ماده 1 - منظور از هواپیما كه در این قانون ذكر می شود وسیله نقلیه ای است كه بتواند در نتیجه عكس العمل هوا خود را در فضا نگهدارد.
ماده 2 - این قانون مربوط به هواپیماهای كشوری است و شامل هواپیماهای نظامی نمی باشد.
ماده 3 - دولت حق حاكمیت مطلق و انحصاری در فضای بالای خاك كشور و بالای آبهای ساحلی آن را دارا می باشد.
ماده 4 - برای ایجاد و توسعه هواپیمایی كشوری دولت مكلف است:
الف - مؤسسات هواپیمایی كشوری را به منظور تأمین نیازمندیهای حمل و نقل داخلی و خارجی مسافر و بار و محمولات پستی تشویق نموده توسعه دهد.
ب - خطوط هوایی داخلی را به نحوی كه نقاط مختلف كشور بتواند از فوائد آن بهره مند گردد تنظیم و فرودگاههای لازم را تأسیس و وسایل مربوط به تأمین بی خطری پرواز هواپیماها را فراهم سازد.
ج - به مؤسسات هواپیمایی ایرانی مساعدت نماید تا سرویسهای هوایی مورد نیاز كشور را به طریق غیر انحصاری تأسیس و دایر كنند.
د - به منظور بسط و تقویت روابط اجتماعی و اقتصادی ایران با سایر كشورهای جهان ارتباط هوایی را بر اساس معامله متقابله برقرار نموده و توسعه دهد.
ماده 5 - برای اجرای این قانون اداره مستقلی به نام اداره كل هواپیمایی كشوری در وزارت راه تأسیس می شود و اداره امور آن به عهده رییس كلی خواهد بود كه دارای سمت معاونت وزارت راه می باشد و با تصویب هیأت وزیران به فرمان همایونی برای مدت سه سال منصوب می گردد و پس از انقضاء مدت مزبور انتصاب او به نحو فوق قابل تجدید می باشد اداره مزبور در انجام وظایف خود از نظر مالی و استخدامی و اداری طبق مقررات مربوطه تحت نظر وزیر راه مستقلاً اقدام می نماید و سازمان آن به موجب تصویب نامه هیأت وزیران تعیین می شود وظایف عمده اداره مزبور به قرار زیر می باشد:
الف - ایجاد فرودگاهها و تأسیس و به كار انداختن دستگاههای هواشناسی و دستگاههای مخابراتی رادیویی و تلگرافی و تلفنی كه مخصوص تنظیم رفت و آمد هواپیماها و تأمین بی خطری پرواز آنها می باشد و به طور كلی هر نوع مساعدتی كه به منظور پیشرفت هواپیمایی كشوری و تأمین بی خطری پرواز لازم باشد.
ب - نظارت در فعالیت هواپیمایی كشوری طبق مقررات هواپیمایی به منظور جلوگیری از وقوع مخاطرات و رقابتهای مضره بین متصدیان حملو نقل هوایی و حفظ مصالح عمومی.
ج - تربیت متخصصین فنی هواپیمایی كشوری به وسائل مقتضی.
د - تشویق صنایع مربوط به هواپیمایی كشوری .
ه - مطالعات و تفحصات علمی و فنی در مسائل مربوط به هواپیمایی كشوری.
و - تهیه طرح موافقتنامه و قراردادهای هواپیمایی با دول خارجه كه طبق مقررات به وسیله دولت تقدیم مجلس شورای ملی می شود و شركت در كنفرانسها و سازمانهای هواپیمایی بین المللی با تصویب هیأت وزیران.
ماده 6 -شورایی به نام شورای عالی هواپیمایی كشوری در نخست وزیری تشكیل و دارای 11 نفر عضو به ترتیب زیر خواهد بود كه برای مدت سه سال انتخاب می شوند و انتخاب مجدد آنان بلامانع است.
1 - رییس كل هواپیمایی كشوری.
2 - یك نفر از اعضای عالی مقام هواپیمایی كشوری به انتخاب وزیر راه.
3 - یك نفر از قضات عالی مقام به انتخاب وزیر دادگستری.
