آشنایی با مشاغل مرتبط با هواپیما

یکی از راحت ترین راه مسافرت، سفر با هواپیما است ولی اگر دوست دارید به این وسیله غول پیکر سوار شوید از قبل باید اطلاعاتی درباره آن داشته باشید. هدایت و کنترل هواپیما به افراد متخصص و خبره نیاز دارد تا بتوانند به موقع هواپیما را کنترل کند. مشاغل زیادی در رابطه با هواپیما وجود دارد که مهمترین آن خلبانی و مراقبت پرواز است.

عاشقان سفرهای هوایی فقط مسافرانی نیستند که با خرید بلیط هواپیما پرواز را تجربه می کنند. پرواز با هواپیما رؤیای کسانی هم بوده که همواره خود را در پشت سکان یا در لباس مهمانداری هواپیما تصور می کرده اند. اعداد نشان می دهد که در دنیا بیش از 9 میلیون نفر به صورت مستقیم یا غیر مستقیم وارد دنیای مهیج هواپیماها شده اند.

آشنایی با مشاغل مرتبط با هواپیما

هواپیما یکی از وسایل نقلیه غول پیکری است که بیشتر مسافران ترجیح می دهند مسافرت هایی که مسافت زیادی دارند را با این وسیله سفر کنند. در هواپیما کارکنان و خدمه زیادی وجود دارد که هر کدام مسئول انجام کاری است. در ادامه مقاله قصد داریم شما را با شغل هایی که مربوط به هواپیما هستند آشنا کنیم، اگر دوست دارید بدانید خلبان به چه کسی می گویند و شغل مراقبت پرواز چگونه است با ما همراه شوید.

خلبان هواپیما

نشستن پشت هواپیما رؤیای افراد زیادی بوده است؛ کسانی که خلبان شدن را در آرزوهای خود می پرورانده اند. شاید برای بسیاری از آدم هایی که کودکی خود را در آرزوی خلبان شدن سپری کردند، این رؤیا محقق نشده باشد. دلیل آن هم شرایط سخت پیوستن به این شغل مهیج، رؤیایی و پر استرس است.

خلبان باید قبل از پرواز سوخت مورد نیاز هواپیمای خود را چک کند.

خلبان کیست و چگونه می توان خلبان شد را در ادامه خواهید خواند. خلبان در تعریف کلی کسی است که مسئولیت مدیریت و کنترل یک هواپیما، بالگرد یا هر وسیله پروازی دیگر را از لحظه برخاستن از زمین تا نشستن بر عهده دارد.

خلبان باید دو ساعت پیش از پرواز در فرودگاه حضور یافته و فرم حاوی تعداد مسافران و نیز نقشه پرواز را دریافت کند. پس از سوار شدن به هواپیما، این خلبان است که حرف اول را می زند. البته شاید تعجب کنید اما او به محض سوار شدن بسیاری از حرکات هواپیما را در حالت خلبان خودکار (Auto Pilot) قرار می دهد.

بیشتر بخوانید: همه اتفاقات درون کابین خلبان

چه کسانی می توانند خلبان شوند؟

به دست گرفتن هدایت یک هواپیما و مسئولیت جان صدها مسافر کار راحتی نیست. خلبانی به همان اندازه که یک شغل رؤیایی به شمار می رود، سخت و پر استرس نیز هست. اگر می خواهید بدانید چگونه باید خلبان شویم باید از سختی های آن آگاه باشید.

سختی های شغل خلبانی

• ساعات کاری شناور
• سفرهای پی در پی
• خطرات پرواز
• پروازهای غیر منتظره
• استرس مسئولیت جان دیگران
• دور بودن از خانواده

با در نظر گرفتن تمام این دشواری ها افرادی که عزم خود را برای خلبان شدن جزم کرده اند، باید توانایی های زیر را داشته باشند.

1. دقت و تمرکز زیاد و توجه به جزئیات؛ با در نظر گرفتن این موضوع که هر اشتباه کوچک می تواند منجر به حوادث خطرناکی شود.
2. هماهنگی لازم میان چشم و دست که سرعت عمل در مواقع بحرانی را موجب می شود.
3. توانایی حفظ آرامش به خصوص در شرایط بحرانی و دشوار
4. مهارت های ارتباطی خوب به ویژه با خدمه و مسافران هواپیما
5. توانایی استفاده از تجهیزات پرواز
6. توانایی درک و انجام کلیه دستورات بخش کنترل ترافیک هوایی
7. دادن اطلاعات درست و روشن به خدمه و مسافران
8. توان انجام کار تیمی از کمک خلبان و مهماندار گرفته تا مهندس پرواز، کارشناس مراقبت پرواز و ...
9. توانایی خواندن نقشه ها و تصاویر سه بعدی
10. آشنایی با زبان انگلیسی

علاوه بر مهارت هایی که در بالا به آنها اشاره شد، افراد متقاضی شغل خلبانی باید از توانایی های جسمی لازم هم برخوردار باشند.

