راهنمای جامع شهرهای گمشده جهان

آیا می‌دانید پیش از شهرهای مدرن کنونی، چه شهرهای گمشده‌ای مرکز تجارت و قدرت تمدن‌های تاریخ‌ساز بودند؟ در این راهنما از قاصدک 24 با مشهورترین شهرهای باستانی و تمدن‌های فراموش‌شده آشنا شوید و بقایای شگفت‌انگیز آن‌ها که هنوز از شکوه گذشته حکایت دارند، کشف کنید.

جدول مقایسه شهرهای گمشده جهان

تجربه نشان داده است که بازدید از شهرهای گمشده، بیش از هر کتاب تاریخی، تاریخ و فرهنگ گذشته را به تصویر می‌کشد. در جدول زیر، خلاصه‌ای از مهم‌ترین شهرهای گمشده جهان به همراه کشور، تمدن، سال اوج و وضعیت کنونی ارائه شده است.

نام شهر	کشور	تمدن	سال اوج	جمعیت تقریبی	وضعیت کنونی
ماچوپیچو	پرو	اینکا	۱۵۰۰	۱۰–۲۰ هزار	گردشگری، کشف شده
آنگکور	کامبوج	خِمِر	۱۲۰۰	نامشخص	معبد وات باقی مانده
تیکال	گواتمالا	مایان	۵۰۰–۸۰۰	۱۰۰–۲۰۰ هزار	ویرانه‌ها، بازدید تاریخی
پترا	اردن	ناباتای	۱۰۰–۲۰۰	نامشخص	گردشگری، کشف شده
Teotihuacan	مکزیک	پیشا-کلمبی	۲۰۰ پیش از میلاد	نامشخص	اهرام، بازدید تاریخی
پمپی	ایتالیا	روم باستان	۷۹ میلادی	نامشخص	ویرانه‌ها، گردشگری
تیواناکو	بولیوی	پیش-اینکا	۳۰۰ پیش تا ۳۰۰ میلادی	۱۵–۳۰ هزار	ویرانه‌ها، بازدید تاریخی
پالنکو	مکزیک	مایان	۶۰۰–۸۰۰	نامشخص	ویرانه‌ها، بازدید تاریخی
آنی	ترکیه	ارمنستان	۱۰۵۰	۱۰۰–۲۰۰ هزار	ویرانه‌ها، گردشگری
تیسفون	عراق	میان‌رودان	۵۵۰–۶۰۰	نامشخص	ویرانه‌ها، طاق کسری
پالمیرا	سوریه	رومی/ساسانی	۲۱۲–۶۳۴	نامشخص	ویرانه‌ها، گردشگری
کالاکمول	مکزیک	مایان	۵۵۰–۶۷۰	نامشخص	ویرانه‌ها، کشف نشده
پرسپولیس	ایران	هخامنشی	۵۰۰–۳۳۱ پیش از میلاد	نامشخص	ویرانه‌ها، بازدید تاریخی
چان چان	پرو	چیمو	۸۵۰–۱۴۷۰	۳۰ هزار	ویرانه‌ها، بازدید تاریخی

شهر گمشده ماچوپیچو

ماچوپیچو، شهر گمشده تمدن اینکاها، سال‌ها بر فراز دره اوروبامبا پنهان مانده بود. شهری که با زمین‌های کشاورزی و چشمه‌های طبیعی احاطه شده و قرن‌ها دسترسی به آن برای جهان خارج غیرممکن بود. معماری شگفت‌انگیز آن هنوز رازهای شکوه تمدن اینکاها را در دل خود دارد.

تا سال ۱۹۱۱، ماچوپیچو برای همه ناشناخته بود تا اینکه هیرام بینگهام، مورخ اهل هاوایی، آن را دوباره کشف کرد. امروز این شهر در پرو شناخته شده و یکی از معروف‌ترین مقاصد تاریخی جهان است. هنوز هر سنگ و بقایای آن داستان گذشته و عظمت تمدن اینکاها را روایت می‌کند.