4 - یك نفر از امرای نیروی هوایی شاهنشاهی به انتخاب وزیر جنگ.
5 - یك نفر نماینده عالی مقام از وزارت اقتصاد به انتخاب وزیر اقتصاد.
6 - یك نفر نماینده عالی مقام از وزارت كشور به انتخاب وزیر كشور.
7 - یك نفر نماینده عالی مقام از وزارت امور خارجه به انتخاب وزیر امور خارجه.
8 - یك نفر نماینده عالی مقام از سازمان برنامه به انتخاب مدیر عامل سازمان برنامه.
9 - یك نفر از اعضای اتاق بازرگانی تهران به انتخاب رییس اتاق.
10 - یك نفر از اعضای اتاق صنایع و معادن ایران به انتخاب رییس اتاق.
11 - یك نفر متخصص حقوق هوایی به انتخاب وزیر راه.
مدیر عالم شركت هواپیمایی ملی ایران و یك نفر نماینده از مؤسسات هواپیمایی خصوصی داخلی در جلسات شورا شركت نموده ولی حق رأی ندارند.
تبصره 1 - وظائف شورای عالی هواپیمایی كشوری به قرار زیر است:
الف - مطالعه و اظهار نظر در مسائل مربوط به هواپیمایی كشوری كه از طرف نخست وزیر به شورا ارجاع و یا یكی از اعضای شورا پیشنهاد نماید.
ب - اظهار نظر راجع به صدور پروانه بهره برداری هوایی یا الغاء یا توقیف موقت یا محدود ساختن اختیارات مندرج در پروانه كه طبق مقررات قانونی به شورا ارجاع می شود.
ج - تعیین و تصویب نرخ حمل و نقل هوایی مسافر و بار.
د - اظهار نظر راجع به لوایح قانونی مربوط به هواپیمایی كشوری و طرح موافقتنامه ها و قراردادهای بین المللی با دول خارجه كه به وسیله دولت تقدیم مجلسین می شود.
ه - تعیین خط مشی كلی هواپیمایی كشوری.
تبصره 2 - در مواردی كه وزارتخانه ها و ادارات دولتی و سازمانها و شركتهای وابسته به دولت مقرراتی تهیه و تنظیم می نمایند كه ممكن است به نحوی از انحاء با مسائل مربوط به هواپیمایی كشوری ارتباط پیدا كند موظفند قبلاً نظر شورای عالی هواپیمایی كشوری را جلب كنند.
تبصره 3 - عضویت شورای عالی هواپیمایی كشوری افتخاری است و از لحاظ انجام این وظیفه حقی به اعضاء پرداخت نمی شود.
تبصره 4 - آیین نامه شورای عالی هواپیمایی كشوری شامل طرز تشكیل جلسات و طریقه ارجاع امور به شورا و رسیدگی و اتخاذ تصمیم و سایر مسائل مربوط به طرز عمل شورا به وسیله شورا تنظیم و پس از تصویب هیأت وزیران به موقع اجرا گذاشته خواهد شد.


ماده 7 - هواپیمای ایرانی با رعایت قوانین و مقررات كشور در پرواز بر فراز ایران آزاد می باشد.
ماده 8 - هواپیمای خارجی می تواند با رعایت قوانین و مقررات كشور بر فراز ایران پرواز نماید یا در ایران فرود آید و مسافر و بار محمولات پستی یا یكی از آنها را پیاده و یا قبول نماید مشروط بر اینكه قبلاً اجازه دولت ایران تحصیل شده باشد یا به موجب قراردادی این اجازه داده شده باشد و دولت متبوع آن هواپیما همین حقوق را برای هواپیماهای ایرانی شناخته باشد.
ماده 9 - حمل و نقل بازرگانی مسافر و بار و محمولات پستی یا یكی از آنها از یك نقطه كشور به یك نقطه دیگر آن منحصر به هواپیمای ایرانی می باشد.
ماده 10 - اداره كل هواپیمایی كشوری می تواند در مواردی كه امنیت عمومی یا علل نظامی ایجاب مینماید با تصویب هیأت وزیران پرواز داخلی یا خارجی را بر فراز قسمتی از خاك كشور ممنوع یا محدود یا مقید به شرایط خاصی بنماید.
