ممکن است وقتی برای اولین بار سوار هواپیما می شوید، با کسی همسفر شوید که به محض برخاستن هواپیما به صندلی چسبیده و ترس و وحشت تمام وجودش را فرا گرفته است. دیدن این حالات می تواند شما را متعجب کند، اما اگر با علم به این موضوع وارد هواپیما شوید که تعداد افراد ایروفوبیا (افرادی که ترس از پرواز دارند) کم نیست؛ این موضوع برایتان قابل هضم تر خواهد بود. اگر در یکی از سفرهای هوایی خود با این گونه افراد همسفر شده یا حتی خودتان در دسته افراد ایروفوبیا قرار دارید؛ خواندن این مطلب در قاصدک24 در مورد ترس از پرواز، علل و راه های مقابله با آن زمان زیادی از شما نخواهد گرفت.
| برای خرید بلیط هواپیما کلیک کنید |
تاریخچه ترس از پرواز
ترس از پرواز برای نخستین بار در ادبیات بیومدیکال و توسط پزشکی در بریتانیا در اواخر جنگ جهانی اول مورد بحث قرار گرفت. این پزشک که نام او مشخص نیست، ترس از پرواز را اختلال عصبی هوایی یا aero-neurosis نامید و با استفاده از آن به توصیف خدمه پرواز و نیز خلبانانی پرداخت که نسبت به پرواز دچار اضطراب بودند. این موضوع تا سال های دهه 50 میلادی، افزایش سفرهای هوایی مسافری و گسترش روانکاوی چندان مورد بحث قرار نگرفت. ترس از پرواز تا شروع دهه 70 تنها در رویکردهای رفتاری و شناختی پرداخته می شد.
چرا برخی از مسافران ترس از پرواز دارند؟
اگرچه تا سال 2016 میلادی علل ترس از پرواز و نیز مکانیزم هایی که آن را تشدید می کنند، به روشنی قابل درک نبودند؛ اما برخی محققان گمان می کنند که ریشه ترس از پرواز کلاستروفوبیا یا ترس از قرار گرفتن در محیط های بسته باشد. ترسی که به نوعی به قرار گرفتن در فضای بسته هواپیما یا هلیکوپتر تعمیم پیدا کرده است. با این حال دلایل ترس از پرواز را می توان در موارد زیر خلاصه کرد:
تجربه یک پرواز بد
تجربه یک پرواز بد می تواند به ترس شما از پرواز منجر شود. این تجربه ممکن است یک تکان شدید در طول پرواز باشد یا تجربیاتی مانند فرود اضطراری یا تغییر در مسیر هواپیما به خاطر مشکلات فنی را شامل شود. اما اگر ترس شما از پرواز با کلاستروفوبیا و حملات پانیک در هواپیما ارتباط داشته باشد، یک روز طولانی با تأخیرهای زیاد و انتظار کشیدن در هنگام سوار شدن به هواپیما می تواند باعث به وجود آمدن ترس از پرواز در شما شود.
شنیدن خبرهای حوادث ناگوار هوایی
همیشه هم تجربه یک پرواز بد نمی تواند منجر به ترس شما از پرواز شود. ممکن است خودتان یک پرواز بد را تجربه نکرده باشید اما در مورد چنین تجربه هایی زیاد شنیده باشید. در واقع پوشش رسانه ای زیاد از یک حادثه سقوط هواپیما اغلب باعث ایجاد ترس در مردم می شود. حوادث هوایی به ندرت اتفاق می افتند اما در صورت رخ دادن هم پوشش رسانه ای زیادی را به خود اختصاص می دهند. برای مثال بسیاری از مردم در واکنش به حوادث تروریستی یازدهم سپتامبر حداقل به طور موقت ترس از پرواز را تجربه کردند.
همیشه هم همه چیز در مورد پرواز نیست
شاید عجیب باشد اما گاهی افراد به دلایلی که ارتباط مستقیمی با پرواز ندارد، از آن واهمه دارند. برای مثال اگر مبتلا به اختلال پانیک یا کلاستروفوبیا هستید، ممکن است حمله پانیک را در هواپیما تجربه کرده باشید و از آن به بعد دچار این ترس شده باشید که باز هم دچار این حمله در هواپیما خواهید شد. گاهی اوقات هم یک رویداد چالش برانگیز در زندگی مثلا در میانه بیست یا سی سالگی منجر به ترس از پرواز می شود.