بازدید از ماچوپیچو طبق قوانین و مقررات سازمان گردشگری پرو انجام می‌شود و برای ورود به سایت باید بلیط تهیه کرد.

شهر گمشده آنگکور

آنگکور، شهری معبدی و باشکوه در کامبوج، بقایای پایتخت‌های چند امپراتوری خِمِر از قرن نهم تا پانزدهم میلادی را در دل خود جای داده است. این شهر با معبد وات، بزرگ‌ترین بنای مذهبی جهان، و معبد بایون با نمای سنگی عظیم، هنوز شکوه دوران گذشته را به تصویر می‌کشد.

آنگکور، یکی از بزرگ‌ترین شهرهای گمشده جهان، در طول تاریخ تغییرات مذهبی زیادی تجربه کرده و بین هندوئیسم و بودیسم در نوسان بوده است. پایان دوره آنگکوریایی در سال ۱۴۳۱ میلادی اتفاق افتاد؛ زمانی که شهر توسط مهاجمان آیوتهایا غارت شد و تمدن آن رو به زوال گذاشت. امروز، تنها معبد آنگکور باقی مانده و زیارتگاه بوداییان است.

شهر گمشده تیکال (Tikal)

تیکال، یکی از مهم‌ترین شهرهای مایان‌ها، تاریخچه‌ای طولانی از سال‌های ۲۰۰ تا ۹۰۰ میلادی دارد. در اوج خود، این شهر بزرگ‌ترین مرکز مایان‌ها با جمعیتی بین ۱۰۰ تا ۲۰۰ هزار نفر بود. رشد جمعیت فشار زیادی بر جنگل‌های اطراف وارد کرد و منابع طبیعی به تدریج کاهش یافت.

با کاهش منابع، تیکال بین سال‌های ۸۳۰ تا ۹۵۰ بیشتر جمعیت خود را از دست داد و قدرت مرکزی آن فروپاشید. پس از سال ۹۵۰، شهر به منطقه‌ای نیمه‌بیابانی تبدیل شد و تنها جمعیت اندکی میان ویرانه‌ها زندگی می‌کردند. در قرن‌های دهم و یازدهم، این جمعیت نیز شهر را ترک کرد و پس از هزاران سال، گواتمالایی‌ها ساکنان جدید آن شدند.

تیکال، شهر گمشده تمدن مایان‌ها، داستان اوج و سقوط بزرگ‌ترین شهر باستانی آمریکای مرکزی را روایت می‌کند.

شهر گمشده پِترا

پترا، شهر رزهای قرمز و پایتخت باستانی امپراتوری ناباتای، قرن‌ها پیش در کناره تنگه وادی موسی در جنوب اردن شکل گرفت. این شهر وسیع به نقطه اتصال مهمی برای تجارت ابریشم و ادویه تبدیل شد و مسیرهایی که چین، هند و جنوب عربستان را به مصر، یونان و روم وصل می‌کرد، از اینجا می‌گذشت.

با ویرانی سیستم تأمین آب بر اثر زلزله، پترا در قرن ششم میلادی خالی از سکنه شد. پس از جنگ‌های صلیبی، این شهر در دنیای غرب فراموش شد تا اینکه در سال ۱۸۱۲ یوهان لودویگ برکهارت، جهانگرد سوئیسی، آن را دوباره کشف کرد و تاریخ دوباره پترا را زنده کرد.

شهر گمشده Teotihuacan

در قرن دوم پیش از میلاد، تمدن جدیدی در دره مکزیک شکل گرفت که پایه‌های شهر بزرگ Teotihuacan و اهرام عظیم آن را بنا نهاد. این شهر با معماری چشمگیر و ساختار شهری منظم، به یکی از مهم‌ترین مراکز تمدن پیش از کلمبیا تبدیل شد و رونق زیادی داشت.

