پیاده شدن از هواپیما آخرین مرحله یک سفر هوایی است. اگرچه شاید پایین آمدن از پله های هواپیما در مقایسه با پرواز در ارتفاع چند صد متری از سطح زمین چندان کار دشواری نباشد، اما به نظر می رسد که این موضوع برای متصدیان فرودگاه ها اهمیت زیادی داشته باشد. اگر زمانی تنها راه رسیدن از ترمینال فرودگاه به هواپیما اتوبوس بود، اکنون پل های مخصوصی ساخته شده اند که شما را مستقیم از ترمینال به داخل هواپیما می برند. برای آشنایی بیشتر با پل های اتصال به هواپیما ادامه مطلب را در قاصدک24 بخوانید، همچنین برای رزرو بلیط هواپیما کلیک کنید.
پل اتصال به هواپیما چیست؟
جت بریج (Jet Bridge) یا پل اتصال به هواپیما که با نام های پل هوایی (air bridge)، پل جت (Jet Bridge)، جت وِی (Jet Way)، اسکای بریدج (Sky Bridge) و عناوین دیگر شناخته شده است، یک گذرگاه مرتفع و سرپوشیده است که از گیت ترمینال فرودگاه تا درب هواپیما گسترده شده است. پل اتصال به هواپیما به مسافران این امکان را می دهد بدون اینکه نیاز به بیرون رفتن داشته باشند، سوار هواپیما شوند. پل های اتصال به هواپیما را می توان در شکل های مختلف مشاهده کرد که با توجه به نحوه نصب به شکل های ثابت و متحرک ساخته می شوند.
نمونه آزمایشی این پل ها برای نخستین بار در سال 1954 در آمریکا مورد استفاده قرار گرفت و چهار سال بعد نیز شرکت هوایی لاکهید ایر آن را در فرودگاه اوهار شیکاگو نصب کرد.
بیشتر بخوانید: هواپیماهای برقی جایگزین هواپیماهای معمولی
پل های اتصال به هواپیما به چه کار می آیند؟
جابجایی مسافران از ترمینال به هواپیما و بالعکس از هواپیما به ترمینال با سرعت، امنیت و راحتی هدف اصلی بسیاری از عملیات های فرودگاهی است. مسافران در فرودگاه های کوچک تر و فرودگاه هایی با ترافیک کمتر اغلب برای سوار شدن به هواپیما مجبور به ترک فرودگاه و استفاده از پلکان متحرک هستند. در برخی موارد هم مسافران توسط اتوبوس به یک پارکینگ برده می شوند؛ اما بخش پایانی سفر از اتوبوس به هواپیما با پای پیاده انجام می شود. با این حال با افزایش تعداد مسافران و در نتیجه افزایش ترافیک زمینی در راه هواپیما، تضمین امنیت مسافران بر روی رمپ به یک دغدغه برای فرودگاه ها بدل شده است. استفاده از پل های مخصوص هواپیما بسیاری از خطرها در این زمینه را کاهش می دهد.
شکل های مختلف پل های اتصال به هواپیما
پل های اتصال به هواپیما در شکل های ابتدایی و اولیه خود از یک سکوی ثابت تشکیل شده بودند؛ سکوهایی که ارتفاع آنها قابل تنظیم نبوده و با استفاده از یک پل سر پوشیده به ترمینال متصل شده بودند. در این نوع پل، هواپیما با اشاره سر تیم حفاظت پرواز به گونه ای توقف می کند که درب آن قائم بر سکو قرار بگیرد. پس از آن یک پل موقت تاشدنی از سکو پهن خواهد شد تا مسافران بتوانند از طریق آن به هواپیما برسند. اگرچه این نوع از پل ها دیگر به ندرت مورد استفاده قرار می گیرند، هنوز در برخی فرودگاه ها کاربرد دارند.
