علت تکان های هواپیما چیست؟

دانستن اینکه خلبانان در مورد تکان های هواپیما چه می دانند در هنگام پروازهای پر تکان می تواند تا حدودی مسافران را آرام کند. اگر شما هم از آن دسته افرادی هستید که با هر بار لرزش هواپیما حتی موقع برخاستن یا نشستن دلتان می لرزد، قاصدک24 به شما پیشنهاد می کند این واقعیت های جالب در مورد لرزش های هواپیما را بخوانید، همچنین برای رزرو بلیط هواپیما کلیک کنید.

 

نکاتی در مورد لرزش های هواپیما

پرواز برای بسیاری از مسافران سئوال برانگیز است. آنها دوست دارند به محض دیدن یک خلبان او را سئوال پیچ کنند. شاید یکی از سئوالاتی که به ذهن بسیاری از مسافران می رسد این باشد که آیا لرزش های هواپیما واقعا ترسناک هستند؟ پاسخ خلبان ها این است که آنها هم دوست ندارند یک مسیر ناهموار را تجربه کنند، اما این امر گاهی اجتناب ناپذیر است. در واقع گاهی راه رسیدن از خانه تنها از یک مسیر ناهموار می گذرد. خوب حالا که این واقعیت را می دانید، نکات زیر را بخوانید تا با چگونگی مواجه شدن شرکت های هوایی با این لرزش ها و تلاش آنها برای یک پرواز امن بیشتر آشنا شوید. هر چند که هرگز نمی توان به صورت کامل از این لرزش ها اجتناب کرد، اما دانستن منشأ آنها و استفاده از فناوری های جدید به شما اجازه پیش بینی دقیق آن را خواهد داد.

نکته اول:

لرزش های هواپیما هر ساله علت اصلی حوادث غیر مرگبار در دنیای هوانوردی هستند. اداره ایمنی حمل و نقل داخلی (National Transportation Safety Board) از سال 1980 تا سال 2008 حداقل 298 مورد جراحت جدی ناشی از لرزش های هواپیما را گزارش کرده که از این تعداد 184 نفر آنها مهماندار و 114 نفر دیگر نیز مسافران بودند. بعد از تحقیقات بیشتر مشخص شد که دو نفر از سه نفری که بعدها جان خود را از دست داده اند، کمربند ایمنی خود را نبسته بودند.

بیشتر بخوانید: آشنایی کامل با کمربند ایمنی هواپیما

نتیجه:

خلبان ها همیشه کمربند ایمنی می بندند. وقتی که برای رفتن به سرویس بهداشتی از جای خود بلند می شوند، تا زمانی که کمربند ایمنی خود را نبندند، روی صندلی خود نمی نشینند. بنابراین همیشه کمربند ایمنی خود را ببندید، حتی وقتی که علامت بستن کمربند ایمنی در اطراف شما وجود نداشته باشد.

نکته دوم:

ایالات متحده آمریکا به لحاظ جغرافیایی پدیده های طبیعی زیادی دارد که منجر به لرزش های هواپیما می شوند. همگرایی و تلاقی جت استریم ها یا رودبادها، موج کوهستانی بر فراز کوه های آند، وقوع فعالیت همرفت به واسطه جابجایی مولکول ها بر فراز ایالات متحده می تواند یک محیط جوی نامتعادل را ایجاد کند. این لرزش ها اگرچه همیشه هم فعال نیستند، اما حضور مستمری در آمریکای شمالی داشته و بنابراین شرایط ایجاد کننده آنها همیشه وجود دارد.

نتیجه:

خلبان ها به داده های هواشناسی مانند موقعیت و شدت نواحی تکان زا دسترسی دارند و مسیرهای پرواز نیز برای اجتناب از چنین قسمت هایی طراحی شده اند.

نکته سوم:

همگرایی هوا در جت استریم ها شرایط لرزش را به وجود می آورد. بادها برای اینکه در دسته جت استریم ها قرار بگیرند، باید بزرگ تر از 50 نات (واحد اندازه گیری سرعت باد) باشند. به طور کلی نیز بادها در طول ماه های زمستان قوی تر از تابستان هستند. هواپیماها نیز اغلب در هنگام پرواز از غرب به شرق برای بهره مند شدن از بادهای موافق در این جت استریم ها یا در نزدیکی آنها تعیین مسیر شده اند. برعکس پرواز از شرق به غرب باعث دور شدن از جت استریم خواهد شد.