برای نمونه ممکن است شما یک دوره پر استرس مانند تغییر شغلی، تغییر محل سکونت، ازدواج یا بچه دار شدن را در زندگی تجربه کرده باشید. نتیجه اینها می تواند یک حمله پانیک در پرواز باشد که شما را شوکه کرده و منجر به ترس از پرواز شود.
علائم و نشانه های ترس از پرواز
افرادی که دچار ترس از پرواز هستند، در هنگام فکر کردن به پرواز و نیز در طول پرواز ترس یا اضطراب شدید و مداومی را تجربه می کنند. اینگونه افراد در صورت امکان از پرواز اجتناب خواهند کرد؛ این ترس، اضطراب و اجتناب در آنها ایجاد ناراحتی کرده و توان آنها برای عمل را فلج خواهد کرد. به نظر می رسد که برخاستن هواپیما، شرایط بد آب و هوایی و تکان های هواپیما استرس زا ترین جنبه های پرواز باشند. بدون شک چنین حالاتی، نمود ظاهری پیدا می کنند. از جمله این حالات می توان به حملات پانیک یا تهوع اشاره کرد. البته در حدود 60 درصد از افرادی که ترس از پرواز دارند، برخی اختلالات اضطرابی دیگر را گزارش کرده اند.
بیشتر بخوانید: روش‌های جلوگیری از حالت تهوع در هواپیما
برای غلبه بر ترس از پرواز چه کنیم؟
اگر دچار ترس از پرواز هستید، حتما این را می دانید که باید با آن مقابله کرده و درمانی برای آن پیدا کنید؛ نه اینکه از آن فرار کنید. بهتر است این نکات را به کار ببندید و قدم به قدم به پیش بروید تا بتوانید بر ترس از پرواز غلبه کنید.
درک و شناخت صحیح دلایل ترس از پرواز
همانطور که گفتیم ترس از پرواز هم مانند تمام ترس های ما ریشه در عواملی دارد؛ عواملی که افکار، احساسات، ادراک و خاطراتی هستند که ما نسبت به آنها حساس شده ایم. برای نمونه شخصی که به احساسات بدنی خاصی حساس شده، ممکن است در مواجهه با یک تکان ساده یا نشست و برخاست هواپیما دچار وحشت شود. یا کسی که از ارتفاع وحشت دارد، ممکن است با فکر کردن به پرواز در ارتفاع بالا دچار ترس و وحشت شود.
لیست عواملی که در هواپیما منجر به ترس از هواپیما می شوند، زیاد است. از تکان های هواپیما، فرود هواپیما، تروریسم، حوادث هوایی تا اضطراب های اجتماعی یا فاصله زیاد از خانه. برخی از افراد هم از آتش سوزی، بیماری هایی که از طریق سیستم تهویه منتشر می شوند، استفاده از سرویس بهداشتی یا خشونت در هواپیما وحشت دارند. برخی دیگر هم احساس بدی در مورد پرواز خود دارند و اینگونه فکر می کنند که این احساس آنها به نوعی یک فاجعه را پیش بینی می کند.
در پس فوبیاها و ترس ها چه چیزی نهفته است؟
نقطه اشتراک برای بیش از 90 درصد افراد مبتلا به فوبیا این ترس است که قرار است در طول پرواز اضطراب و ترس بر آنهه غلبه کند. به طور معمول افراد یک حالت پانیک پیش بینی نشده را در طول پرواز تجربه می کنند و سپس از این که علائم هولناک در پرواز بعدی هم ظاهر خواهند شد، دچار ترس مضاعف می شوند. این پانیک ها به طور معمول بین سنین 17 تا 34 سال ظاهر شده و به همین دلیل است که اینگونه افراد اغلب این سئوال برایشان پیش می آید که چرا زمانی راحت پرواز می کرده اند. کارشناسان افراد فوبیک را در سه دسته تقسیم بندی می کنند:
- کسانی که پرواز نمی کنند یا بیش از 5 سال است که پرواز نکرده اند، علی رغم اینکه این فرصت را داشته اند.