توانایی های جسمی برای خلبان شدن

• قد نباید از 165 کمتر باشد.
• جراحت ناشی از تیغ جراحی یا چاقو نداشته باشید.
• فاصله زانوهایتان از عرض یک قنداق تفنگ بیشتر نباشد.
• کور رنگی نداشته باشید و از دید کافی برخوردار باشید.
• بیش از چهار دندان پر شده و نیز عفونت دهان و دندان نداشته باشید.
• تست ورزش و معاینات قلب، فشار خون، اعصاب، حلق، بینی و شنوایی را انجام دهید.

بیشتر بخوانید: کارهایی که مهمانداران مجاز به انجام آن نیستند

مهماندار هواپیما

مهمانداران هواپیما در نظر ما افرادی خوش برخورد و خوش چهره هستند که قرار است همسفر ما شوند. هر چند داشتن ظاهر آراسته و روابط عمومی از جمله شروط مهمانداری هواپیما هستند، اما این شغل در ظاهر خلاصه نمی شود. در تعریف کلی مهماندار هواپیما، عضوی از خدمه هوایی است که به مسافران برای داشتن سفری راحت، ایمن و لذت بخش کمک می کند. از این رو مهماندار بعد از خلبان، مسئولیت بیشتری را داراست و می بایست از توانایی های لازم برخوردار باشد.

مهماندار هواپیما عضوی از خدمه هوایی است که به مسافران برای داشتن سفری راحت، ایمن و لذت بخش کمک می کند.

مهمانداران هم مانند خلبانان ساعات کاری شناوری دارند. بدون شک در تعطیلات کار آنها بیشتر شده و آنها باید ساعات طولانی تری را دور از خانواده بگذرانند. به همین دلیل مهمانداری یکی از مشاغل سخت دنیا به شمار می آید. شاید سختی ها و فشارهای جسمی ناشی از ایستادن طولانی مدت و برخوردهای نامناسب برخی مسافران را بتوان به خطرات پرواز افزود.

مهمانداران چه وظایفی دارند؟

کارهایی که مهماندار باید پیش، در حین و پس از پرواز انجام دهد را می توان در موارد زیر خلاصه کرد.

پیش از پرواز

• شرکت در جلسات مربوط به پرواز زمانبندی
• بررسی موجودی و صحت تمام وسایل، امکانات هواپیما و تجهیزات ایمنی
• خوش آمدگویی به مسافران و هدایت به سمت صندلی ها
• آموزش های ایمنی به مسافران

در حین پرواز

• اطمینان از راحتی مسافران و پاسخگویی به موقع به نیازهای آنان
• پذیرایی از مسافران با غذا و نوشیدنی
• انتقال اطلاعیه های خلبان به مسافران
• اطمینان از استفاده صحیح مسافران از وسایل ایمنی

بعد از پرواز

• اطمینان از خروج ایمن مسافران به همراه وسایل شخصی شان
• نوشتن تمام اتفاقات پرواز در گزارش پرواز
• ثبت تمام سفارش های غذایی برای پرواز بعدی

بیشتر بخوانید: فرود اضطراری

چه کسانی می توانند مهماندار هواپیما شوند؟

اگرچه علاقه شرط لازم ورود به بسیاری از مشاغل است، شرط کافی نیست. کسانی که آرزوی مهماندار شدن در هواپیما را دارند باید از توانایی های خاصی برخوردار باشند تا بتوانند در یکی از سخت ترین مشاغل دنیا مشغول شوند.

1. مهارت عالی در برقراری ارتباط با مردم
2. آشنایی مقدماتی با دانش روانشناسی
3. رفتار گرم و دوستانه
4. با تدبیر بودن
5. رویکرد مودبانه ولی قاطع با مسافران خاص و مشکل ساز
6. صدای رسا و ظاهری آراسته
7. توانایی کار تیمی
8. حفظ آرامش در شرایط اضطراری
9. توانایی تحمل فشار کاری زیاد
10. توجه به مسافران مضطرب و تلاش برای آرام کردن آنها

مراقبت پرواز

مراقبت پرواز را می توان در زمره چالش برانگیزترین و حساس ترین مشاغل دنیا قرار داد. از آنجایی که مراقبت پرواز جهت فراهم کردن بساری مناسب برای یک ترافیک روان هوایی و جلوگیری از ایجاد تصادفات راهنمایی های لازم را در اختیار کلیه یگان های پرواز قرار می دهد، کارشناس مراقبت پرواز شغل حساسی دارد.