نتیجه:

برنامه های پروازی شامل توصیف گرافیکی جت استریم ها به همراه مسیرهای پروازی است که موقعیت آنها را در بر گرفته است. اگر این دو با یکدیگر همپوشانی داشته باشند، خلبان ها به مهمانداران و مسافران در مورد نواحی تکان زا هشدار خواهند داد.

بیشتر بخوانید: نور و رنگ چگونه به کمک مسافران هواپیما می آیند؟

نکته چهارم:

موج کوهستانی یا همان نوسانات هوا که بر فراز یک رشته کوه می وزد، می تواند در ارتفاع بیش از 50 هزار پا منجر به لرزش هواپیما شده و حتی تا 100 مایل در جهت باد از کوه ها نیز گسترش پیدا کند. بنابراین اگر مسیر پرواز شما از کوه های راکی می گذرد، انتظار لرزش یا حداقل موج کوهستانی را داشته باشید.

نتیجه:

خلبان ها به اطلاعاتی که از خلبان های دیگری که در نزدیکی کوه ها پرواز می کنند، به آنها منتقل می شود استفاده می کنند. گزارش های خلبانان در حقیقت به سایر خلبان ها در مورد هوای تکان زا هشدار می دهد.نکته پنجم: اولین قدمی که یک خلبان در هنگام مواجهه با یک لرزش ملایم بر می دارد، کاهش سرعت هواپیما به سرعت مخصوص نفوذ در این لرزش ها است.

نتیجه:

تصور کنید که با سرعتی بالا در آب هایی سخت در حال راندن یک قایق هستید. شیوه ای که از طریق آن یک قایق به موج ها در سرعت بالا واکنش نشان می دهد، بسیار شبیه هواپیمایی است که به دل یک لرزش می رود. اگرچه خسارت به هواپیما در طول مواجهه با یک تکانه، به شدت نادر است، غیر ممکن هم نیست. سرعت پایین نه تنها شانس خسارت را کاهش می دهد، بلکه باعث می شود مسافران هم پرواز آرام تری را تجربه کنند.

نکته ششم:

در اواخر دهه 70 میلادی، مهندسان شرکت بوئینگ، اصول مقاومت در مقابل ضربه را به روش های مهندسی معاصر اضافه کردند تا فواصل و آستانه بازرسی از هواپیماها را تعیین کنند. در حال حاضر نیز تمام تولیدکنندگان هواپیما از این تکنیک ها در هنگام طراحی یک هواپیما استفاده می کنند.

نتیجه:

این اصول به مکانیک ها کمک می کنند تا بفهمند که سازه ها چگونه در هنگام بروز فرسودگی، زنگ زدگی یا ضربه مقاومت کرده و ساختار خود را تا زمان تعمیر شدن حفظ می کنند. به علاوه تکنیک های فوق عمر هواپیماها را افزایش داده و شکست های فاجعه بار را نیز به صفر رسانده است. نتیجه این است که هواپیمایی که شما سوار آن هستید، مانند یک تانک ساخته شده است. به همین دلیل به آسانی می تواند هر نوع تکانی را تحمل کند.

نکته هفتم:

نزدیک به 40 درصد از حوادثی که مربوط به لرزش های هواپیما هستند، ناشی از تکان های توده های هوا هستند که توسط سیستم های راداری مرسوم قابل شناسایی نیستند. با این حال فناوری های پیشرفته در حال تغییر آن هستند.

نتیجه:

سیستم های تشخیص نور و اندازه گیری (LIDAR) به طور معمول در زیر دماغه هواپیما جاسازی شده و برای تشخیص سرعت ذرات متحرک گرد و غبار در فضا از ترکیب رادار و لیزر با یکدیگر استفاده می کنند. ذراتی که انرژی رادار و نور برگشت داده شده به هواپیما را منعکس کرده و به خلبانان در مورد لرزش های نلشی از توده های هوا هشدار می دهند. حتی اگر این سیستم قادر به دیدن مناطق تکان زا از فاصله 6 یا 10 مایل جلوتر باشد، این هشدار 45 ثانیه ای برای فراخواندن مهمانداران و مسافران به صندلی های خود و بستن کمربندهای ایمنی کافی به نظر می رسد.