- کسانی که در صورت لزوم آن هم با وحشت زیاد پرواز می کنند.
- کسانی که در صورت لزوم پرواز می کنند آن هم با اضطراب.
عناصر یک درمان موفق برای ترس از پرواز
یک عنصر فعال برای غلبه بر ترس در معرض عوامل ایجاد کننده ترس قرار گرفتن است. ذکر این نکته حائز اهمیت است که اجتناب از این موقعیت ها ترس شما را زنده و شدید نگاه می دارد. هر درمان موفقی به مسافران دارای فوبیا کمک می کند تا بتوانند اضطراب پیش بینی شده خود را مدیریت کنند. چرا که بسیاری از مسافران از برنامه ریزی برای پروازها اجتناب کرده یا جتی ممکن است آنها را کنسل کنند.
درمان های جدیدتر برای ترس از پرواز شامل روش های سنتی درمان شناختی-رفتاری می شود. این درمان شامل تکنیک هایی برای مدیریت اضطراب مانند تنفس دیافراگمی در حین پرواز می شود. با این حرکت افرادی که نسبت به احساسات بدنی حساس شده اند، حساست خود را نسبت به محرک ها از دست می دهند. علاوه بر این آموزش هم به فرونشاندن اضطراب کمک می کند: نکاتی درباره مسافرت های هوایی، شناخت هواپیمایی که با آن سفر می کنیم، نبایدهای پرواز با هواپیما، آشنایی با نحوه کار هواپیماها، چگونه پس از پرواز بیمار نشویم و نکاتی از این دست می توانند به آرامش بیشتر ما کمک کنند.
برنامه های درمانی گروهی که در فرودگاه ها انجام می شوند و با یک پرواز به همراه درمانگر به پایان می رسند، در شهرهایی چون نیویورک و شیکاگوی آمریکا ارائه می شوند. این برنامه ها به ویژه در غلبه بر اضطراب های پیش بینی شده و گسترش آنها به پرواز مؤثر هستند. با همه این احوال درمان های پزشکی هیچ راه حل کاملی ارائه نمی کنند. هر چند داروهای ضد اضطراب می توانند برای افرادی که در حین پرواز دچار اضطراب می شوند، مفید باشند، اما نباید فراموش کرد که این داروها باید در دوره زمانی و با نظم خاصی مصرف شوند.
البته راهکارهای ساده دیگری هم وجود دارد که چندان سخت نیستند. کارهایی مانند نوشتن نام خود روی کاغذ برای پرت کردن حواستان به چیز دیگر، نیشگون گرفتن، مکیدن نی، تصور یک پرواز لذتبخش، ماساژ دادن نقاط فشار و نادیده گرفتن صداهای غیر طبیعی.
بسیاری از مسافرانی که برای اولین بار سوار بر هواپیما می شوند، ممکن است دچار ترس از پرواز شوند. برای اینگونه مسافران راهکاریی پیشنهاد شده تا بتوانند از ترس خود بر پرواز غلبه کنند. اما در مورد افرادی که پیشتر سابقه حملات پانیک را داشته اند، داستان اندکی فرق می کند. این افراد برای مقابله با حمله پانیک مجبور به انجام اقدامات بیشتر هستند. به همین منظور قاصدک 24 راهکارهایی را در اختیار شما قرار داده که با به کار بستن آنها می توانید بر حمله پانیک غلبه کنید.
برنامه خود را پیشتر با پزشک خود در میان بگذارید
اگر می خواهید درمان دارویی را برای مقابله با حملات پانیک خود امتحان کنید، نیاز به این دارید که پزشک خود را پیش از پرواز ملاقات کنید. پزشک شما ممکن است از شما بخواهد تا قبل از پرواز یک دارو را مصرف کنید تا واکنش بدن شما را به آن مشاهده کند. بنابراین بهتر است پیش از پرواز با پزشک خود ملاقاتی داشته باشید.
