بر اساس قوانین موجود در ایران، برخی افراد در مواقعی مجاز به ترک کشور و خارج شدن از مرزهای آن نیستند. البته تصمیم به ممنوع الخروجی افراد ممکن است به دلایل مختلفی صورت بپذیرد اما همه آنها یک نتیجه مشخص در پی دارند و آن هم این است که شما حتی اگر بلیط هواپیما خود را هم خریداری کرده باشید، مهر خروج در پاسپورت شما درج نمیشود و به شما اجازه داده نخواهد شد که سوار هواپیما شوید. اما چرا در مواقعی ممنوع الخروج میشویم؟ و برای رفع ممنوع الخروجی چه کارهایی باید انجام دهیم؟ برای یافتن پاسخ این سوالات و آشنایی با نحوه استعلام آن قاصدک 24 را در ادامه مطلب همراهی کنید.
دلایل ممنوع الخروجی از کشور
پیش از اینکه بخواهیم در این مورد صحبت کنیم که اساساً چطور باید بفهمیم که آیا ممنوع الخروج هستیم یا نه؟ بهتر است کمی در خصوص دلایل عمده ای که سبب صدور این حکم میشوند صحبت کنیم. به طور کلی میتوان گفت که افراد به 5 علت ممنوع الخروجی میشوند که جزئیات آنها به شرح زیر است:
1. بدهی مالیاتی: اگر شما دارای بدهی مالیاتی بالای 500 میلیون تومان باشید و این هزینه را به اداره مالیات پرداخت نکرده باشید قطعاً از سوی دادگاه ممنوع الخروج خواهید شد.
2. حکم جلب صادر شده: اگر شخصی به دلیل بدهی از شما شکایت کرده باشد و دادگاه با دریافت ادله کافی، شما را مجرم تشخیص داده و برایتان حکم جلب صادر کرده باشد، شما ممنوع الخروج میشوید.
3. سو شهرت در کشورهای خارجی: اگر شما در سفرهای خارجی قبلی خود دزدی، تکدی گری یا کلاه برداری کرده باشید و این اعمال موجب سو شهرت شما در آن کشورها شده باشد، از خروج مجدد شما از کشور و سفر به مقاصد خارجی جلوگیری به عمل خواهد آمد.
4. عدم دریافت اجازه خروج از قیم یا سرپرست: اگر اجازه خروج شما از کشور توسط قیم یا سرپرستتان صادر نشده باشد یا اینکه این اجازه به دلایلی لغو شود، شما ممنوع الخروج خواهید بود.
5. منافع ملی: اگر خروج شما از کشور بنا بر تشخیص دادگاه، به ضرر منافع ملی کشور باشد، شما اجازه خروج از مرزهای کشور را نخواهید داشت.
در نهایت به طور کلی میتوان گف تطبق قوانین کشور، خروج افراد تحت تعقیب، محکومان کیفری که دوران محکومیت خود را طی نکردهاند، اشخاصی که مشمول ماده 17 قانون گذرنامه می شوند، بدهکاران بانکی با شرایط خاص، بانوان بدون رضایت نامه همسر و افرادی که به واسطه ی ارتکاب اعمالی در خارج از کشور دارای سوءشهرت هستند، از کشور، ممنوع است.
البته شایان ذکر است که ممنوعیت خروج افراد از کشور طبق قوانین آییندادرسی کیفری باید بر اساس دستور یا قرار عدمخروج از کشور صورت گیرد. پس اگر شما به یکی از دلایل قضایی، کیفری، مالیاتی و حتی دارایی، دارای مشکلاتی در کشور باشید حتی اگر بلیط قطار یا هواپیمای خارجی خود را نیز خریداری و ویزای کشور مقصدتان را هم دریافت کرده باشید، مجاز به خروج از کشور نیستید.
آیا دستور ممنوع الخروجی با قرار ممنوعیت از کشور تفاوت دارد؟
طبق ماده ی 118 قانون آیین دادرسی کیفری، بازپرس پرونده قبل از شروع تحقیقات، با توجه به مدارک دال بر وقوع جرم یا در صورت عدم دسترسی به متهم، میتواند دستور منع خروج از کشور را برای شخص صادر کند و از آنجایی که این دستور پیش از شروع به تحقیق صادر میشود، غیرقابل اعتراض است. از سوی دیگر قرار ممنوع الخروجی یا قرار ممنوعیت خروج از کشور، براساس بند «ث» ماده ٢٤٧ و متناسب با نوع جرم ارتکابی صادر میشود و بر خلاف دستور ممنوع الخروجی تنها پس از تفهیم اتهام به فرد قابل صدور است.
البته اعتراض به حکم (قرار) ممنوع الخروجی تا 10 روز امکان پذیر است اما با توجه به اینکه این قرار از سوی چه مرجعی صادر شده باشد، محل اعتراض به آن متفاوت است. به طور مثال اگر قرار منع خروج شخص از سوی بازپرس پرونده صادر شده باشد، دادگاه محل اعتراض به قرار خواهد بود اما اگر این قرار، حکم قاضی پرونده باشد، شخص باید برای اعتراض به دادگاه تجدید نظر مراجعه کند.
قرار یا حکم ممنوع الخروجی از کشور 6 ماه اعتبار دارد و در صورت عدم تمدید پس از این دوران، بدون نیاز به دستور، خود به خود لغو می شود؛ در صورتی که لغو آن در طی مدت اعتبار حکم، نیازمند دستور دادستان است.
