قدمت تاریخ تمدن بشری روی زمین به حدود 10000 سال از قبل میلاد باز میگردد. قدمت تاریخ بشری با توجه به سن سیاره زمین بسیار کوتاه است. هر تمدنی که روی زمین شروع شده است نقطه آغازی داشته و نسلهای آینده توانستهاند از اجداد خود چیزهای بسیاری بیاموزند. هر تمدنی که روی زمین به وجود آمده سبک زندگی و فرهنگ متفاوتی داشته اند و راحتی امروز مردمان نتیجه کشف و ساختههای مردمان گذشته است. در این مقاله سعی داریم شما را با قدیمی ترین تمدن های جهان آشنا کنیم پس با وبلاگ قاصدک 24 همراه باشید.
معرفی قدیمی ترین تمدن های جهان
در هر قرن از تاریخ بشریت کشورها، ملتها و تمدنهای زیادی از دل تاریخ برخاسته و در آن ناپدید شدهاند. هر چند که برخی از این تمدنها همچنان باقی ماندهاند. اگرچه با قطعیت نمیتوان ادعا کرد که کدام تمدنها و کشورها پیشتر از دیگری وجود داشتهاند، اما بر سر این موضوع توافق نظر وجود دارد که 14 کشور زیر در لیست قدیمیترینها قرار میگیرند. قدیمی ترین تمدن های جهان به ترتیب شامل موارد زیر است:
تمدن میسنی یونان
تا آنجایی که میدانیم یونان با در نظر گرفتن همه معیارها آنقدرها هم کشور قدیمی نیست اما تمدن یونانی بیش از هر تمدن دیگری معنای باستانی بودن را به جهان آموخت. بر کسی پوشیده نیست که نخستین تمدنهای مترقی اروپا در حدود 3200 قبل از میلاد در یونان رشد کردند و آتنیها در سال 508 قبل از میلاد شاهد دموکراتیکترین سیستم دنیا بودند.
ضمن اینکه یونانی باستان هنوز برای سخنگویان به یونانی مدرن قابل فهمتر به نظر میرسد تا انگلیسی قدیم برای انگلیسی زبانان. بدون شک لحظههای بیشماری هم در تاریخ یونانی راه اهالی این سرزمین را به سوی دانش و زندگی غربی گشودهاند. از بازیهای المپیک باستانی یونان گرفته تا نبرد در ماراتن که بازیهای دوی ماراتن امروزی از آنها الهام گرفتهاند.
دوره، مکان و دستاوردهای مهم تمدن یونان
دوره |
1600-1100 قبل از میلاد |
مکان |
سرزمین یونان |
دستاوردهای مهم |
فتح مناطق همسایه، شبکههای تجاری و ارتباط احتمالی با سقوط تمدن مینوی |
تمدن چین
چین یکی از بزرگترین و کهن ترین تمدن جهان، همواره کشور یکپارچهای بوده است. وجود نخستین سلسله در این کشور زمانی که افسانهای بیشتر به نظر نمیرسید، در آخرین کشفیات باستانشناسی که بقایای سکونتگاههای عصر برنزی را یافتهاند، بیش از پیش به اثبات رسیده است. آنچه از این حفاریها بیرون آمده نشان میدهد که نخستین سلسله چین که سیستم نوشتاری را نیز ابداع کرد، سلسلهای به نام شانگ بوده است. این سلسله که از قرن هفدهم تا یازدهم پس از میلاد بر این کشور حکمرانی میکرد مبدع نظام نوشتاری بوده که امروزه نظام نوشتاری مدرن چین از آن ریشه گرفته است.
سلسلههایی که از 206 قبل از میلاد تا 220 میلادی بر این کشور فرمان راندن، چین متحد را تقویت کرده و بنیانهای فرهنگی چین مانند کنفوسیوسگرایی را ایجاد کرد. آن چیزی که هنوز هم در چین از اهمیت ویژهای برخوردار است. برای خرید تور چین میتوانید از امکانات قاصدک 24 استفاده کنید.