اما امروزه پل های اتصال به هواپیما معمولا به صورت متحرک بوده و از یک پایه متصل کننده استفاده می کنند که یک سر پل را به ترمینال متصل کرده و سر دیگر نیز با چرخ های متحرک محکم می شود. در بخش میانی نیز یک تونل قابل انبساط ساخته شده که مسافران از داخل آن عبور می کنند. تنظیمات و ساختار این نوع از پل ها باعث می شود تا به راحتی جمع شده و در هنگام فرود و برخاستن هواپیما بدون هیچ مشکلی از منطقه ایمنی هواپیما خارج شوند. علاوه بر این استفاده از پل های متحرک در زمانی که هواپیما در پارکینگ است یا زمانی که قرار است توسط یک اپراتور آموزش برای تمرین مورد استفاده قرار گیرد، ایجاد مشکل نمی کند. پل های متحرک همچنین به لحاظ ارتفاع قابل تنظیم بوده و برای کار با شکل های مختلف هواپیما هم کاربرد دارند.
شکل های دیگر پل های اتصال به هواپیما که به مرور زمان توسعه پیدا کرده اند، پل های دو تکه هستند که به دو گذرگاه تقسیم شده و هر کدام از آنها برای دسترسی به یکی از درهای هواپیما به کار می روند. بیشتر این پل ها به گونه ای طراحی شده اند تا برای هر دو در ورودی که در جلوی بال های هواپیما قرار گرفته اند، در یک سطح و ارتفاع قرار داشته باشند. این مسئله به ویژه در هواپیماهای غول پیکری مانند بوئینگ 777 یا ایرباس ای 330 از اهمیت زیادی برخوردار است.
با این وجود پل های دو تکه ای هم وجود دارند که برای دو سطح ارتفاع مختلف در های هواپیما در ایرباس های ای 380 کاربرد دارند یا برخی سازه ها امکان سوار شدن به هواپیما به طور همزمان از طریق درب جلو و عقب را به مسافران می دهند. حسگرهای مجاورتی که بر روی پل های اتصال به هواپیما نصب شده اند هم به طور مداوم به روز می شوند تا از خسارت ناشی از حوادث غیر مترقبه ای مانند تماس ناگهانی هواپیما با پل های در حال حرکت جلوگیری شود.
مزایای استفاده از پل های اتصال به هواپیما
استفاده از پل های اتصال به هواپیما در مقایسه با پلکان های متحرک از مزایایی برخوردار است. در زیر به برخی از این مزایا اشاره می کنیم:
ایمنی
منظور از ایمنی این است که با استفاده از این پل ها مسافران دیگر در معرض خطرهای ایمنی بیشماری که بر روی رمپ های شلوغ وجود دارد، قرار نمی گیرند. برخی از این خطرها عبارتند از: ترافیک وسیله نقلیه، حرکت هواپیما، فعل و انفعالاتی مانند انفجارهای کوچک در موتور هواپیما و تغییرات دما و آب و هوا.
امنیت
اینکه مسافران مجبور باشند برای سوار شدن به هواپیما از ترمینال فرودگاه خارج شوند به این معنی است که مسافران تنها دسترسی موقتی به یک بخش محدود از فرودگاه داشته اند. استفاده از این پل ها خطرات امنیتی احتمالی که به دسترسی مسافران به رمپ مربوط می شود را از بین می برد.
سهولت دسترسی
استفاده از پل های اتصال به هواپیما در بیشتر موارد نیاز به وجود پلکان بین گیت فرودگاه و هواپیما را از بین می برد. در نتیجه سوار شدن به هواپیما برای افراد مسن و ناتوان آسان شده و نیازی به استفاده از تجهیزات مخصوص مانند لیفتراک برای استفاده از ویلچر نیست.
نیاز حداقلی به نیروی انسانی
با وجود این پل ها نیاز به نیروی انسانی برای نظارت بر رمپ در طول سوار یا پیاده شدن مسافران از هواپیما به حداقل رسیده است. به محض اینکه مسافران به روی پل برسند، کارت های پروازی آنها چک شده و از آنجا مسافران به صورت مستقیم از طریق یک فضای امن و ایمن سوار بر هواپیما می شوند.