نکته هشتم:

تکان های هواپیما تا اواخر دهه 60 میلادی به عنوان یک خطر برای پروازها تلقی نمی شدند. یک هواپیمای سنگین وزن با طول بال های بزرگ تکان های بزرگ تری را هم در سرعت پایین تجربه خواهد کرد. خطر بزرگ تر وقتی اتفاق می افتد که هواپیما یک هواپیمای بزرگ تر دیگر را به فاصله بسیار کم دنبال کند.

نتیجه:

خلبان ها و کنترلرها به خوبی از تأثیرات خطرناک تکان های هواپیما آگاه هستند. آنها به طور مداوم آموزش می بینند تا یک لرزش قریب الوقوع را تشخیص دهند و این کار نیز از راه تمرین در موقعیت های شبیه سازی شده صورت می گیرد. البته بهترین راه برای مقابله با این لرزش ها، اجتناب از آنهاست.

نکته نهم:

هواپیماهای جت به طور معمول و در صورت امکان بالاتر از جریان های همرفت (فرایند رسانش بین یک سطح جامد و یک سیال در حال حرکت)پرواز می کنند. در مجموع هر چه یک هواپیما در ارتفاع بالاتری پرواز کند، سفر راحت تر خواهد بود. استثنا زمانی اتفاق می افتد که هواپیما نزدیک یا در میانه تروپوپاز پرواز کند. تروپوپاز یک لایه نازک است که فضای پایین جو را از استراتوسفر جدا می کند. به علاوه بیشتر پدیده های جوی نیز در همین جا اتفاق می افتد. این را هم باید افزود که تروپوپاز در قطب پایین تر و در استوا بالاتر می باشد. دو سوم تمام حوادث مربوط به تکان های هواپیما هم در ارتفاع 30 هزار پایی رخ می دهند.

نتیجه:

علت تکان های هواپیما

بخشی از استرس مسافرانی که ترس از پرواز دارند، به زمانی بازمی گردد که هواپیما در حال بلند شدن از زمین است. تکان های هواپیما در این هنگام چنان ترسی در دل آنها می اندازد که تصمیم می گیرند دیگر هرگز با هواپیما پرواز نکنند. با این حال به نظر می رسد تکان های هواپیما گاهی اوقات کمتر احساس می شود. چه هنگام؟ این سئوالی است که قاصدک 24 به دنبال پاسخ آن رفته است.

علت لرزش کمتر در هواپیماهای بزرگتر

پرواز با هواپیماهای بزرگ تر مزایای زیادی دارد؛ این نوع هواپیماها سریع تر وارد فرودگاه شده یا از آن خارج می شوند؛ می توانند در شهرهای کوچک تر یا جزایری با باندهای فرود کوتاه تر فرود آیند و به طور معمول انعطاف پذیرتر از جمبوجت ها هستند. با این حال وقتی صحبت از برخاستن هواپیما به میان می آید، این هواپیماها معایبی دارند. برای مثال در هواپیماهای کوچک تر هرگونه تکان یا بالا پایین شدن هواپیما در هنگام اوج گرفتن احساس می شود. به لحاظ نظری شما باید در هنگام بلند شدن هواپیما صرف نظر از اینکه اندازه آن چقدر است، احساس مشابهی را تجربه کنید. مسافران بسته به مهارت خلبان ممکن است یک برخاستن آرام یا بالعکس پردردسر را احساس کنند.

اما کاپیتان جان کاکس مدیر عامل سیستم های کاربردی امنیتی با گفته بالا مخالف است. وی می گوید: خلبان ها می توانند در این زمینه مؤثر باشند، اما پروسه برخاستن به قدری سخت و انعطاف ناپذیر است که خلبان ها چندان دخالتی نمی توانند در آن داشته باشند.

اینکه در هواپیماهای بزرگ تر هنگام برخاستن تکان کمتری را احساس می کنیم به چه برمی گردد؟ در حقیقت این موضوع از قوانین فیزیک و طراحی خود هواپیما ناشی می شود. کاکس می گوید عوامل چندی وجود دارد که موجب تفاوت در احساس می شود که از جمله آنها می توان به آیرودینامیک، موتورها و تایرهای هواپیما اشاره کرد.

