فهرست مطالب:
درباره مسجد جامع یزد
مسجد جامع یزد با قدمت 900 ساله، یکی از زیباترین و باشکوه‌ترین مساجد قدیمی ایران محسوب می‌شود. مساحت زیربنای این مسجد 9800 مترمربع است که حدود 500 مترمربع از زیربنای آن با کتیبه‌های تاریخی و کاشی‌کاری‌های زیبا مزین شده است. طول این بنای تاریخی 104 متر و عرض آن 99 مترمربع است. جالب است بدانید که این مسجد دارای 7 در ورودی است که به کوچه‌های اطراف گشوده می‌شوند و به خوبی وسعت این بنا را نشان می‌دهند.
بیشتر بخوانید: انواع غذاهای سنتی یزدی
مسجد جامع یزد کجاست؟
مسجد جامع یزد در ضلع غربی خیابان امام خمینی و در یکی از قدیمی‌ترین محله‌های یزد قرار گرفته است. چند بازارچه کوچک قدیمی نیز در اطراف مسجد وجود دارند که انتهای یکی از آن‌ها به این مسجد ختم می‌شود. همچنین انتهای دو بازارچه دیگر نیز به محله دارالشفا و کوچه یهودی‌ها متصل می‌شود. از طرفی دیگر، همه این بازارچه‌ها به بازار سوق یزد وصل شده و یک تونل تاریخی تودرتو و دیدنی را در یکی از کهن‌ترین محله‌های یزد ایجاد می‌کنند. برای تهیه سوغات و صنایع‌دستی یزد هم می‌توانید از سوق‌ها و بازارهای قدیمی یزد دیدن کنید.
تاریخچه مسجد جامع یزد
بعد از به پایان رسیدن حکومت ساسانیان بسیاری از آتشکده‌ها تبدیل به مساجد شدند و یا بر روی ویرانه‌های آتشکده‌ها مساجد را بنا کردند. مسجد جامع یزد نیز یکی از مساجدی است که پایه آن بر روی ویرانه‌های آتشکده‌های مربوط به دوره ساسانیان بنا شده است؛ ولی بنای این مسجد مربوط به دوران قاجار است. به طور کلی ساخت این مسجد یک قرن به طول انجامیده که در دوره‌های تاریخی مختلف تکمیل‌تر شده است. این مسجد در دوره‌های حکومت ایلخانی، صفویان، تیموریان، فرمانروایی آل مظفر و دوران قاجاریه به مرور تکمیل گردیده و سرانجام در زمان قاجارها پس از بازسازی‌های گسترده‌ای که انجام شده؛ به شکل امروزی خود درآمده است.
معماری مسجد جامعه یزد
مسجد جامع یزد یکی از شاهکارهای تاریخی ایران است که از نظر طراحی سردر بلند، مناره‌ها وکاشی‌کاری‌های زیبا از بی‌نظیرترین معماری‌های قرن نهم هجری محسوب می‌شود. این مسجد را با طرح یک ایوانی گنبد دار ایجاد کرده‌اند. با توجه به گفته‌ها در ساخت این مسجد از آهن استفاده نشده است و تمامی این بنا با کاهگل، گچ و طاق ضربی ساخته شده است. ارتفاع هریک از مناره‌های مسجد جامع یزد 52 متر است و طراحی آن به گونه‌ای است که با افزایش ارتفاع، مناره‌ها باریک‌تر می‌شوند که از نظر زیبایی فوق‌العاده شگفت‌انگیز هستند. تمامی بدنه‌های این مناره‌های زیبا با کاشی‌های الوان و آیات قرآنی مزین شده‌اند و بیشتر معروفیت این بنا نیز به دلیل کاشی‌کاری‌های زیبا، سردر رفیع و خوابیدگی گنبد آن است. این بنا از بخش‌های متعددی از جمله ایوان وسیع، گرم‌خانه، شبستان‌ها و صحن بزرگ، پایاب و... تشکیل شده است که از زیباترین آن‌ها می‌توان ایوان و گنبدخانه را نام برد.
بخش های مختلف مسجد جامع یزد
مسجد جامع یزد از بخش‌های مختلفی تشکیل شده است که اصلی‌ترین بخش‌های آن عبارتند از:
- صحن داخلی مسجد
- ایوان اصلی مسجد
- گنبدخانه مسجد
- مناره‌های مسجد
- موزه گنجینه مسجد جامع یزد
این صحن که با طول 83 متر و عرض 20 متر به شکل مستطیلی و برای اقامه نماز ساخته شده است؛ دارای یک محراب با کاشی‌های آبی شش ضلعی است که اسامی «الله»، «محمد»، «علی»، «حسن» و «حسین» بر روی آن حکاکی شده است. یک سکو و یک سردابه مزین به آجر و کاشی‌کاری‌های زیبا نیز در این قسمت وجود دارد که برای برگزاری نمازهای صبح و شب در تابستان است.