ماده 11 - برای این كه هواپیمایی به تابعیت ایرانی شناخته شود باید در دفتر ثبت هواپیماها كه در اداره كل هواپیمایی كشوری نگهداری می شود به ثبت برسد.
شرایط ثبت هواپیما به قرار زیر است:
الف - هواپیما در كشور دیگری به ثبت نرسیده باشد و در صورتی كه قبلاً در ثبت كشور دیگر بوده از ثبت آن كشور خارج شده باشد.
ب - هواپیما به اتباع ایران اعم از شخص یا شركت متعلق باشد.
ج - اگر مالك هواپیما شركتی است تمام سرمایه شركت باید متعلق به اتباع ایران و اقامتگاه قانونی شركت در ایران باشد و در شركتهایی كه سرمایه آنها به صورت سهام یا قطعات سهام متساوی القیمه درآمده سهام شركت با اسم باشد پس از ثبت هواپیما گواهینامه ثبت و تابعیت ایرانی صادر و علائمثبت و تابعیت تعیین می شود.
ماده 12 - هواپیمایی كه به تابعیت ایرانی شناخته شده در صورتی كه در كشور دیگری به ثبت برسد و یا مالك آن تغییر یا فوت كند یا تغییر تابعیت دهد و همچنین در صورتی كه یكی از شرایط ثبت مندرج در ماده 11 را فاقد شود ثبت هواپیما و همچنین گواهینامه ثبت و تابعیت آن از تاریخ وقوع یكی از علل فوق باطل می شود.
ماده 13 - هواپیمایی كه در دفتر ثبت هواپیماها به ثبت رسیده باشد در صورتی می تواند پرواز كند كه گواهینامه قابلیت پروازی كه مدت اعتبار آن منقضی نشده دارا باشد.
ماده 14 - هیچكس نمی تواند هواپیمایی را براند یا به سمت عضو هیأت رانندگی در هواپیما به هر نوع عمل مربوط به راندن هواپیما اقدام یا كمك نماید یا تعلیم خلبانی دهد مگر این كه گواهینامه فنی كه مدت اعتبار آن منقضی نشده دارا باشد.
ماده 15 - مرجع صدور هر گونه اجازه نامه مربوط به امور هواپیمایی كشوری و گواهینامه مربوط به متخصصین فنی هواپیمایی كشوری و پروانه مربوط به بهره برداری هوایی اداره كل هواپیمایی كشوری می باشد.
ماده 16 - اداره كل هواپیمایی كشوری می تواند در موارد تخلف از مقررات این قانون و آیین نامه های اجرایی آن صرف نظر از تعقیبات جزایی هرگونه اجازه نامه یا گواهینامه متخلف را لغو یا موقتاً توقیف نموده یا اختیارات مندرجه در آن را محدود سازد و همچنین پرواز هواپیمای متخلف را در صورتی كه محتمل خطر برای سرنشینان هواپیما یا اشخاص یا حیوانات روی زمین یا حدوث خسارتی برای اموال اعم از منقول یا غیر منقول باشد ممنوع سازد.
ماده 17 - برای این كه شخص طبیعی یا حقوقی بتواند در ایران به تصدی حمل و نقل بازرگانی هوایی اشخاص یا اشیاء مبادرت نماید باید تبعه ایران بوده و قبلاً پروانه بهره برداری هوایی از اداره كل هواپیمایی كشوری تحصیل كرده باشد این پروانه در صورتی داده می شود كه شورای عالی هواپیمایی كشوری بهره برداری هوایی تقاضا شده را منطبق با مصالح كشور و احتیاجات جامعه تشخیص دهد و اطمینان حاصل نماید كه تقاضاكننده قادر به انجام نوع بهره برداری هوایی مورد تقاضای خود به طرز اطمینان بخش می باشد.
در مورد شركتهای هواپیمایی برای صدور پروانه بهره برداری هوایی علاوه بر وجود شرایط فوق دارا بودن شرایط ثبت هواپیما مندرج در ماده 11 الزامی است.