کارشناسان بر این باورند، کاهش جمعیت Teotihuacan در قرن ششم میلادی ناشی از خشکسالی‌های شدید و تغییرات آب و هوایی بود. هفت قرن پس از سقوط این امپراتوری، اهرام آن توسط آزتک‌ها مورد استفاده قرار گرفت و به مکانی مقدس و زیارتی تبدیل شد، جایی که ردپای تاریخ همچنان باقی مانده است.

Teotihuacan، شهر گمشده مکزیک، داستان ظهور، شکوه و استفاده دوباره اهرام عظیم آن توسط آزتک‌ها را روایت می‌کند.

شهر گمشده پُمپی

در آگوست سال ۷۹ میلادی، آتشفشان وزوو فوران کرد و شهر پمپی را با خاک و خاکستر پوشاند، شهری که در مرگ غرق شد. همه چیز در شهر، از ظروف و میزها تا نقاشی‌ها و حتی مردم، گویی در زمان متوقف شده بود و شهر تمام جمعیت خود را از دست داد.

نام و مکان پمپی برای سال‌ها فراموش شد تا اینکه در قرن هجدهم میلادی حفاری‌ها آن را دوباره کشف کردند. مورخان با بررسی این شهر توانستند اطلاعات ارزشمندی درباره سبک زندگی مردم دو هزار سال پیش به دست آورند و رازهای زندگی شهری در روم باستان را روشن کنند.

شهر گمشده تیواناکو (Tiwanaku)

تیواناکو، واقع در نزدیکی ساحل جنوب شرقی دریاچه تیتیکاکا در بولیوی، یکی از مهم‌ترین پیشگامان امپراتوری اینکا به شمار می‌رود. این شهر از سال ۳۰۰ پیش از میلاد تا ۳۰۰ پس از میلاد، مرکز علمی و فلسفی مردم منطقه بود و با معماری و فرهنگ خود نقش مهمی در تاریخ آند جنوبی ایفا می‌کرد.

جمعیت تیواناکو در قرن‌های هفتم تا نهم میلادی به تدریج گسترش یافت و به حدود ۱۵ تا ۳۰ هزار نفر رسید، و به یک قدرت منطقه‌ای تبدیل شد. پس از سال ۱۰۰۰ میلادی و تغییرات ناگهانی آب و هوا، این شهر به تدریج قدرت و جمعیت خود را از دست داد و متروکه شد، تا اینکه نام و رازهای آن در طول تاریخ به فراموشی سپرده شد.

تیواناکو، شهر گمشده تمدن آند، نمونه‌ای از اوج علمی، فلسفی و قدرت منطقه‌ای پیش از امپراتوری اینکا است.

شهر گمشده پالنکو (Palenque)

پالنکو، واقع در مکزیک، هرچند کوچک‌تر از دیگر شهرهای گمشده مایان‌ها است، اما برخی از بهترین نمونه‌های معماری و  مجسمه های عجیب جهان را در خود جای داده است. بیشتر بناهای این شهر بین سال‌های ۶۰۰ تا ۸۰۰ میلادی ساخته شده‌اند و بازتابی از شکوه تمدن مایان‌ها هستند.

به نظر می‌رسد پالنکو در قرن هشتم میلادی رو به زوال گذاشته و تنها جمعیت اندکی از کشاورزان برای سال‌ها در آن سکونت داشتند. به تدریج همین جمعیت نیز شهر را ترک کرد و پالنکو به دل جنگل بازگشت، جایی که آثار و رازهای آن هنوز در میان درختان پنهان باقی مانده است.

شهر گمشده آنی (Ani)

آنی، شهری تاریخی در مسیر جاده اصلی شرق به غرب، نخستین بار در قرن پنجم میلادی به شهرت رسید و به سرعت رونق یافت. این شهر بعدها آماده شد تا در قرن دهم میلادی به عنوان پایتخت ارمنستان شناخته شود. بسیاری از کلیساهای آن نمونه‌های برجسته معماری قرون وسطی هستند و شهر به "شهر ۱۰۰۱ کلیسا" معروف شد.

