معرفی مشاغل مرتبط با هواپیما

شیفتگان سفرهای هوایی فقط مسافرانی نیستند که با خرید بلیط، لذت پرواز را تجربه می‌کنند. پرواز با هواپیما رؤیای بسیاری از افرادی است که خود را پشت سکان یا در لباس مهمانداری تصور کرده‌اند. آمارها نشان می‌دهد بیش از ۹ میلیون نفر در سراسر جهان، به طور مستقیم یا غیرمستقیم در دنیای هیجان‌انگیز هواپیماها فعالیت دارند.

خلبان هواپیما؛ سکان‌داران پرواز

خلبان فردی حرفه‌ای است که مسئول هدایت و کنترل هواپیما در طول پرواز است. او با دانش هوانوردی، مهارت فنی و تمرکز بالا، ایمنی مسافران و خدمه را تضمین می‌کند. خلبان‌ها برای پرواز، آموزش‌های تخصصی گذرانده و گواهینامه‌های لازم را دریافت کرده‌اند تا بتوانند با اطمینان آسمان را هدایت کنند.

وظایف خلبان چیست؟

کارهایی که یک خلبان ماهر باید انجام دهد عبارتند از:

• مدیریت و کنترل هواپیما از لحظه برخاستن تا نشستن
• حضور در فرودگاه حداقل دو ساعت قبل از پرواز و دریافت فرم‌ها و نقشه پرواز
• بررسی اطلاعات پرواز و تعداد مسافران قبل از سوار شدن
• هدایت هواپیما پس از سوار شدن و تصمیم‌گیری در جریان پرواز
• فعال کردن و کنترل سیستم خلبان خودکار (Auto Pilot) برای مدیریت بخش‌هایی از پرواز

چه کسانی می‌توانند خلبان شوند؟

به دست گرفتن هدایت یک هواپیما و مسئولیت جان صدها مسافر کار راحتی نیست. خلبانی به همان اندازه که یک شغل رؤیایی به شمار می‌رود، سخت و پراسترس نیز هست. اگر می‌خواهید بدانید چگونه باید خلبان شویم باید از سختی‌های آن آگاه باشید.

سختی‌های شغل خلبانی

• ساعات کاری شناور
• سفرهای پی‌درپی
• خطرات پرواز
• پروازهای غیرمنتظره
• استرس مسئولیت جان دیگران
• دور بودن از خانواده

با در نظر گرفتن تمام این دشواری‌ها افرادی که عزم خود را برای خلبان شدن جزم کرده‌اند، باید توانایی‌های زیر را داشته باشند.

1. دقت و تمرکز زیاد و توجه به جزئیات؛ با در نظر گرفتن این موضوع که هر اشتباه کوچک می‌تواند منجر به حوادث خطرناکی شود.
2. هماهنگی لازم میان چشم و دست که سرعت عمل در مواقع بحرانی را موجب می‌شود.
3. توانایی حفظ آرامش به خصوص در شرایط بحرانی و دشوار
4. مهارت‌های ارتباطی خوب به ویژه با خدمه و مسافران هواپیما
5. توانایی استفاده از تجهیزات پرواز
6. توانایی درک و انجام کلیه دستورات بخش کنترل ترافیک هوایی
7. دادن اطلاعات درست و روشن به خدمه و مسافران
8. توان انجام کار تیمی از کمک خلبان و مهماندار گرفته تا مهندس پرواز، کارشناس مراقبت پرواز و ...
9. توانایی خواندن نقشه‌ها و تصاویر سه‌بعدی
10. آشنایی با زبان انگلیسی

به نظر متخصصین افراد متقاضی شغل خلبانی باید از توانایی‌های جسمی لازم هم برخوردار باشند. در ادامه برخی از این توانایی‌ها ذکر شده است.