برای هر نوع پرواز بازرگانی دیگر و همچنین تأسیس و دائر نمودن آموزشگاه به منظور تعلیم و تربیت متخصصین فنی هواپیمایی شرایط مندرجه در این ماده ضروری است ولی به جای پروانه بهره برداری هوایی اجازهنامه اداره كل هواپیمایی كشوری باید قبلاً تحصیل شده باشد.
ماده 18 - در صورتی كه دارنده پروانه بهره برداری هوایی یا سایر پروانه های مربوط به امور هواپیمایی كشوری شرایطی را كه برای تحصیل پروانه لازم بوده فاقد شود یا از انجام تعهداتی كه به موجب مندرجات پروانه به عهده گرفته تخلف نماید اداره كل هواپیمایی كشوری می تواند طبق نظر شورای عالی هواپیمایی كشوری بر حسب درجه اهمیت تخلف و تكرار آن پروانه او را لغو یا موقتاً توقیف نموده یا اختیارات مندرجه در آن را محدود سازد.
ماده 19 - هر وقت اداره كل هواپیمایی كشوری برای ایجاد فرودگاهها یا تأسیسات مربوط به هواپیمایی كشوری احتیاج به خریداری زمین یا ساختمان متعلق به دیگری پیدا كند می تواند طبق قانون راجع به احداث و توسعه معابر و خیابانها مصوب 23 آبان ماه 1312 شمسی اقدام نماید.
ماده 20 - اداره كل هواپیمایی كشوری می تواند از املاك عمومی یا خصوصی اعم از اراضی و ساختمانها برای بر قرار كردن وسائل مربوط به تأمین بی خطری پرواز هواپیماها مجاناً استفاده كند و حق عبور از آن املاك را برای به كار انداختن و نگاه داری وسائل مزبور خواهند داشت مشروط بر این كه مانع استفاده عادی از آن املاك نشود.
چنانچه در نتیجه بر قرار كردن با به كار انداختن با نگاه داری وسایل مذكور خساراتی وارد شود باید از طرف اداره كل هواپیمایی كشوری جبران گردد.
ماده 21 - دولت می تواند به پیشنهاد اداره كل هواپیمایی كشوری با صدور تصویب نامه ایجاد هر گونه ساختمان یا مانع دیگری را در فاصله معینی ازحدود یك فرودگاه یا تأسیسات مربوط به تأمین بی خطری پرواز هواپیماها ممنوع یا محدود سازد مگر در صورتی كه ساختمان یا مانع مزبور موجد خطری به پرواز هواپیماها نگردیده و مورد موافقت اداره كل هواپیمایی كشوری قرار گرفته باشد چنانچه خسارتی مستقیماً و منحصراً در نتیجه این ممنوعیت یا محدودیت به كسی وارد گردد باید از طرف اداره كل هواپیمایی كشوری جبران شود.
در صورتی كه ساختمان یا مانع دیگری كه مطابق این ماده ممنوع یا محدود شده باشد در اطراف یك فرودگاه كشوری یا تأسیسات مربوط به تأمین بی خطری پرواز هواپیماها قبل از اجرای این قانون موجود بوده دولت می تواند مطابق ماده 19 برای برداشتن یا محدود ساختن آن اقدام نماید.
ماده 22 - آیین نامه های اجرایی این قانون شامل مقررات مربوط به پرواز هواپیماهای كشوری ایرانی و خارجی - تأمین بی خطری پرواز هواپیماها -فرودگاهها - ثبت و تابعیت هواپیماها - قابلیت پرواز هواپیما - گواهینامه های متخصصین فنی هواپیمایی - مؤسسات مربوط به تعلیم و تربیت متخصصین فنی هواپیمایی - كارخانه ها و تعمیرگاه های مربوط به هواپیمایی - حمل و نقل هوایی - سوانح هواپیمایی - مخابرات هواپیمایی و موارد توقیف موقت یا لغو هر گونه اجازه نامه یا گواهینامه یا پروانه صادره یا توقیف هواپیمای متخلف به وسیله اداره كل هواپیمایی كشوری تنظیم و پس از تصویب هیأت وزیران به موقع اجرا گذاشته خواهد شد.