در زمان اوج خود، جمعیت آنی بین ۱۰۰ تا ۲۰۰ هزار نفر بود و تا حمله مغول‌ها در قرن سیزدهم میلادی، یکی از شهرهای مهم ارمنستان باقی ماند. در نهایت، زلزله ویرانگر سال ۱۳۱۹ میلادی شهر را متروکه کرد و امروز بقایای آنی در ترکیه کنونی قرار دارد و همچنان یادآور شکوه گذشته است.

آنی، شهر گمشده ارمنستان، با کلیساهای باشکوه و تاریخ پربار خود، نمونه‌ای از شکوه تمدن قرون وسطی است.

شهر گمشده تیسفون

تیسفون، یکی از بزرگ‌ترین شهرهای جهان در قرن ششم میلادی، مرکز تمدن باستانی میان‌رودان و هدف مهم نظامی امپراتوری روم بود. این شهر پنج بار توسط رومی‌ها و بیزانسی‌ها اشغال شد و نقش استراتژیکی در تاریخ منطقه داشت، تا اینکه در سال ۶۳۷ میلادی به دست مسلمانان افتاد.

با تأسیس پایتخت عباسیان در بغداد، تیسفون به سرعت رو به زوال گذاشت و متروکه شد. امروز در عراق تنها بقایای شهر باقی مانده است که مهم‌ترین آن طاق کسری است و هنوز یادآور شکوه و اهمیت تاریخی تیسفون در میان‌رودان باستان به شمار می‌رود.

شهر گمشده پالمیرا

پالمیرا، شهر درختان نخل، قرن‌ها شهری مهم و ثروتمند در مسیر کاروان‌های تجاری بود که ایران را به بنادر مدیترانه‌ای سوریه متصل می‌کرد. زوال تجارت این شهر از سال ۲۱۲ میلادی آغاز شد، زمانی که ساسانیان بر دهانه دجله و فرات مسلط شدند. امپراتور دیولکتیان برای محافظت، دیواری بنا کرد و شهر را گسترش داد.

در سال ۶۳۴ میلادی، پالمیرا توسط عرب‌ها فتح شد و با گذر زمان و دوران حکومت عثمانی‌ها، تنها یک دهکده کوچک از آن باقی ماند. این شهر تاریخی در قرن هفدهم میلادی توسط جهانگردان غربی دوباره کشف شد و امروزه بقایای آن یادآور شکوه و اهمیت گذشته پالمیرا است.

پالمیرا، شهر گمشده نخل‌ها، داستان اوج تجارت و ثروت در مسیر کاروان‌های باستانی و زوال آن پس از فتح‌ها و تغییر حکومت‌ها را روایت می‌کند.

کالاکمول (Calakmul)

کالاکمول، شهری بزرگ و پنهان در میان جنگل‌های ایالت مکزیکی کامپچ، یکی از مهم‌ترین شهرهای گمشده مایان‌ها است که هنوز به طور کامل کشف نشده است. این شهر قدرتمند توانست اقتدار تیکال را به چالش بکشد و با شبکه‌ای از متحدان، نفوذ خود را در منطقه گسترش دهد.

از نیمه دوم قرن ششم میلادی تا اواخر قرن هفتم، کالاکمول اهمیت زیادی کسب کرد، اگرچه هرگز قدرت تیکال را به طور کامل زیر سوال نبرد. در نهایت، هر دو شهر در برابر گسترش تمدن مایاها به زانو درآمدند و رازهای آن‌ها هنوز در دل جنگل‌های مکزیک پنهان مانده است.

شهر گمشده پرسپولیس

پرسپولیس، پایتخت ایران باستان، شهری زیبا و مملو از آثار هنری ارزشمند بود که امروز تنها اندکی از آن‌ها باقی مانده است. این شهر با شکوه، مرکز قدرت و هنر امپراتوری هخامنشی به شمار می‌رفت و جلوه‌ای از تمدن و فرهنگ ایران باستان را به تصویر می‌کشید. طبق نظر منابع معتبر (UNESCO)، پرسپولیس یکی از بزرگ‌ترین و تاثیرگذارترین پایتخت‌های ایران باستان بوده است.