کارشناس مراقبت پرواز شغل حساسی دارد و بدون وجود مراقبت پرواز هیچ پروازی انجام نمی شود.

در حقیقت می توان گفت که بدون وجود مراقبت پرواز هیچ پروازی انجام نمی شود. اهمیت آن هم به خصوص در هنگام بروز آب و هوای نامساعد جوی بیشتر آشکار می شود؛ زمانی که خلبان دید ندارد. در واقع این کارشناس مراقبت پرواز است که با فرمان خود هواپیما را به پرواز در می آورد. مراقبت پرواز به چهار دسته تقسیم می شود که هر یک از آنها وظایف خاص خود را دارند. در ادامه به معرفی آنها می پردازیم.

واحد برج مراقبت

این موضوع که آسمان این روزها هم به اندازه جاده ها شلوغ و پرترافیک است چندان عجیب نیست. روزانه صدها هواپیما در آسمان دنیا به پرواز در می آیند تا مسافران خود را به مقصد برسانند. این هواپیماها گاهی در یک مسیر و گاهی نیز در خلاف مسیر یکدیگر پرواز می کنند. همانگونه که پلیس راهنمایی و رانندگی در روزی زمین در کنترل ترافیک نقش دارد، در آسمان نیز این مسئولیت بسیار سنگین تر به عهده کسانی است که در واحد برج مراقبت به فعالیت مشغول هستند. در حقیقت واحد برج مراقبت مسئولیت کنترل و هدایت ترافیک هوایی در محدوده اطراف فرودگاه و تا ارتفاع مشخصی را بر عهده دارد. محدوده ای که بسته به میزان پروازها و امکانات هر فرودگاه متغیر می باشد.

بیشتر بخوانید: نحوه کار هواپیما

واحد کنترل مسیر پرواز

واحد کنترل مسیر پرواز مسئولیت هدایت ترافیک موجود در مسیر بین پایانه های اصلی و نقاطی را بر عهده دارد که به دلیل نداشتن ترافیک زیاد ، نیازی به یک پایانه جداگانه ندارند. علاوه بر این واحد کنترل موظف است تا به هماهنگی بین واحدهای پرواز تمام فرودگاه های کشور پرداخته و مجوز تمام وسایل پرنده قبل از بلند شدن را صادر کند.

واحد کنترل تقرب

واحد کنترل تقرب یا نزدیکی در فرودگاه هایی وجود دارد که پروازهای بیشتری در آنها انجام می شود. به علاوه در مناطقی که به دلیل وجود چند فرودگاه حجم ترافیک هوایی در آن منطقه بیشتر از حد معمول است.

• واحد کنترل تقرب جهت ایجاد هماهنگی بیشتر میان واحد مرکز کنترل و واحد برج مراقبت، مسئولیت ایمنی بیشتر پروازها و هدایت ترافیک هوایی را در کنار برج مراقبت به عهده دارد. این کار از طریق رادارهایی با برد نزدیک انجام می شود.
• علاوه بر این واحد کنترل تقرب موظف است تا به هماهنگی و مرتب کردن هواپیماهای ورودی برای نشستن در باند فرودگاه، توزیع هواپیماهای خروجی و ارجاع کنترل آنها به واحدهای کنترل مسیر پرواز بپردازد.

کنترلر ترافیک هوایی

در اینکه کنترل ترافیک هوایی یکی از سخت ترین و پر استرس ترین مشاغل دنیاست، تردیدی وجود ندارد. تصور کنید که مسئولیت بررسی صدها پرواز به دوش شما باشد و مجبور به هماهنگی با خلبان، کمک خلبان و سایر کنترلرها هم باشید. بدون شک نیاز به تمرکز بالا و خوسردی در مواقع بحرانی دارید.

کنترل ترافیک هوایی یکی از سخت ترین و پر استرس ترین مشاغل دنیاست.

در مورد کنترلرها چه می دانید؟ کنترلر ترافیک هوایی همانگونه که از نام آن بر می آید مسئول کنترل ترافیک پایانه ای است. کنترلرها نیز مانند سایر اعضای برج مراقبت در این واحد و نیز واحد کنترل تقرب که از طریق رادار انجام می شود، مشغول هستند. در برخی نقاط این افراد باید با یکدیگر همکاری نزدیکی داشته باشند؛ فرودگاه بین المللی مهرآباد از آن جمله است. این در حالی است که در برخی دیگر از فرودگاه ها برج مراقبت و واحد کنترل تقرب کاملا جدا از یکدیگر هستند؛ فرودگاه بین المللی امام خمینی در این دسته قرار می گیرد.