ماده 23 - هر كس به قصد ایجاد خطر برای هواپیما یا سرنشینان آن علامت هواپیمایی تقلبی به كار برد به نحوی كه بتوان آن را علامت حقیقی مخصوص هواپیمایی تلقی نمود یا علامت هواپیمایی موجود را غیر قابل استفاده سازد یا مانعی در مقابل هواپیما ایجاد یا اطلاع غلط دهد یا هر گونه عملی به منظور ایجاد خطر برای هواپیما یا سرنشینان آن انجام بدهد به حبس تأدیبی از شش ماه تا سه سال محكوم خواهد شد و در صورتی كه از عملاو قتل یا جرح واقع شود مرتكب به مجازاتی كه برای نفس جرم مزبور مقرر است نیز محكوم خواهد گردید و مجازات اشد قابل اجرا است.
ماده 24 - هر كس عالماً هواپیمایی را كه دارای علائم ثبت و تابعیت مجعول باشد براند و همچنین هر كس عالماً هواپیمایی را كه بدون حق علامت تابعیت ایران به آن نصب شده در خارج از ایران براند به حبس تأدیبی از شش ماه تا سه سال محكوم خواهد شد.
ماده 25 - هر كس عالماً هواپیمایی را كه فاقد علائم ثبت و تابعیت بوده براند به حبس تأدیبی از سه ماه تا یك سال محكوم خواهد شد.
ماده 26 - در مواردی كه پرواز هواپیما بر فراز ایران مشروط به تحصیل اجازه قبلی از دولت است هر كس عمداً بدون داشتن اجازه هواپیمایی را برفراز ایران براند و همچنین در مواردی كه مطابق مقررات این قانون پرواز هواپیما بر فراز قسمتی از خاك كشور ممنوع یا محدود یا مقید به شرایط خاصی باشد عمداً هواپیما را بر فراز مناطق ممنوعه براند یا بدون رعایت محدودیتها یا شرایط مقرره پرواز كند به جزای نقدی از دو هزار تا بیست هزار ریال یابه حبس تأدیبی از دو ماه تا یك سال یا به هر دو مجازات محكوم خواهد شد و اگر به موجب قوانین دیگری مجازات شدیدتری برای این عمل مقرر شده باشد مجازات اشد قابل اجرا است.
ماده 27 - هر كس با هواپیمای خارجی به قصد حمل و نقل بازرگانی از یك نقطه كشور به یك نقطه دیگر آن مسافر و بار و محمولات پستی یا یكی از آنها را حمل كند به جزای نقدی از دو هزار تا بیست هزار ریال یا به حبس تأدیبی از دو ماه تا یك سال یا به هر دو مجازات محكوم خواهد شد.
ماده 28 - اشخاص زیر به جزای نقدی از یك هزار تا ده هزار ریال یا به حبس تأدیبی از دو ماه تا شش ماه یا به هر دو مجازات محكوم خواهند شد:
الف - هر كس بدون داشتن پروانه بهره برداری هوایی به تصدی حمل و نقل بازرگانی هوایی اشخاص یا اشیاء مبادرت ورزد.
ب - هر كس بدون داشتن اجازهنامه از اداره كل هواپیمایی كشوری به هر نوع پرواز بازرگانی دیگر یا تأسیس و دائر نمودن آموزشگاه به منظور تعلیم و تربیت متخصصین فنی هواپیمایی عمل نماید.
ج - هر كس بدون داشتن گواهینامه فنی هواپیمایی را براند یا به سمت عضو هیأت رانندگی در هواپیما به هر نوع عمل مربوط به راندن هواپیما اقدام یا كمك نماید یا تعلیم خلبانی دهد.
د - هر كس هواپیمایی را براند كه فاقد گواهینامه قابلیت پرواز بوده یا مدت اعتبار گواهینامه مزبور منقضی شده باشد.
ماده 29 - روابط حقوقی بین اشخاصی كه در داخل یك هواپیمایی كه بر فراز ایران پرواز می نماید قرار دارند در اموری كه از لحاظ حق حاكمیت ارضی اصولاً مشمول قوانین محلی است تابع قانون كشور متبوع آن هواپیما می باشد.
