تأثیرات زیست محیطی سفرهای هوایی
تأثیرات زیست محیطی سفرهای هوایی وقتی اتفاق می افتد که موتورهای هواپیما شروع به خارج کردن گرما، صدا، ذرات دیگر و نیز گاز می کنند که باعث تغییرات آب و هوایی و کاهش جهانی در میزان تابش مستقیم نور خورشید به صورت تدریجی می شود. هواپیماها ذرات و گازهایی مانند دی اکسید کربن، بخار آب، هیدروکربن، مونواکسید کربن، اکسید نیتروژن، اکسید سولفور، سرب و کربن از خود خارج می کنند که در نهایت منجر به واکنش میان این ذرات با اتمسفر می شود.
علیرغم کاهش انتشار گازها از ماشین ها و موتورهای مجهز به موتورهای توربوفن و توربوپاپ، رشد سریع سفرهای هوایی در سال های گذشته به افزایش نقش این صنعت در آلودگی هوا کمک کرده است. از سال 1992 تا 2005 تعداد کیلومترهایی که توسط مسافران طی شده به 5.2 درصد در هر سال افزایش یافت. به علاوه انتشار گازهای گلخانه ای ناشی از سفرهای هوایی در ناحیه اروپا بین سال های 1990 تا 2006 به 87 درصد افزایش یافت.
تحقیقات جامع نشان می دهد که علیرغم نوآوری ها در بهره وری هواپیما از جمله موتور هواپیما، هنوز پس از گذشت دهه ها رشد انتشار گاز مونواکسید کربن از سوی صنعت هوایی ادامه دارد. این موضوع به دلیل آن است که انتشار گازهای ناشی از صنعت هوایی هنوز نتوانسته از قواعد و ضوابط بین المللی تبعیت کند. ضمن اینکه فقدان اعمال مالیات بر روی سوخت هواپیماها در سراسر جهان و هزینه های کمتر باعث شده تا بلیط هواپیما یکی از بلیط های پرطرفدار در میان شیوه های متفاوت حمل و نقل باشد.
تأثیرات زیست محیطی سفر با هواپیما چگونه اتفاق می افتد؟
تغییرات آب و هوایی
بیشتر شکل های صنعت هوایی نیز مانند تمام فعالیت های بشر که مستلزم استفاده از سوخت و اشتعال هستند، دی اکسید کربن و دیگر گازهای گلخانه ای را وارد فضای جو کرده که به افزایش گرمایش زمین و اسیدی سازی اقیانوس ها می انجامد. به ویژه اینکه نگرانی ها به خاطر حجم بالای پروازهای هوایی و رشد روزافزون آن، بیشتر شده است. آمارها نشان می دهد که در سطح جهان روزانه 8.3 میلیون نفر بلیط هواپیما می خرند که این میزان نسبت به سال 1999، دو برابر شده است. تنها شرکت های هوایی آمریکایی در طول 12 ماه بین اکتبر 2013 تا سپتامبر 2014، 16.2 میلیارد گالن سوخت مصرف کرده اند.
اگرچه مهم ترین گاز گلخانه ای که از سوی هواپیماها در پروازها خارج می شود دی اکسید کربن است، دیگر گازها نیز شامل اکسید نیتریک، دی اکسید نیتروژن، بخار آب و سولفور اکسید می شود.
آلودگی صوتی
آلودگی صدا در حقیقت صدایی است که در طول مراحل مختلف پرواز از هواپیما خارج می شود. در واقع تولید صدا از هواپیماها را می توان به سه دسته تقسیم کرد:
- آلودگی صوتی مکانیکی که از چرخش بخش های موتور به وجود آمده و زمانی که پره های فَن به سرعت مافوق صوت می رسند، بیشتر به گوش می رسد.
- آلودگی صوتی آئرودینامیک که ناشی از جریان یافتن هوا در سطح هواپیما به ویژه در هنگام پرواز در ارتفاع پایین با سرعت زیاد می باشد.