ایوان اصلی مسجد
در سقف ایوان اصلی مسجد 99 اسم از اسامی خداوند و هچنین احادیثی از پیامبر اسلام با خط کوفی و به صورت شطرنجی نوشته شده است که از ابتدا تا انتهای ایوان را در برمی‌گیرد. در قسمت دور تا دور طاق و بالای سرستون، کتیبه کاشی معرق به خط نسخ دیده می‌شود که از زیبایی خاصی برخوردار است. همچنین در هر کدام از ستون‌های ورودی یک مربع آجری با نوشته «الملک الله» وجود دارد که چهار مرتبه تکرار شده است .
گنبدخانه مسجد جامع یزد
ایوان و گنبدخانه مسجد از زیباترین قسمت‌های مسجد شناخته می‌شوند. ایوان و گنبد خانه با کاشی‌های شش ضلعی به رنگ آبی و ترنج‌های کاشی معرق در وسط هر کدام پوشیده شده است. دیواره بالایی گنبدخانه از کاشی‌های بسیار کوچک تشکیل شده است که نوشته‌های مختلفی بر روی آن‌ها نقش بسته است. همچنین بر روی دیوارهای شمالی و جنوبی زیر گنبدخانه تسبیحات اربعه و آیات قرآنی با خطوط کوفی نوشته شده است. وسط این کتیبه‌ها که با طرح گل و پر طراحی شده است نیز توسط ستاره‌های هشت پر سفید و طلایی به زیبایی محصور شده است.
مناره های با شکوه مسجد جامع یزد
باشکوه‌ترین قسمت‌های این بنا مناره‌های مرتفع آن هستند که توسط آقا جمال‌الدین محمد، مشهور به مهتر جمال بنا شده‌اند که وزیر عصر صفویان بود. یکی از مناره‌ها دارای یک راه پله و دیگری دو راه پله دارد. این مناره‌ها در سال 1313 فرو ریخته و دوباره ساخته شدند.
موزه گنجینه مسجد جامع یزد
شبستان غربی مسجد از سال 1393 هجری شمسی به عنوان موزه مسجد جامع یزد و محلی برای نگهداری گنجینه و اشیای بلا استفاده مسجد در نظر گرفته شد. این موزه که یکی از مهم‌ترین موزه‌های یزد محسوب می‌شود؛ 350 شی تاریخی متعلق به دوره ایلخانیان و دوره‌های بعد از آن حفظ و نگهداری می‌شوند. از جمله این اشیای با ارزش و قیمتی می‌توان به درب چوبی مسجد جامع یزد، منبر سنگی، پرده کعبه، کاشی‌کاری‌های زیبا و... اشاره کرد.
- کتابخانه وزیری
- قرائت خانه
- شبستان شازده
- دهلیز
- رواق شاه یحیی
- رواق خواجه غیاث‌الدین
- سردر اصلی
اماکن دیدنی نزدیک به مسجد جامع یزد
از آنجایی‌که مسجد جامع در بافت قدیمی یزد واقع شده است؛ آثار باستانی و جاذبه‌های گردشگری زیادی نیز در نزدیکی مسجد جامع یزد قرار دارند که برخی از مهم‌ترین آن‌ها عبارتند از :
-
مسافت تا خانه لاری‌ها: 800 متر
- مسافت برج و میدان ساعت: 500 متر
- مسافت تا موزه وزیری: 250 متر
- مسافت تا موزه سکه و مردم شناسی حیدرزاده: 600 متر
- مسافت تا میدان امیرچخماق: 1300 متر
- مسافت تا زندان اسکندر: 600 متر
نکاتی که باید قبل از رفتن به مسجد جامع یزد بدانید
-
برای ایرانی‌ها بازدید از مسجد رایگان است اما سایر بازدیدکنندگان از موزه مسجد باید بلیط دریافت کنند.
- ساعت بازدید مسجد از 8 صبح تا 19:30 و ساعت بازدید از موزه در تابستان‌ها 9 تا 14 و در زمستان‌ها 9 تا 18 است.
- برای بازدید از نقش و نگار و زیبایی‌هایی که در ساخت مسجد استفاده شده، بهتر است که در روشنایی وسط روز از مسجد دیدن کنید.
- برای بازدید از مکان‌های مذهبی مانند مسجد جامع یزد بهتر است از پوشش‌های مناسب‌تری استفاده کنید.
-
بناهای تاریخی و مساجد از آثار ارزشمند کشور عزیزمان ایران هستند؛ ضمن دیدن از این جاذبه‌ها در حفظ این بناها کوشا باشیم.
سخن آخر
در این مطلب سعی کردیم تا شما را با یکی از زیباترین جاهای دیدنی یزد آشنا کنیم و اطلاعاتی را درباره مسجد جامع یزد در اختیار شما قرار دهیم. این شهر پر از جاذبه‌های تاریخی و همچنین آتشکده‌ها و خانه‌های آجری و کاهگلی است که زیبایی آن‌ها را جز با دیدن نمی‌توانید درک کنید. برای دیدن این حجم از زیبایی که بعضا چند قرن را پشت سرگذاشته تا به ما رسیده‌اند؛ می‌توانید در اولین فرصت بلیط هواپیما یزد را رزرو کرده و به این شهر زیبا سفر کنید. برای اینکه سفر بهتری را تجربه کنید و در زمان مناسبی به این شهر سفر کنید؛ می‌توانید مقاله بهترین زمان سفر به یزد در قاصدک24 را مطالعه نمایید.