داروهای خود را همراه داشته باشید
داروهای ضد اضطراب می توانند به شما کمک کنند تا از علائم حمله پانیک رهایی پیدا کرده و تأثیرات آرامش بخشی را به همراه داشته باشند که می توانند ارتباطات ذهنی و فیزیکی احساس ترس را در هنگام پرواز به حداقل برسانند. واضح است که شما بخواهید اطمینان پیدا کنید که داروهایتان به جای چمدان در کیف دستی و کنار شما باشد. به علاوه مطمئن شوید که نسخه شما به روز باشد، برای مثال نام شما، نام دکتر و شماره نسخه باید آپدیت باشد. اگر از این داروها فقط در هنگام پروازهای گاه و بیگاه خود استفاده می کنید، اطمینان پیدا کنید که نسخه شما منقضی نشده باشد و به میزان کافی هم دارو برای پرواز رفت و برگشت خود داشته باشید.
پرواز راحت را در ذهن خود مجسم کنید
در هفته های منتهی به پروازتان از تکنیک تجسم برای تصویر کردن یک پرواز راحت در ذهن خود استفاده کنید. هر روز زمانی را به کار کردن روی این تکنیک مؤثر اختصاص دهید. با قرار گرفتن در یک موقعیت راحت شروع کرده و چشم های خود را ببندید. از قدرت تخیل تان استفاده کنید و خود را در حین رفتن به فرودگاه تجسم کنید. تصور کنید که سوار هواپیما می شوید و درباره پرواز خود احساس راحتی و آرامش می کنید.
تمام حواس خود را جمع کرده و به این فکر کنید که هواپیما چگونه از جای خود بلند می شود، ابرها را در آسمان ببینید و در حالی که روی صندلی خود آرام گرفته اید، احساس ثبات می کنید. در حالی که به تجسم پروازتان ادامه می دهید، نفس عمیق بکشید. وقتی آماده بیرون آمدن از این تصویرسازی شدید، به خود یادآوری کنید که چقدر احساس آرامش می کنید و سپس به آهستگی چشم های خود را باز کنید. اگر این کار را به طور منظم پیش از پرواز خود تمرین کنید، در مورد پرواز با هواپیما کمتر احساس اضطراب و نگرانی خواهید کرد.
خود را با تکنیک های آرامش بخش آماده کنید
برای اینکه بوانید در طول پرواز آرامش خود را حفظ کنید، خود را با تمرین مداوم تکنیک های آرامش بخش آرام نگاه دارید. تمریناتی که می توانید پیش از پرواز انجام دهید، شامل تنفس عمیق، ریلکسیشن پیشرفته ماهیچه ها و مدیتیشن می شود. این راهکارها می توانند به شما کمک کنند تا از اضطراب رهایی پیدا کرده و در تمام طول پرواز آرام بمانید.
حواس خود را با چیزهای مفید پرت کنید
چیزهای زیادی وجود دارند که به شما کمک می کنند تا ذهن خود را از ترس منحرف کنید. برای پرواز بعدی خود لیستی از چیزهایی که می توانید روی آنها تمرکز کنید را گردآوری کنید. برای اینکه کمتر احساس اضطراب کنید می توانید کتاب، مجله، جدول یا انواع بازی هایی را به همراه بیاورید که شما را سرگرم نگاه می دارند. حتی می توانید میان وعده و غذاهای مورد علاقه خود را بیاورید تا در طول پرواز از خوردن آنها لذت ببرید.
چندین حرکت ساده هم می تواند به شما کمک کند تا از تنشی که به خاطر احساس اضطراب در بدن شما جمع شده، رهایی پیدا کنید. اگر برایتان امکان دارد هر چند وقت یک بار از جای خود بلند شوید تا چند حرکت کششی انجام دهید. حتی می توانید از جای خود بلند شده و چندین بار در راهرو قدم بزنید تا بدنتان کمی نرمش و کشش داشته باشد.
بسیاری از مسافران مضطرب و نگران معتقدند که صداهای بلند در هواپیما احساس ترس و اضطراب آنها را بیشتر می کند. در این حالت برای کاهش صداهای هواپیما می توانید با خود هدفون به همراه بیاورید، به موسیقی مورد علاقه خود گوش دهید یا به یک راهنمای ریلکسیشن گوش کنید که به شما احساس آرامش بیشتری می دهد.