توانایی‌های جسمی برای خلبان شدن

• قد نباید از 165 کمتر باشد.
• جراحت ناشی از تیغ جراحی یا چاقو نداشته باشید.
• فاصله زانوهایتان از عرض یک قنداق تفنگ بیشتر نباشد.
• کور رنگی نداشته باشید و از دید کافی برخوردار باشید.
• بیش از چهار دندان پر شده و نیز عفونت دهان و دندان نداشته باشید.
• تست ورزش و معاینات قلب، فشارخون، اعصاب، حلق، بینی و شنوایی را انجام دهید.

مهماندار هواپیما؛ همراهان سفرهای هوایی

مهمانداران هواپیما افرادی خوش‌برخورد و آراسته هستند که وظیفه دارند همسفر و همراه مسافران باشند تا سفری راحت، ایمن و دلنشین تجربه کنند. هرچند ظاهر مرتب و مهارت‌های روابط عمومی شرط لازم است، اما شغل مهمانداری محدود به این‌ها نیست. آن‌ها بعد از خلبان بیشترین مسئولیت را دارند و باید توانایی‌های لازم برای مدیریت شرایط پرواز و رسیدگی به مسافران را داشته باشند.

مهماندار هواپیما عضوی از خدمه هوایی است که به مسافران برای داشتن سفری راحت، ایمن و لذت‌بخش کمک می‌کند.

مهمانداران مانند خلبانان ساعات کاری شناور دارند و در تعطیلات و پروازهای طولانی، دوری از خانواده و فشار جسمی بیشتری را تحمل می‌کنند. ایستادن طولانی و برخورد با برخی مسافران دشوار است و فشار جسمی و روانی بالایی دارد. به همین دلیل مهمانداری یکی از مشاغل سخت و پرمسئولیت دنیا محسوب می‌شود و نیازمند صبر، دقت و توانایی بالا برای حفظ امنیت و رضایت مسافران است.

مهمانداران چه وظایفی دارند؟

کارهایی که مهماندار باید پیش، در حین و پس از پرواز انجام دهد را می‌توان در موارد زیر خلاصه کرد.

پیش از پرواز:

• شرکت در جلسات مربوط به پرواز زمان‌بندی
• بررسی موجودی و صحت تمام وسایل، امکانات هواپیما و تجهیزات ایمنی
• خوش‌آمدگویی به مسافران و هدایت به سمت صندلی‌ها
• آموزش‌های ایمنی به مسافران

در حین پرواز:

• اطمینان از راحتی مسافران و پاسخگویی به موقع به نیازهای آنان
• پذیرایی از مسافران با غذا و نوشیدنی
• انتقال اطلاعیه‌های خلبان به مسافران
• اطمینان از استفاده صحیح مسافران از وسایل ایمنی

بعد از پرواز:

• اطمینان از خروج ایمن مسافران به همراه وسایل شخصی‌شان
• نوشتن تمام اتفاقات پرواز در گزارش پرواز
• ثبت تمام سفارش‌های غذایی برای پرواز بعدی

چه کسانی می‌توانند مهماندار هواپیما شوند؟

اگرچه علاقه شرط لازم ورود به بسیاری از مشاغل است، اما این شرط کافی نیست. کسانی که آرزوی مهماندار شدن در هواپیما را دارند باید از توانایی‌های خاصی برخوردار باشند تا بتوانند در یکی از سخت‌ترین مشاغل دنیا مشغول شوند.

1. مهارت عالی در برقراری ارتباط با مردم
2. آشنایی مقدماتی با دانش روانشناسی
3. رفتار گرم و دوستانه
4. با تدبیر بودن
5. رویکرد مودبانه ولی قاطع با مسافران خاص و مشکل‌ساز
6. صدای رسا و ظاهری آراسته
7. توانایی کار تیمی
8. حفظ آرامش در شرایط اضطراری
9. توانایی تحمل فشار کاری زیاد
10. توجه به مسافران مضطرب و تلاش برای آرام کردن آن‌ها

مراقبت پرواز؛ کلید امنیت آسمان‌ها

مراقبت پرواز یکی از حساس‌ترین و چالش‌برانگیزترین مشاغل جهان است. کارشناسان این حوزه مسئول هدایت و هماهنگی تمامی پروازها هستند تا ترافیک هوایی روان و ایمن باقی بماند و از بروز تصادفات جلوگیری شود. اهمیت نقش آنان در شرایط جوی نامساعد دوچندان می‌شود، زیرا در چنین مواقعی خلبان دید کافی ندارد و تصمیمات مراقبت پرواز تعیین‌کننده امنیت پرواز است.