ماده 30 - مقررات جزایی ایران نسبت به جرائمی كه داخل یك هواپیمای ایرانی در خارج از ایران ارتكاب شود وقتی اجرا می شود كه متهم در ایران دستگیر شده باشد و متهم تبعه خارجی برای تعقیب به كشور خارجی رد نشده یا در موردی كه متهم به علت ارتكاب آن جرم به ایران مسترد شده باشد.
ماده 31 - به جنحه و جنایاتی كه در داخل هواپیمای خارجی حین پرواز ارتكاب شود در صورت وجود یكی از شرائط ذیل محاكم ایران رسیدگی خواهند كرد:
الف - جرم مخل انتظامات یا امنیت عمومی ایران باشد.
ب - متهم یا مجنی علیه تبعه ایران باشد.
ج - هواپیما بعد از وقوع جرم در ایران فرود آید.
در هر یك از موارد بالا رسیدگی در دادگاه محلی كه هواپیما در آن محل فرود آمد یا دادگاه محلی كه متهم در آن دستگیر شود به عمل خواهد آمد.
ماده 32 - در موردی كه جنحه یا جنایاتی داخل یك هواپیما كه بر فراز ایران پرواز می كند یا داخل یك هواپیمای ایرانی در خارج از ایران ارتكاب شود فرمانده هواپیما مكلف است تا زمانی كه مداخله مأمورین صلاحیت دار میسر باشد طبق مقررات قانون اصول محاكمات جزایی تفتیشات و تحقیقات مقدماتی را به عمل آورده دلائل و مدارك جرم را جمع آوری و تأمین نماید و در صورت لزوم می تواند موقتاً مظنونین به ارتكاب جرم را توقیف كند مسافرین و اعضای هیأت رانندگی را تفتیش و اشیایی را كه ممكن است دلیل جرم باشد توقیف نماید.
در مورد این ماده فرمانده هواپیما برای تفتیش جرم و تحقیقات مقدماتی از ضابطین دادگستری محسوب می شود و كلیه وظایفی را كه به موجب فصل دوم قانون اصول محاكمات جزایی برای كمیسرهای شهربانی مقرر است عهده دار می باشد.
ماده 33 - در مورد ماده 32 پس از فرود آمدن هواپیما فرمانده هواپیما باید گزارش كتبی راجع به موضوع جرم و اقدامات مقدماتی كه به عمل آورده است تنظیم و با اداره كل هواپیمایی كشوری ارسال دارد. بعلاوه در صورتی كه هواپیما در ایران فرود آید فرمانده هواپیما مكلف است فوراً وقوع جرم و نتیجه تفتیشات و تحقیقات و اقداماتی را كه به عمل آورده به دادستان محل فرود آمدن هواپیما یا قائم مقام او اطلاع داده متهم یا مظنون را با دلائل و مدارك جرم به دادستان یا بازپرس تسلیم و از مداخله خودداری كند و در موردی كه هواپیمای ایرانی بعد از وقوع جرم در خارج از ایران فرود آید فرمانده هواپیما باید مراتب را به اطلاع كنسول ایران كه در حوزه او هواپیما فرود آمده رسانیده و از او كسب تكلیف كند.
ماده 34 - تخلف از مقررات آیین نامه های اجراء احكام این قانون موجب كیفرهایی است كه حداكثر آن نباید از ده هزار ریال جزای نقدی و دو ماه حبس تأدیبی تجاوز نماید. میزان مجازات هر یك از انواع تخلفات در آیین نامه ای كه به پیشنهاد وزارتین دادگستری و راه به تصویب هیأت وزیران رسیده باشد تعیین خواهد شد.
ماده 35 - رسیدگی به جرائم مذكور در این قانون در مراحل كیفری و دادگاههای صلاحیت دار فوراً و خارج از نوبت به عمل خواهد آمد.
چون به موجب قانون مصوب 28 تیر ماه 1328 اجازه اجرای لایحه هواپیمایی كشوری پس از تصویب كمیسیونهای راه و دادگستری مجلس داده شده است بنا بر این قانون مزبور كه مشتمل بر سی و پنج ماده و به تصویب كمیسیونهای نام برده رسیده قابل اجرا است.