در سال ۳۳۱ میلادی، اسکندر کبیر در جریان فتح ایران و در پاسخ به سوزاندن آکروپولیس، پرسپولیس را به آتش کشید. پس از آن، شهر برای مدتی به عنوان یکی از ایالت‌های امپراتوری مقدونی باقی ماند، اما به مرور زمان اهمیت خود را از دست داد و بخش بزرگی از شکوه گذشته‌اش به فراموشی سپرده شد.

پرسپولیس، شهر گمشده ایران باستان، داستان شکوه، هنر و فتح آن توسط اسکندر کبیر را روایت می‌کند.

شهر گمشده چان چان

چان چان، شهر خشتی در پرو، بزرگ‌ترین شهر آمریکا پیش از کشف قاره توسط کریستف کلمب بود. تمام مصالح به کار رفته در این شهر آجرهای خشتی بودند که با الگوهای آرامش‌بخش عربی و اسلامی تزئین شده بودند. مرکز شهر شامل دژها، اتاق‌ها، معابد و مدفن‌ها بود و شکوه معماری تمدن چیمو را نشان می‌داد.

این شهر در حدود سال ۸۵۰ میلادی توسط چیموها ساخته شد و تا سلطه اینکاها در ۱۴۷۰ میلادی پابرجا ماند. تخمین زده می‌شود جمعیت آن نزدیک به ۳۰ هزار نفر بوده و چان چان نماد قدرت، مهارت معماری و سازمان‌دهی شهری در تمدن‌های باستانی آمریکای جنوبی است.

سایر شهرهای گمشده جهان

علاوه بر شهرهای مشهور، چندین شهر گمشده دیگر نیز در گوشه و کنار جهان وجود دارند که هنوز بسیاری از رازهایشان کشف نشده است. این شهرها به دلیل طبیعت، جنگل، آب یا افسانه‌ها از چشم تاریخ پنهان مانده‌اند:

• پایتیتی (Paititi): شهری افسانه‌ای از اینکاها در جنگل‌های آند یا برزیل که گفته می‌شود پر از طلا و گنجینه‌های باستانی است.
• ویلکابامبا (Vilcabamba): پایتخت نئو–اینکاها و آخرین سنگر مقاومت این تمدن در برابر اسپانیایی‌ها.
• هوراکلیون (Heracleion): شهر باستانی مصری نزدیک اسکندریه که به زیر آب رفته و هنوز آثار آن کشف شده‌اند.
• پاولوپتری (Pavlopetri): شهر زیرآب یونان با خیابان‌ها، ساختمان‌ها و گورستان کامل، متعلق به حدود ۵۰۰۰ سال پیش.
• اوبار / اطلانتیس صحرا (Atlantis of the Sands): شهری افسانه‌ای در بیابان عربستان که گاهی «آتلانتیس بیابانی» نامیده می‌شود.
• شهر سوخته: یکی از شهرهای باستانی ایران که با معماری پیشرفته و تمدن غنی در دل بلوچستان قرار داشته است.

جمع‌بندی

هدف از این مقاله نگاهی جامع به شهرهای گمشده جهان است. آمارنشان می‌دهد که هر یک از این شهرها نمادی از شکوه تمدن‌های باستانی و رازهای فراموش‌شده هستند. کاوش در این شهرها، داستان‌های منحصر به فرد و آثار معماری بی‌نظیر هر تمدن را آشکار می‌کند.

همین امروز تور شهرهای گمشده جهان را با قاصدک 24 رزرو کنید و تجربه‌ای تاریخی داشته باشید. این سایت متعلق به شرکت فرش تا عرش قاصدک کارمانیا است و شما با شماره تماس 02175269 می‌توانید از خدمات پشتیبانی 24 ساعته آن بهره‌مند شوید.

سوالات متداول درباره شهرهای گمشده