کارشناس مراقبت پرواز شغل حساسی دارد و بدون وجود مراقبت پرواز هیچ پروازی انجام نمی‌شود.

کارشناس مراقبت پرواز با فرمان و راهنمایی‌های دقیق خود، مسیر هواپیماها را مدیریت کرده و شرایط لازم برای برخاستن و فرود ایمن را فراهم می‌کند. بدون وجود مراقبت پرواز، انجام هر پروازی غیرممکن است. این حرفه به چهار دسته اصلی تقسیم می‌شود که هرکدام وظایف خاص خود را دارند و نقش حیاتی در ایمنی و نظم ترافیک هوایی ایفا می‌کنند. در ادامه هر کدام به طور جداگانه توضیح داده شده‌اند.

1. برج مراقبت فرودگاه
2. کنترل مسیر پرواز
3. واحد کنترل تقرب
4. کنترلر ترافیک هوایی

وظایف مراقبت پرواز چیست؟

به طور کلی می‌توان مسئولیت‌ها و وظایف افراد مشغول در واحد مراقبت پرواز را این‌گونه برشمرد.

1. جلوگیری از برخورد هواپیماها در فضای کنترل شده
2. جلوگیری از برخورد هواپیماها و موانع در اطراف فرودگاه‌ها، باندهای پروازی و مسیرهای حرکت هواپیما
3. ارائه اطلاعات موردنیاز به خلبانان در جهت ایمنی هر چه بیشتر پرواز از جمله اطلاعات مهم جوی
4. اطلاع‌رسانی به مراکز تجسس و نجات در صورت بروز حادثه و آمادگی واحدهای مربوطه نسبت به شرایط هواپیماهایی که در حالات اضطراری قرار دارند.

چه افرادی می‌توانند به مراقبت پرواز بپیوندند؟

پیوستن به واحد مراقبت پرواز فرودگاه‌ها هم مانند سایر مشاغل به مهارت‌ها و توانایی‌های خاصی نیاز دارد. نیازی به گفتن نیست که داشتن آرامش روانی اولین شرط پیوستن به این واحد پراسترس است، اما این تنها شرط نیست. شرایط دیگری نیز وجود دارد که افراد باید آن‌ها را مدنظر قرار دهند.

داشتن آرامش روانی اولین شرط پیوستن به واحد پراسترس مراقبت پرواز است.

• علاقه لازم به حوزه هوانوردی
• توان حل مسئله و تصمیم‌گیری سریع
• قابلیت دریافت و بررسی صحیح و سریع اطلاعات
• مهارت‌های ارتباطی کافی
• داشتن دقت و تمرکز بالا و توجه به جزئیات مسائل
• داشتن سرعت عمل
• سلامت جسمی لازم و نداشتن معلولیت
• توان حفظ آرامش روانی در واقع بحران
• مسئولیت‌پذیری
• آشنایی با زبان انگلیسی
• عدم اشکال در تکلم و نداشتن لهجه

وظایف مراقبت پرواز چیست؟

به طور کلی می‌توان مسئولیت‌ها و وظایف افراد مشغول در واحد مراقبت پرواز را این‌گونه برشمرد.

1. جلوگیری از برخورد هواپیماها در فضای کنترل‌شده
2. جلوگیری از برخورد هواپیماها و موانع در اطراف فرودگاه‌ها، باندهای پروازی و مسیرهای حرکت هواپیما
3. ارائه اطلاعات موردنیاز به خلبانان در جهت ایمنی هر چه بیشتر پرواز از جمله اطلاعات مهم جوی
4. اطلاع‌رسانی به مراکز تجسس و نجات در صورت بروز حادثه و آمادگی واحدهای مربوطه نسبت به شرایط هواپیماهایی که در حالات اضطراری قرار دارند.