دوره، مکان و دستاوردهای مهم تمدن چین
دوره |
حدود 2070 قبل از میلاد |
مکان |
شرق آسیا |
دستاوردهای مهم |
اختراع کاغذ، باروت و قطبنما، دیوار بزرگ چین، آیین کنفوسیوس و ارتش سفالی |
بیشتر بخوانید: شهرهای گمشده، بقایای شکوه تمدن های فراموش شده
تمدن پرتغال
شاید با دیدن نام پرتغال در میان تمدنهای قدیمی تعجب کنید. تاریخ تاسیس این کشور به سال 1139 برمیگردد. تاریخی که نام کشور پرتغال را در میان تمدن های قدیمی قرار نمیدهد. اما دلیل آوردن نام پرتغال در این لیست چیز دیگری است: ثبات مرزها. در حالی که اروپا همیشه به واسطه مرزهای همواره در حال تغییر با امپراتوریها، جمهوریها، سلطنتها و دموکراسیهای مردمیاش، متلاطم و آشفته بوده، پرتغال هرگز این شرایط را تجربه نکرده است.
پرتغال همچنین در خط مقدم جبهه عصر کشفیات قرار داشته است. اگرچه آن سالها به تعبیر بسیاری به رشد امپریالیسم و آسیب رساندن به جوامع بومی منجر شده، به ایجاد دنیایی که ما امروز میشناسیم، کمک شایانی کرده است.
تمدن فرانسه
تاریخ شکلگیری فرانسه را میتوانیم به تقسیم امپراتوری شارلمان مقدس به سه قسمت در سال 843 میلادی و یا بر تخت نشستن شاه کلوویس در سال 481 میلادی مرتبط بدانیم شکی نیست که این کشور قدمت طولانی دارد. اگرچه برای قرنها سیستم فئودالی به صاحبان زمین در مقایسه با شاهان واقعی قدرت بیشتری میداد (دوک نرماندی، فاتح انگلستان در سال 1066 نمونه بسیار خوبی است)، اشرافزادگان همچنان سوژههای اصلی برای سلطنت در فرانسه بودند. نظامی که در حقیقت پایههای حکومتی را بنا نهاد که تا امروز پابرجا مانده است.
تمدن ارمنستان
ملت ارمنستان نیز به مانند یهودیان به واسطه پراکندگی جمعیت خود شناخته شده هستند. با این تفاوت که ارمنیها موفق شدند برای بیش از 2600 سال گذشته صاحب یک کشور شوند. ایروان که پایتخت امروز ارمنستان است در سال 782 پیش از میلاد بنا نهاده شده است. به علاوه ارمنیها نخستین حکومتی در دنیا بودند که به طور رسمی مسیحیت را در سال 301 میلادی به عنوان دین حکومتی برگزیدند.
ارمنستان هنوز نیز به شدت به کلیسای آپوستولیک پایبند است. البته پراکندگی تنها شباهت ارمنیها با یهودیان نیست. ارمنیها هم به مانند یهودیان مورد نسل کشی قرار گرفتهاند که به دست امپراتوری عثمانی و بین سالهای 1915 تا 1917 میلادی اتفاق افتاد.
بیشتر بخوانید: قدیمی ترین شهرهای مسکونی جهان
تمدن ژاپن
بر اساس افسانههای ژاپنی این کشور در سال 660 پیش از میلاد توسط امپراتور جینمو بنیان نهاده شده است. یکی از تاریخ نگاریهای چینی به وجود ژاپن در قرن سوم میلادی شهادت داده که هنوز نیز به این کشور قدرت ماندگاری بالایی را بخشیده است. مدت کوتاهی پس از آن بودیسم در سراسر کشور گسترش پیدا کرد و این مفهوم به توسعه سنت ادبی در قرن هشتم میلادی کمک کرد که با نگارش کتاب "داستان گِنجی" در اوایل قرن یازدهم میلادی به اوج خود رسید. عصر هیان (Heian) عصری که شاهد این پیشرفتها و تغییرات بود، حرکتهای فرهنگی بیشمار دیگری را هم به خود دید که ژاپن امروز نیز با آنها شناخته میشود.