جالب است بدانید که علاوه بر مقامات قضایی، برخی از سازمانها و نهادهای اجرایی نیز می توانند مانع از خروج افراد از کشور شوند. به طور مثال دولت میتواند از خروج بدهکاران مالیاتی، اجرایی و متخلفان جرایم ارزی بر اساس ماده 17 قانون گذرنامه جلوگیری کند؛ چرا که این ماده به مقام اجرایی اجازه میدهد تا از طریق مراجع ذیصلاح سازمان یا وزارتخانه مربوطه و ضمن هماهنگی با اداره گذرنامه نیروی انتظامی، مانع از خروج افراد از کشور شود.
افرادی که بدهی مالیاتی قطعی آنها بیش از 500 میلیون تومان باشد، توسط سازمان امور مالیاتی کشور ممنوع الخروج میشوند اما منع خروج بدهکاران عادی چک، مهریه و تعهدات اسنادی توسط ادارهکل اجرا صورت می گیرد.
البته در مورد بدهکاران بانکی قرار بر این منوال است که ابتدا ممنوعیت خروج این افراد توسط مدیرانعامل بانکها به اطلاع رئیسکل بانک مرکزی برسد و پس از تأیید، بانک مرکزی توسط دادسرای عمومی تهران، اقدامات بعدی را لحاظ کند. لازم به ذکر است منع خروج بدهکاران بانکی، برای بدهکاران تا بدهی٢میلیارد ریال یا بالاتر که فاقد وثیقه ی کافی باشند، صورت می گیرد و تنها شامل خود شخص است و ضامنین از این قانون مستثنا هستند و افرادی که بدهی بانکی آنها از50 تا 200میلیون تومان است نیز باید لزوما از سوی بانک عامل، رفع ممنوعیت خروج شوند.
جالب است بدانید در برخی از موارد نظیر تشرف به خانه خدا و مسافرتهای اضطراری از قبیل انجام امور درمانی و برخی از موارد خاص دیگر با وجود ممنوع الخروج بودن شخص و بدون رفع حکم با پیش بینی تمهیدات لازم، به فرد اجازه ی خروج از کشور داده میشود.
نحوه استعلام ممنوع الخروجی
با توجه به آنچه که گفته شد گاه شما با توجه به شرایط خود ممکن است احتمال بدهید که به یکی از دلایل بالا ممنوع الخروج شدهاید. اما خب بدیهی است که تا بلیط سفر خود را تهیه و برای خروج از کشور اقدام نکنید، نمیتوانید از این احتمال مطمئن شوید. از سوی دیگر مسلم است که کسی که در شرایط ممنوع الخروجی است ترجیح میدهد که هزینه اضافهای را برای خرید بلیط سفرش نپردازد و ابتدا با استعلام وضعیت ممنوع الخروجی خود و اطمینان از آن، برای لغو این حکم تلاش کرده و سپس بلیط مورد نظرش را خریداری نماید. اما «چطور بفهمیم ممنوع الخروج هستیم یا نه؟» در سالهای گذشته، افراد برای استعلام ممنوع الخروجی خود باید مراحل پیچیده و متعددی را طی میکردند و با تماس با اداره گذرنامه یا مراجعه به آن از این امر آگاه میشدند؛ اما حال شرایط برای این استعلام سادهتر شده است. بنابراین افراد میتوانند از طریق یکی از راههای زیر از ممنوع الخروج بودن یا نبودن خود مطلع شوند.
استعلام ممنوع الخروجی با کد ملی
اگر شما احتمال میدهید که در سازمان ثبت اسناد و املاک کشور دارای پرونده یا مشکلاتی هستید، میتوانید برای استعلام ممنوع الخروجی خود به سامانه استعلام ممنوع الخروجی exitban.ssaa.ir مراجعه نمایید. شما در این سامانه میتوانید تنها با درج نام و نام خانوادگی و کد ملی خود در فیلدهای مربوطه، وضعیت ممنوع الخروجی خود را استعلام یا برای رفع آن اقدام نمایید.

استعلام ممنوع الخروجی از سامانه ثنا
اگر ممنوع الخروجی شما، دلایل قضایی یا کیفری دارد باید برای استعلام وضعیت خود به سامانه آنلاین ثنا مراجعه نمایید. سپس میبایست در این سامانه، ابلاغیه های مرتبط با شرایط خود را پیدا و بررسی نمایید تا از شرایط رفع ممنوع الخروجی خود مطلع شوید.
استعلام ممنوع الخروجی از پلیس گذرنامه
برای سایر موارد ممنوع الخروجی نیز باید شخصاً به اداره گذرنامه مراجعه نمایید و از دلایل صدر این حکم و راهکارهای رفع آن مطلع شوید.
شرایط رفع ممنوع الخروجی
در نهایت برای رفع ممنوع الخروجی خود ممکن است بسته به شرایطتان مجبور به تهیه ضمانت نامه بانکی، قرار وثیقه ملکی نزد دادگاه، پرداخت بدهی و مواردی از این دست شوید.
پس از آن میتوانید به سادگی با مراجعه به وب سایت قاصدک 24 انواع بلیط مورد نظر خود را تهیه نمایید و حتی با خرید اینترنتی بیمه مسافرتی، خود را برای یک سفر بی دردسر آماده کنید. فراموش نکنید که در قاصدک 24 میتوانید انواع بلیط هواپیما خارجی و داخلی، بلیط اتوبوس و قطار را با بهترین قیمت و در کوتاهترین زمان خریداری نمایید و حتی در صورت لغو سفرتان، بلیط خریداری شده را از طریق همین مجموعه و به صورت آنلاین کنسل و هزینه آن را مسترد نمایید.