهم‌ترین اقداماتی است که باید در این زمینه انجام شود. سامانه قاصدک 24 نیز اقدامات بسیاری را در زمینه صنعت گردشگری حلال برای مسافران مسلمان در نظر گرفته است.

سوالات متداول درباره گردشگری حلال