تمدن ایران
ایران قدیمی ترین تمدن جهان است و دیدن آن در لیست تمدن های قدیمی جهان دور از ذهن نیست. اگر چه ایران در یک شکل قابل تشخیص تنها از اوایل قرن شانزدهم میلادی وجود داشته، این کشور بیش از هر جای دیگری در جهان تمدن غنی و طولانی دارد. به نظر میرسد که تمدن عصر ایلامی یکی از نخستین تمدنهایی بود که سیستم نوشتاری به خط میخی را در هزاره سوم قبل از میلاد توسعه داد. همچنین گروههای پروتو-ایرانی پیش از این تاریخ و در هزاره دوم قبل از میلاد به این سرزمینها رسیده بودند. طبق شواهد تاریخی امپراتوری هخامنشی که از سال 550 تا 330 پیش از میلاد بر این سرزمین حکمرانی میکرد، بزرگترین امپراتوری در تاریخ باستان بوده است.
تمدن سن مارینو
سن مارینو نام چندان شناخته شدهای در میان کشورهای جهان نیست. این کشور که سومین کشور کوچک اروپاست، بدون شک به دلایل چندی در این لیست قرار گرفته است. نمیتوان انکار کرد که سن مارینو یکی از قدیمیترین کشورهای جهان است که در سال 301 میلادی بنیان نهاده شده است. گفته میشود که سنگتراشی به نام مارینوس که سرانجام نیز تبدیل به یک قدیس شد، از سرزمین خود کرواسی کنونی فراری شد. مارینوس که به خاطر عقاید مسیحی خود تحت تعقیب بود در سن مارینو کنونی یک جمهوری را تاسیس کرد.
اساسنامه او در سال 1600 که در واقع به عنوان نخستین قانون اساسی در کشوری که رسما قانون اساسی ندارد، عمل میکند، نخستین سند جهان به شمار میرود. اگر چه سن مارینو اکنون به عنوان یک خرده دولت، منحصر به فرد است، تاریخی طولانی از دولت شهرهای کوچک را در اروپا به ما نشان میدهد.
تمدن اتیوپی
اگر از تاریخ نخستین کشورها و ملتها نیز عقبتر برویم، به تاریخ بشر میرسیم. به نظر میرسد اتیوپی کشوری باشد که نخستین فسیلهای انسانی کشف شده از دل زمینهای آن بیرون آمده باشد. این کشور از هزاره دوم پیش از میلاد سلطنتهای زیادی را به خود دیده است. به ویژه اینکه اتیوپی تنها کشور آفریقایی بود که هرگز مستعمره هیچ کشور اروپایی نبوده است چرا که مردم اتیوپی قادر به شکست تمام نیروهای متجاوز بودند.
تمدن مصر
اگرچه مصر باستان به عنوان یک فرهنگ با مصر امروز شباهتهای اندکی دارد، نخستین فرهنگهایی که با سلسلههای مصری اولیه شبیه بودند، در هزاره ششم پیش از میلاد شروع به شکل گرفتن کردند. خط هیروگلیف مصری که دومین نظام نوشتاری جهان بعد از خط میخی به شمار میآید در سال 3200 پیش از میلاد ظاهر شد.
علاوه بر این یکی از فراعنه مصر به نام مِنِس در سال 3150 پیش از میلاد نخستین پادشاهی متحد و یکپارچه جهان را پایه ریزی کرد. مصر پس از سر آمدن عمر سی سلسله پی در پی سرانجام تحت فرمانروایی یونانیها و ایرانیها درآمد. مدت اندکی پس از آن مصریها تحت خلافت اسلامی قرار گرفتند و از آن به بعد بود که مصر به کشوری با اکثریت مسلمان بدل شد. حکومت مدرن مصر نیز تا قرن بیستم میلادی شکل نگرفت؛ تا زمانی که مصریها در سال 1952 به حکمرانی انگلیسیها پایان دادند.
کشور مصر تاکنون دستخوش تغییر حکومت و پادشاهیهای مختلفی بوده است که میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- امپراتوری پارسها
- امپراتوری عثمانی
- امپراتوری عربها
دوره، مکان و دستاوردهای مهم تمدن مصر
دوره |
حدود 3100 ق.م تا 332 پ.م |
مکان |
شمال شرقی آفریقا |
دستاوردهای مهم |
اهرام، هیروگلیف، ریاضیات پیشرفته و تمدن رودخانه نیل |
تمدن بینالنهرین
قدمت تمدن بینالنهرین به 3500 سال قبل از میلاد باز میگردد و در این دوره را مهد تمدن اولیه زندگی شهری میدانند. بینالنهرین به سرزمین بین رودها معروف است و بین رودهای دجله و فرات قرار دارد. این تمدن به عنوان اولین و قدیمی ترین تمدن دنیا شاهد بسیاری از اولین نمونههای ثبت شده بوده است.