علت تکان هواپیما از نظر مهندسی هوانوردی

هواپیماها به لطف ترکیبی از موتورها اعم از جت یا پروانه که هواپیما را به سمت جلو می راند و نیز بال های مهندسی شده به طرز ماهرانه که آن را به سمت بالا می کشند، در هوا پرواز می کنند. آنگونه که ناسا توضیح می دهد اینکه هواپیما تا چه میزان بالا می رود به شکل، اندازه، وزن هواپیما و نیز سرعتی که در آن حرکت می کند بستگی دارد. هواپیماهای بزرگ تر وزن بیشتری و بنابراین شتاب کمتری دارند. این شتاب کمتر می تواند منجر به برخاستنی شود که برای مسافر راحت تر به نظر آید.

دلیل دیگری که برخاستن در یک هواپیمای بزرگ راحت تر است، تعداد موتورهای جمبوجت است. بیشتر هواپیماهای مسافری چهار موتور دارند؛ این در حالی است که هواپبماهای کوچک تر تنها با دو موتور حرکت می کنند. ممکن است فکر کنید تعداد موتورهای بیشتر برابر است با سرعت و راندمان بیشتر و در نتیجه یک پرواز راحت تر، اما وزن هواپیما هم در بلند شدن آن نقش مهمی بازی می کند.

هواپیماهای چهار موتوره بزرگ آهسته تر از جت های مدرن دوقلو بالا می روند. در هواپیماهای چهار موتوره سه موتور دیگر نیروی لازم را برای بالا رفتن به وجود می آورند؛ این در حالی است که در هواپیماهای کوچک تنها یک موتور وجود دارد. این یعنی جت های دوقلو نسبت قدرت به وزن بالاتری در مقایسه با هواپیماهای سه یا چهار موتوره خواهند داشت.

مورد بالا را با مقایسه یک موتورسیکلت با ماشین برایتان روشن می کنیم. موتورسیکلت به دو چرخ و یک صندلی خلاصه می شود در حالی که ماشین چهار صندلی، چهار در و پنجره دارد. ممکن است موتورهای ماشین و موتورسیکلت مشابه باشد اما وزن کم موتور باعث سرعت بیشتر آن می شود. این موضوع ممکن است بسیار هم ایده ال باشد تا زمانی که با یک دست انداز در جاده روبه رو می شوید. در این حالت تکان ناشی از دست انداز را در هواپیما بیشتر از ماشین احساس خواهید کرد. در مورد هواپیماها هم همین است. هر چند که هواپیماهای کوچک تر می توانند سریع تر پرواز کنند، اما در آنها تکان های هوایی را بیشتر احساس خواهید کرد. از آنجایی که هواپیماهای بزرگ تر وزن بیشتری دارند، چندان تحت تأثیر این تکان ها قرار نمی گیرند.

تفاوت دیگر به چرخ های هواپیماهای بزرگ و کوچک برمی گردد. جت های بزرگ تایرهای بیشتری دارند که باعث ثبات بیشتر هواپیما می شود؛ هر چند که این موضوع تفاوت چشمگیری ایجاد نمی کند. البته برخی از کارشناسان برخاستن راحت تر هواپیماهای بزرگ تر را به یک ترفند بصری نسبت می دهند. در هواپیماهای بزرگ تر مسافران از زمین دورتر هستند.

دانستن این نکات در مورد شرایط ایجاد کننده لرزش ها و اقداماتی که برای مواجهه با آنها صورت می گیرد، می تواند تا حد زیادی اطمینان بخش باشد. در حقیقت تکان های هواپیما یک بخش عادی از سفر هستند و در صورتی که خلبان ها برای مقابله با آنها به اندازه کافی مهارت به خرج دهند، هرگز نمی توانند دردسری ایجاد کنند. به عبارتی می توان تکان های هواپیما را با دست اندازهای جاده های زمینی مقایسه کرد. به همان میزان که راننده از وجود دست انداز در جاده آگاه بوده و نحوه مواجهه با آن را می داند، خلبان نیز از این موضوع آگاه و برای روبه رو شدن با آن آموزش دیده است.