- آلودگی صوتی ناشی از سیستم های هواپیما مانند کاکپیت، کابین، سیستم های تهویه و واحدهای قدرت کمکی.
بیشتر بخوانید: راهنمای سفر با سرطان برای بیماران
آلودگی آب
فرودگاه ها می توانند به واسطه استفاده بی نهایت از سوخت های جت، روغن های روان کننده و دیگر مواد شیمیایی به میزان قابل توجهی آب را آلوده کنند. برای نمونه استفاده از ضدیخ ها در هوای سرد می تواند به آلودگی وسیع آب منجر شود. چرا که بیشتر این مایعات که به طور مداوم در هواپیماها مورد استفاده قرار می گیرند، به زمین ریخته و از طریق جریان های کوچک آب به رودخانه ها یا دریاچه های مجاور سرازیر می شوند. اگرچه فرودگاه ها برای جلوگیری از آلودگی ناشی از مواد شیمیایی و کاهش تأثیرات نشت این مواد، به تجهیزات لازم مجهز هستند.
این نکته را باید بدانید که اکسیژن حل شده در سطح آب برای حیات ماهی ها و دیگر موجودات زیر آب حیاتی است. از این رو اگر تجمع اکسیژن به پایین تر از حد معمول خود برسد، این موجودات دریایی به مکان هایی با سطح بالاتر اکسیژن مهاجرت کرده و سرانجام می میرند. این فاجعه در نهایت می تواند منجر به کاهش ناگهانی زیستگاه های آبزیان شود.
شاخص کیفیت هوا
شاخص کیفیت هوا در حقیقت عددیست که دولت ها برای نشان دادن میزان پاکی یا آلودگی هوا به عموم از آن استفاده می کنند. سفرهای هوایی نیز می توانند تأثیرات مخربی بر روی این شاخص داشته باشند که از طرق زیر اتفاق می افتد:
اتشار ذرات جامد
یکی از آثار مخرب موتور هواپیماها بر روی شاخص کیفیت هوا انتشار ذرات بسیار ریزی است که در هنگام عملیات های نزدیک به سطح زمین مانند برخاستن، نشستن، کم کردن فاصله و بالا رفتن اتفاق می افتد. دیگر منابع انتشار این ذرات بسیار ریز نیز عبارتند از تجهیزات پشتیبانی در روی زمین که در ترمینال ها فعالیت می کنند. بر اساس تحقیقی که پیرامون شاخص کیفیت هوا در سال 2014 به انجام رسید؛ تأثیر این نواحی از ذرات بسیار ریزی که در هنگام نشست و برخاست در فرودگاه بین المللی لوس آنجلس آزاد شده، بسیار بیشتر از حد تصور است. به طور معمول انتشار این ذرات در هنگام برخستن هواپیما بین 10 تا 15 در هر کیلوگرم سوخت مصرف شده است.
انتشار سرب
در دنیا نزدیک به 167 هزار هواپیما با موتور پیستونی وجود دارند که سه چهارم آنها هواپیماهای شخصی در آمریکا هستند. این تعداد هواپیما به خاطر مصرف سوخت های سربی، میزان زیادی سرب را وارد هوا کرده اند. طی سال های 1970 تا 2007 و بر اساس گزارش آژانس حفاظت از محیط زیست تنها هواپیماهای عمومی مسافربری 34 هزار تن سرب را وارد جو کرده اند.
خبر بد این است که اداره هوانوردی فدرال سرب را به عنوان تهدید زیست محیطی جدی تلقی کرده است. این سازمان اعلام کرده که سرب در صورت وارد شدن به بدن از طریق تنفس تأثیرات مخربی روی سیستم عصبی، گلبول های قرمز خونی، سیستم قلبی-عروقی و نیز سیستم ایمنی دارد. این امر به ویژه در مورد نوزادان و کودکانی که حتی نسبت به سطوح پایین سرب حساس هستند، منجر به اختلالات یادگیری، رفتاری، بهره هوشی پایین تر و اوتیسم می شود.