برج مراقبت فرودگاه؛ چشم بیدار آسمان

آسمان امروزه به اندازه جاده‌ها شلوغ و پرترافیک است و روزانه صدها هواپیما در مسیرهای مختلف پرواز می‌کنند تا مسافران خود را به مقصد برسانند. این هواپیماها گاهی در یک مسیر و گاهی در خلاف جهت یکدیگر حرکت دارند، بنابراین مدیریت ترافیک هوایی نقش حیاتی در حفظ امنیت پروازها ایفا می‌کند.

مدیریت ترافیک هوایی نقش حیاتی در حفظ امنیت پروازها ایفا می‌کند.

همان‌طور که پلیس راهنمایی و رانندگی مسئول کنترل ترافیک جاده‌هاست، در آسمان نیز این وظیفه سنگین بر عهده کارشناسان واحد برج مراقبت است. این واحد مسئول هدایت و کنترل هواپیماها در محدوده اطراف فرودگاه و تا ارتفاع مشخصی است که بسته به تعداد پروازها و امکانات هر فرودگاه متفاوت است.

کنترل مسیر پرواز؛ مدیریت آسمان از زمین

واحد کنترل مسیر پرواز مسئولیت هدایت ترافیک موجود در مسیر بین پایانه‌های اصلی و نقاطی را بر عهده دارد که به دلیل نداشتن ترافیک زیاد ، نیازی به یک پایانه جداگانه ندارند. علاوه بر این واحد کنترل موظف است تا به هماهنگی بین واحدهای پرواز تمام فرودگاه‌های کشور پرداخته و مجوز تمام وسایل پرنده قبل از بلند شدن را صادر کند.

واحد کنترل تقرب؛ هدایت‌گر پروازها در مراحل پایانی فرود

واحد کنترل تقرب یا نزدیکی در فرودگاه‌هایی وجود دارد که پروازهای بیشتری در آن‌ها انجام می‌شود. به علاوه در مناطقی که به دلیل وجود چند فرودگاه حجم ترافیک هوایی در آن منطقه بیشتر از حد معمول است.

• واحد کنترل تقرب جهت ایجاد هماهنگی بیشتر میان واحد مرکز کنترل و واحد برج مراقبت، مسئولیت ایمنی بیشتر پروازها و هدایت ترافیک هوایی را در کنار برج مراقبت به عهده دارد. این کار از طریق رادارهایی با برد نزدیک انجام می‌شود.
• علاوه بر این واحد کنترل تقرب موظف است تا به هماهنگی و مرتب کردن هواپیماهای ورودی برای نشستن در باند فرودگاه، توزیع هواپیماهای خروجی و ارجاع کنترل آن‌ها به واحدهای کنترل مسیر پرواز بپردازد.

کنترلر ترافیک هوایی؛ مغز متفکر پشت هر پرواز ایمن

در اینکه کنترل ترافیک هوایی یکی از سخت‌ترین و پراسترس‌ترین مشاغل دنیاست، تردیدی وجود ندارد. تصور کنید که مسئولیت بررسی صدها پرواز به دوش شما باشد و مجبور به هماهنگی با خلبان، کمک خلبان و سایر کنترلرها هم باشید. بدون شک نیاز به تمرکز بالا و خونسردی در مواقع بحرانی دارید.

کنترل ترافیک هوایی یکی از سخت‌ترین و پراسترس‌ترین مشاغل دنیاست.

کنترلر ترافیک هوایی مسئول مدیریت ترافیک پایانه‌ای است و در برج مراقبت و واحد کنترل تقرب (راداری) فعالیت می‌کند. در برخی فرودگاه‌ها مانند فرودگاه بین المللی مهرآباد این دو واحد همکاری نزدیکی دارند، اما در فرودگاه‌هایی مانند فرودگاه بین المللی امام خمینی کاملاً از هم جدا هستند. وظیفه اصلی کنترلرها، هماهنگی و ایمنی پروازها در فضای فرودگاه و اطراف آن است.