راحتی مسافران
همانطور که گفتیم پل های اتصال به هواپیما سر پوشیده بوده و اغلب به تناسب دما، از سرویس خنک یا گرم کننده مناسب برخوردار هستند. چنین امکانی باعث می شود تا مسافران در معرض بارش باران و برف یا آب و هوای بیرون قرار نگیرند.
بی نیازی به خدمات هواپیما بر روی زمین
سرویس های مخصوص هواپیماها در روی زمین مانند کنترل محیطی هواپیما اغلب بر روی این پل ها جاسازی شده اند و بنابراین نیازی به استفاده از تجهیزات متحرک نیست.
معایب و خطرات استفاده از پل های اتصال به هواپیما
بیشترین خطر استفاده از این پل ها، خطراتی است که ممکن است از ناحیه پل های اتصال به هواپیما متوجه خود هواپیما شود. این خطرها را می توان در موارد زیر خلاصه کرد:
خسارت به موتور هواپیما
هر چند که نصب پایه های ثابت برای پل های اتصال به هواپیما به ندرت مورد استفاده قرار می گیرد، اما نمی توان گفت که کاربرد آنها به طور کامل منسوخ شده است. این نوع سازه ها نیازمند این هستند تا هواپیما به پل جسبیده و در یک نقطه معین ثابت شود. چسبیدن بیش از حد پل با نقطه ای از هواپیما می تواند منجر به این شود که موتور هواپیما در تماس با پل قرار گرفته و آسیب ببیند.
خسارت به بدنه هواپیما
پل های اتصال به هواپیما طوری طراحی شده اند که در محل درب هواپیما با آن تلاقی پیدا می کنند. بروز هر گونه مشکل در تغییر فاصله با هواپیما، آموزش ناکافی اپراتور مربوطه یا ضعف در روش های به کار رفته توسط اپراتور ممکن است باعث برخورد شدید پل با بدنه هواپیما شده و فرورفتگی، سوراخ شدن یا حتی آسیب های جدی به هواپیما را موجب شود.
خسارت به درهای هواپیما
پایه های چرخ های هواپیما با هرگونه تغییر وزن در هنگام بارگیری یا تخلیه منبسط یا منقبض می شوند. بیشتر و نه همه پل های اتصال به هواپیماها به گونه ای ساخته شده اند که به صورت خودکار ارتفاع نسبی مناسب را همزمان با حرکت هواپیما حفظ می کنند. در صورتی که مکانیزم تنظیم سطح پل درست عمل نکرده یا اپراتور در انجام تنظیمات دستی در هنگام نیاز با مشکل روبه رو شود، انتهای بخش بیرونی درب هواپیما با کف پل تماس پیدا کرده و موجب خسارت به درب هواپیما می شود.
علاوه بر مواردی که در بالا ذکر شد، معایبی هم در زمینه نصب این پل ها وجود دارد که برخی از آنها عبارتند از:
چگونگی طراحی ترمینال
پل های اتصال به هواپیما تنها قابلیت استفاده برای پارکینگ هایی را دارند که در مجاورت ساختمان ترمینال قرار دارند. در غیر اینصورت استفاده از آنها به صورت انحصاری نیازمند آن خواهد بود که بین ترمینال ها و رمپ ها یک نقطه اتصال طولانی وجود داشته باشد. اگرچه طراحی ترمینال های قدیمی به شکلی است که می تواند برای استفاده پل ها مناسب باشد، همچنان این احتمال وجود دارد که نیاز به اتوبوس ها و پلکان ها برای سوار شدن به هواپیما به قوت خود باقی بماند.
چگونگی طراحی هواپیماهای مسافری
بیشتر هواپیماهای مسافربری مانند دَش 8 (Dash 8)، ای تی آر 42/72 (ATR 42/72) و بمباردیه سی آر جی (Bombardier CRJ) پلکان هایی مخصوص سوار شدن مسافران دارند که در حقیقت جزئی از درهای هواپیما هستند. اگرچه پل های اتصال به هواپیما قابلیت سازگار شدن برای کار با این نوع هواپیماها را هم دارند، استفاده از آنها می تواند دردسرهای زیادی داشته و گنجایش رمپ را برای این نوع هواپیماها کاهش دهد.