وظایف مراقبت پرواز چیست؟

به طور کلی می توان مسئولیت ها و وظایف افراد مشغول در واحد مراقبت پرواز را اینگونه برشمرد.

1. جلوگیری از برخورد هواپیماها در فضای کنترل شده
2. جلوگیری از برخورد هواپیماها و موانع در اطراف فرودگاه ها، باندهای پروازی و مسیرهای حرکت هواپیما
3. ارائه اطلاعات مورد نیاز به خلبانان در جهت ایمنی هر چه بیشتر پرواز از جمله اطلاعات مهم جوی
4. اطلاع رسانی به مراکز تجسس و نجات در صورت بروز حادثه و آمادگی واحدهای مربوطه نسبت به شرایط هواپیماهایی که در حالات اضطراری قرار دارند.

چه افرادی می توانند به برج مراقبت پرواز بپیوندند؟

پیوستن به واحد برج مراقبت پرواز فرودگاه ها هم مانند سایر مشاغل به مهارت ها و توانایی های خاصی نیاز دارد. نیازی به گفتن نیست که داشتن آرامش روانی اولین شرط پیوستن به این واحد پر استرس است، اما این تنها شرط نیست. شرایط دیگری نیز وجود دارد که افراد باید آنها را مد نظر قرار دهند.

داشتن آرامش روانی اولین شرط پیوستن به واحد پر استرس برج مراقبت پرواز است.

• علاقه لازم به حوزه هوانوردی
• توان حل مسئله و تصمیم گیری سریع
• قابلیت دریافت و بررسی صحیح و سریع اطلاعات
• مهارت های ارتباطی کافی
• داشتن دقت و تمرکز بالا و توجه به جزئیات مسائل
• داشتن سرعت عمل
• سلامت جسمی لازم و نداشتن معلولیت
• توان حفظ آرامش روانی در واقع بحران
• مسئولیت پذیری
• آشنایی با زبان انگلیسی
• عدم اشکال در تکلم و نداشتن لهجه

بیشتر بخوانید: چرخ های هواپیما

تکنسین تعمیر و نگه داری هواپیما

تکنسین و تعمیرکار هواپیما مسئول تعمیر قطعات هواپیما است و هر روز باید هواپیمایی را که می خواهد پرواز کند را بررسی کند تا در صورتی که جایی از هواپیما ایراد داشته باشد اجازه پرواز ندهد. بسیاری از این تکنسین ها مهارت بسیار بالایی دارند و تخصص آنها بسیار زیاد است.

بازرس هواپیما

بازرس هواپیما مسئول بررسی هواپیماهای تعمیر شده است و تا هواپیمایی تعمیر نشده باشد اجازه پرواز به آنها نمی دهند. این بازرسان بیشتر در هواپیماهایی که مسافت زیادی پرواز دارند نظارت فنی دارند.

مسئول امنیت پرواز

افرادی که نیروی بدنی و جسمی خوبی دارند برای این کار انتخاب می شوند آنها باید تمرکز بالا و قدرت هدف گیری و تیراندازی خوبی داشته باشند، زیرا که مسول جان و امنیت مسافران هستند.

مسئول کانتر پرواز

افرادی که اطلاعاتی درباره بلیط ها، تورها و امکانات آژانس های هواپیمایی را در اختیار مسافران قرار می دهند را کانتر پرواز می گویند، همچنین این افراد باید بلیط و کارت شناسایی و کارت پرواز مسافران را چک کنند.

مسئول بار

وظیفه مسئول بار حمل بار و چمدان های مسافر بعد از مهر تایید کانتر پرواز تا هواپیما هستند. این افراد در هنگام نشست و برخاست هواپیما باید چمدان ها را بررسی و تا چمدان گردان حمل می کنند تا مسافران آنها را تحویل بگیرند.

سوالات متداول درباره مشاغل مرتبط با هواپیما

جمع بندی

آشنایی نسبی با هر یک از مشاغل مربوط به هواپیما نشان از سختی کار در این صنعت دارد. این افراد علاوه بر اینکه ریسک های زیادی را به جان می خرند باید مسئولیت جان صدها نفر را بر عهده بگیرند. از این رو مسئولیت پذیری و حفظ آرامش شرط اصلی ورود به کاری است که در کنار دشواری ها، زیبایی های خاص خود را نیز دارد. اگر می خواهید با هواپیما سفر کنید و از نزدیک با شغل هایی که به هواپیما مربوط می شود را ببینید، برای این کار می توانید بلیط هواپیما را از سایت قاصدک 24 تهیه کنید.