- سومر
- اکد
- آشور
- بابل
یکی از برجستهترین دستاوردهای تمدن بینالنهرین کمکهای شایان آن به ادبیات و هنر بود.
تمدن هند
نخستین نشانههای سکونت در شبه قاره هند به 3300 پیش از میلاد و تمدن هندو بر میگردد. اگرچه این مردمان نخستین یکی از اولین تمدنهای شهرنشین را بنیان نهادند، آغاز شکلگیری هند به عنوان یک کشور به دوره ودایی برمیگردد که از 1500 تا 600 قبل از میلاد تدوام داشت. دلیل نامگذاری این دوره از تاریخ نیز به متون ودایی برمیگردد که به لحاظ شفاهی ریشه در سانسکریت داشته و جزئیات فرهنگ ودایی را شکل داد. این را هم باید بدانید که تمدن ودایی پایههای هندوئیسم و برخی دیگر از جنبههای فرهنگی شبه قاره هند را شکل داد که امروز نیز دیده میشود. برای آشنایی با تور هند میتوانید به سایت قاصدک 24 مراجعه کنید.
دوره، مکان و دستاوردهای مهم تمدن هند
دوره |
3300 – 1300 قبل از میلاد |
مکان |
دره سند |
دستاوردهای مهم |
رنامهریزی شهری پیشرفته، وزنها و معیارهای استاندارد، سیستمهای زهکشی و توسعه سیستم نوشتاری سانسکریت |
تمدن نورته چیکو
تمدن نورته چیکو مربوط به آمریکاییها است که کشور پرو را با توجه به مرزبندیهایی که امروز کردند در برمیگیرد. درباره این تمدن و قدمت آن اختلاف نظرهای زیادی وجود دارد. برخی از مورخین قدمت این تمدن را به 2 هزار سال و برخی به 4 هزار سال پیش از میلاد میدانند. طبق شواهد این تمدن مربوط به دوران پیش از سرامیک بوده است زیرا هیچ سرامیک و آثار هنری از این دوران مشاهده نشده است.
تمدن رم
قدمت تمدن رم را میتوان گفت به قرن 6 پیش از میلاد بازمیگردد. باستانشناسان ظهور این تمدن را مانند افسانهها میدانند و این تمدن مهمترین و
بزرگترین تمدن جهان است. تمدن رم در ابتدای آغاز به صورت یک پادشاهی، سپس یک جمهوری سازماندهی شده و در آخر به شکل امپراتوری گسترده توسعه یافته است.
تمدن رم بر اروپا، شمال آفریقا و خاورمیانه تاثیرات فراوانی گذاشته است.
تعداد بناهای تاریخی در رم این فرضیه را درست میکند که رم قدیمیترین تمدن جهان است ولی به راستی نمیتوان به طور قطع چیزی را بیان کرد.
تمدن رم به حدود 750 سال و یا 550-465 سال پیش از میلاد بازمیگردد ولی مورخان اختلاف نظرهای بسیاری در مورد تاریخ این تمدن دارند. نکات برجسته تمدن رم شامل موارد زیر است:
- شکلگیری و سازماندهی از پادشاهی به امپراتوری
- تشکیل پایههای قانون و حقوق مدرن
- پیشرفت در فناوری و مهندسی
- توانایی نظامی برای توسعه و حفظ قلمرو
- فرهنگ و هنر غنی
جمع بندی
در این مطلب شما را با قدیمی ترین تمدن جهان آشنا کردیم این تمدنها اولین تمدن جهان است که ماندگار و تاثیرگذار هستند. هر چند که در این فرصت تمدنهای دیگری نیز جای میگیرد اما سعی کردیم شما را با مهمترین آنها آشنا کنیم. شما میتوانید با مراجعه به سایت قاصدک 24 اطلاعات بیشتری از این کشورها به دست بیاورید.
سوالات متداول درباره قدیمی ترین تمدن های جهان
اولین تمدن دنیا کجاست؟ مصر