بیشتر بخوانید: راه های پیشگیری از 5 بیماری شایع در سفر
تأثیرات سفر با هواپیما بر روی سلامتی
شکی نیست که هیچ وسیله نقلیه ای به طور کامل پاک و سالم نیست. سوار شدن به هواپیما ممکن است برای آنهایی که همیشه بیشتر در معرض بیماری هستند، منجر به اختلالاتی شود. هر چند که بی تردید بیماران با وضعیت سلامتی نامناسب پیش از تهیه بلیط هواپیما باید اجازه پزشک خود را داشته باشند. برخی از تأثیرات هواپیما بر سلامتی اینها هستند:
عفونت
در هواپیما افراد قرار است در یک محیط بسته برای ساعت ها بنشینند که این موضوع خطر انتقال عفونت های هوایی را افزایش می دهد. از همین رو شرکت های هوایی برای سفر مسافرانی با سابقه بیماری های عفونی ناشی از هوا مانند سل محدودیت هایی را وضع کرده اند. برای نمونه در طول شیوع بیماری اپیدمی سارس در سال 2003، هوشیاری نسبت به احتمال عفونت در یک هواپیمای تجاری به اوج خود رسید. این اتفاق وقتی افتاد که در یک پرواز از هنگ کنگ به پکن، 16 مسافر از 120 مسافر علائم سارس را نشان دادند.
با این حال تا کنون تحقیقات اندکی در مورد احتمال شیوع بیماری های مسری در هواپیما به انجام رسیده است. دو تا از معمول ترین و شایع ترین عوامل بیماری زایی که مسافران در معرض آنها قرار گرفته اند، آنفولانزا و پارا آنفولانزا هستند. در طول یک مطالعه ممنوعیت های پرواز پس از حملات یازده سپتامبر یکی از عوامل محدود شدن گسترش جهانی آنفولانزای فصلی دانسته شده است. این امر منجر به شیوع نوعی آنفولانزای فصلی خفیف تر در همان سال شده بود و توانایی گسترش آنفولانزا در هواپیما نیز به خوبی به اثبات رسیده است.
هیچ اطلاعاتی در مورد سایر عوامل بیماری زا مانند ذرات ریز، تماس نزدیک و آلودگی سطوح وجود ندارد. ضمن اینکه در مورد اهمیت هر کدام از این شیوه های انتقال برای بیماری های خاص نیز اطلاعاتی به چشم نمی خورد. این موضوع به خودی خود پیدا کردن راه های کنترل ریسک عفونت را دشوار می کند. ضمن اینکه هیچ استاندارد خاصی هم در مورد کنترل هوا توسط هواپیما، نصب فیلترهای تهویه هوا یا حتی شستن دست توسط خدمه پرواز وجود نداشته و اطلاعات خاصی نیز در مورد کارآیی این شیوه ها در کاهش انتشار عفونت منتشر نشده است.
ترومبوز عمیق وریدی
ترومبوز عمیق وریدی یکی از شایع ترین بیماری های عروقی است که منجر به سکته و حمله قلبی می شود. تخمین زده می شود که این عارضه یک مسافر از هر 5 هزار مسافر را در سفرهای طولانی درگیر می کند. آنچه باید بدانید این است که ریسک ترومبوز وریدی با انجام پروازهای زیاد در مدت زمانی کوتاه و نیز افزایش طول مدت پروازها افزایش پیدا می کند. بر اساس گفته های یک متخصص قلب و عروق در کانادا، اگرچه با در نظر گرفتن تعداد افرادی که پرواز می کنند، خطر لخته شدن خون پایین است، این یک ریسک بزرگ برای سلامتی است.
گزارش ها در سال 2016 نشان داده است که متوسط فاصله میان ردیف های صندلی از بیش از 89 سانتی متر به 79 سانتی متر کاهش پیدا کرده است. این در حالی است که متوسط اندازه صندلی ها کمتر شده و در دو دهه اخیر از 46 سانتی متر به 43 سانتی متر رسیده است.
منبع: ویکی پدیا