تکنسین هواپیما؛ متخصصان پشت صحنه پروازهای ایمن

تعمیر قطعات هواپیما، بر عهده تکنسین و تعمیرکار هواپیما است. تکنسین هر روز باید هواپیمایی را که می‌خواهد پرواز کند را بررسی کند تا در صورتی که جایی از هواپیما ایراد داشته باشد اجازه پرواز ندهد. بسیاری از این تکنسین‌ها مهارت بسیار بالایی دارند و تخصص آن‌ها بسیار زیاد است.

تعمیر قطعات هواپیما، بر عهده تکنسین و تعمیرکار هواپیما است.

بازرس هواپیما؛ کنترل کیفیت و ایمنی در صنعت هوانوردی

بازرس هواپیما مسئول بررسی و تایید ایمنی هواپیماهای تعمیر شده است و تا زمانی که تعمیرات کامل و استاندارد انجام نشده باشد، اجازه پرواز صادر نمی‌کند. این بازرسان به‌ویژه روی هواپیماهایی که مسیرهای طولانی را طی می‌کنند، نظارت دقیق فنی دارند تا ایمنی پرواز تضمین شود و مسافران با خیالی آسوده سفر کنند.

مسئول امنیت پرواز؛ خط مقدم حفاظت از مسافران و هواپیماها

مسئول امنیت پرواز خط مقدم حفاظت از مسافران و هواپیماهاست. این افراد باید از نیروی جسمانی و بدنی بالا برخوردار بوده و تمرکز و مهارت هدف‌گیری و تیراندازی خوبی داشته باشند، زیرا مسئول حفظ جان و امنیت مسافران هستند و نقش حیاتی در جلوگیری از تهدیدها و تضمین سفر ایمن ایفا می‌کنند.

مسئول امنیت پرواز خط مقدم حفاظت از مسافران و هواپیماهاست.

مسئول کانتر پرواز؛ مدیر ثبت‌نام و هماهنگ‌کننده سفرهای هوایی

کانتر پرواز افرادی هستند که اطلاعات کامل درباره بلیط‌ها، تورها و خدمات آژانس‌های هواپیمایی را در اختیار مسافران قرار می‌دهند. هم‌چنین وظیفه دارند بلیط، کارت شناسایی و کارت پرواز مسافران را بررسی و تایید کنند تا روند ورود به هواپیما سریع، ایمن و بدون مشکل انجام شود و تجربه سفر برای مسافران راحت و مطمئن باشد.

مسئول بار؛ تضمین‌کننده حمل امن و منظم بارها

حمل چمدان‌ها و بار مسافران پس از تایید کانتر پرواز تا هواپیما بر عهده مسئول بار است. این افراد هنگام نشست و برخاست، بارها را بررسی و مرتب می‌کنند و آن‌ها را به چمدان‌گردان منتقل می‌کنند تا مسافران بتوانند به‌صورت منظم و سریع بارهای خود را دریافت کنند و سفر راحت و ایمنی داشته باشند.

جمع‌بندی

مشاغل هواپیمایی سخت و پرمسئولیت هستند. افراد این صنعت ریسک‌های زیادی را می‌پذیرند و جان صدها مسافر بر عهده‌شان است. مسئولیت‌پذیری و آرامش شرط اصلی ورود به این حرفه است که با وجود دشواری‌ها، جذابیت‌ها و زیبایی‌های خاص خود را نیز دارد.

اگر دوست دارید با مشاغل مرتبط با هواپیما بیشتر آشنا شوید؛ می‌توانید برای آشنایی و رزرو انواع بلیط سفر به سایت قاصدک 24 متعلق به شرکت فرش تا عرش قاصدک کارمانیا مراجعه کنید. هم‌چنین پشتیبانی شبانه‌روزی با شماره تماس 02175269 همراه شما است.

سوالات متداول درباره مشاغل مرتبط با هواپیما