کلاس ها و دوره های مقابله با ترس را امتحان کنید
بیشتر مسافران همیشگی یا آنها که به دنبال درمان طولانی مدت برای حملات پانیک خود می گردند، ممکن است شرکت در یک کلاس یا دوره آنلاینی را مد نظر قرار دهند که روی این موضوع تمرکز کرده باشد. این دوره ها و کلاس ها با استفاده از مداخله های رفتاری-شناختی مهارت هایی را در شما بهبود می دهند که در تغییر افکار و رفتارهای مولد ترس مؤثر واقع می شوند. همزمان استفاده از درمان های شخصی توسط یک متخصص که بتواند به بهبود روش هایی برای مدیریت حملات پانیک منجر شود، یک راه مفید دیگر است.
از کمک دیگران در هواپیما بهره بگیرید
اجازه بدهید تا همسفران شما بدانند که شما ممکن است در پرواز دچار حمله پانیک شوید. گاهی اوقات تنها صحبت کردن درباره ترس های شما می تواند شما را آرام کند. در این حالت در مورد اینکه دیگران چگونه به حمله پانیک شما واکنش نشان می دهند، کمتر احساس نگرانی خواهید کرد. ممکن است بخواهیدمهمانداران را در جریان حملات پانیک خود قرار دهید. خبر خوب این است که خلبان ها و مهمانداران می دانند که برخی از مسافران در هنگام پرواز دچار حملات پانیک شده و در نتیجه تلاش می کنند تا حد مکان مفید واقع شوند.
افکار واقع گرایانه داشته باشید
آنهایی که از حملات پانیک رنج می برند اغلب دچار احساس گناه یا افکار منفی ای می شوند که به افزایش علائم و ترس های آنها کمک می کند. حتی اگر احساس می کنید که در حین پرواز دچار حمله پانیک می شوید، به خود یادآوری کنید که هزاران هزار پرواز روزانه بدون هیچگونه مشکل ایمنی به مقصد خود می رسند. به خود اطمینان دهید که شما هم سالم به مقصدتان خواهید رسید. به خود بگویید که اگر حمله پانیک اتفاق بیفتد، خواهید توانست آن را مدیریت کنید. در ضمن فراموش نکنید که احساسات فیزیکی که شما تجربه می کنید، تنها نشان دهنده این هستند که شما می ترسید؛ اما نشان دهنده این نیستند که شما در معرض یک خطر جدی هستید.
از پیش برنامه ریزی کنید
بهترین راه برای مقابله با حملات پانیک در پرواز بعدی شما این است که خود را به یک برنامه مجهز کرده باشید. از پیش قدم هایی برداشتن و برنامه ریختن در مورد این موضوع به شما کمک خواهد کرد تا تجربه بهتری را در پرواز بعدی خود داشته باشید. اطمینان پیدا کنید که برای دیدن پزشک خود برنامه ریزی کرده اید، مهارت های ریلکسیشن خود را تمرین کرده اید و هر چیزی را که راحتی شما در تمام طول پرواز تضمین می کند، به همراه آورده اید. خوشبختانه با اندکی تمرین و برنامه ریزی شما قادر خواهید بود تا به راحتی حملات پانیک خود را در طول پرواز مدیریت کنید.
همانطور که دیدید مقابله با حملات پانیک با به کار بستن راهکارهای بالا کار راحتی خواهد بود. اما جدای از حملات پانیک که ممکن است برخی افراد در سفرهای هوایی دچار آن شوند، مسافران ممکن است درگیر مشکلات دیگر هم شوند. این موارد از جمله مشکلاتی هستند که در مقالات دیگر می توانید در مورد آنها بخوانید. راهکارهایی برای افراد دچار فشار خون بالا و اوتیسم، افرادی که ممکن است در هواپیما خر و پف کنند، پرواز با هواپیما برای بیماران سکته مغزی، مقابله با بیماری حرکت در هواپیما، توصیه های پروازی برای خانم های باردار، خوابیدن در هواپیما و سفر هوایی با کودک از جمله این موارد هستند.
