زمانی پیش از آنکه شهرهای کنونی با چهره پر زرق و برق و مدرن خود به مکانی برای زندگی تبدیل شوند، شهرهای دیگری وجود داشتند که مرکز تجارت و شکوفایی بوده اند. این شهرها که مرکز قدرت امپراتوری های مهم تاریخ و سنگ بنای تمدن های تاریخ ساز به شمار می رفتند، گاه گرفتار زلزله ای سهمگین و گاه کشورگشایی های امپراتوری های دیگر شده و راه سقوط را در پیش گرفتند. امروز نیز تنها نامی از آنها مانده و بقایایی که شکوه این شهرها را بر خود دارند. با قاصدک 24 سری به بقایای مانده از مشهورترین شهرهای گمشده تاریخ بزنید.
شهر گمشده ماچوپیچو
ماچوپیچو را یکی از مشهورترین شهرهای گمشده جهان می دانند؛ شهری که دوباره در سال 1911 توسط یک مورخ اهل هاوایی به نام هیرام کشف شد. ماچوپیچو در حقیقت برای قرن ها بر فراز دره ای به نام اوروبامبا پنهان شده بود. شاید جالب باشد بداید که شهر گمشده تمدن اینکاها از پایین قابل رؤیت بوده و به صورت کامل با زمین های کشاورزی و چشمه های طبیعی احاطه شده است. ماچوپیچو اگرچه در پرو شهری شناخته شده است، تا زمان کشف مجدد آن در سال 1911 در دنیای بیرون کاملا ناشناخته بود.
شهر گمشده آنگکور
آنگکور یک شهر معبدی عظیم در کامبوج است که بقایای باشکوه پایتخت های چندین امپراتوری خِمِر را از قرن نهم تا پانزدهم پس از میلاد در دل خود جای داده است. این بقایا شامل معبد مشهور وات (بزرگ ترین بنای مذهبی جهان) و نیز معبد بایون با نمای سنگی عظیم آن می شود. آنگکور در طول تاریخ طولانی خود، تغییرات مذهبی زیادی را پشت سر گذاشته است و چندین بار بین هندویسم و بودیسم در رفت و آمد بوده است. در نهایت پایان دوره آنگکوریایی را به سال 1431 میلادی منتسب می کنند؛ در این سال شهر توسط مهاجمان آیوتهایا Ayutthaya غارت شده و تمدن آن نیز رو به زوال گذاشت. تنها چیزی که از این شهر باقی مانده نیز همان معبد آنگکور است که زیارتگاه بوداییان بوده است.
شهر گمشده تیکال (Tikal)
تاریخ تیکال به سال های 200 تا 900 پس از میلاد باز می گردد. در این سال ها تیکال بزرگ ترین شهر مایان ها با جمعیتی بین 100 تا 200 هزار نفر بود. به محض آنکه جمعیت در این شهر به اوج خود رسید، جنگل های نواحی اطراف شهر رو به زوال گذاشته و جمعیت نیز شروع به کاهش کرد. در نتیجه این شهر بیشتر جمعیت خود را بین سال های 830 تا 950 از دست داده و قدرت مرکزی نیز به سرعت از بین رفت. بعد از سال 950 نیز شهر به منطقه ای بیابانی تبدیل شده بود و جمعیت کوچکی در میان ویرانه ها زندگی می کردند. این جمعیت اندک نیز در قرن های دهم و یازدهم شهر را ترک کردند و پس از آن گواتمالایی ها تا هزاران سال بعد به ساکنان این شهر تبدیل شدند.
شهر گمشده پِترا
پترا که در افسانه های کهن آن را شهر رزهای قرمز با قدمتی به بلندای تاریخ لقب داده اند، پایتخت باستانی امپراتوری ناباتای بود. این شهر وسیع و منحصر به فرد قرن ها پیش توسط ناباتای ها در کناره تنگه وادی موسی در جنوب اردن شکل گرفت و آنها این شهر را به نقطه اتصال مهمی برای تجارت ابریشم و ادویه تبدیل کردند. نقطه ای که چین، هند و جنوب عربستان را به مصر، یونان و روم متصل می کرد. اما پس از آنکه سیستم تأمین آب شهر بر اثر زلزله ویران شد، این شهر در قرن ششم میلادی کاملا خالی از سکنه شده بود. پس از جنگ های صلیبی نیز پترا در دنیای غرب به فراموشی سپرده شده بود تا اینکه در سال 1812 توسط یک جهانگرد سوئیسی به نام یوهان لودویگ برکهارت دوباره کشف شد.
شهر گمشده Teotihuacan
در قرن دوم پیش از میلاد تمدن جدیدی از دل دره مکزیک برخاست؛ تمدنی که پایه های شهر بزرگ و پر رونق Teotihuacan و اهرام بزرگ آن را بنا نهاد. در منابع تاریخی کاهش جمعیت شهر در قرن ششم پس از میلاد را به خشکسالی های عظیم ناشی از تغییرات آب و هوایی در این منطقه مرتبط دانسته اند. هفت قرن پس از سقوط امپراتوری Teotihuacan، اهرام این شهر گمشده توسط آزتک ها مورد استفاده قرار گرفته و به مکانی برای زیارت تبدیل شد.
شهر گمشده پُمپی
در آگوست سال 79 پس از میلاد آتشفشان وزوو فوران کرده، شهر پمپی را با خا ک و خاکستر پوشاند و آن را در مرگ فرو برد. همه چیز در شهر از ظرف ها و میزها تا نقاشی ها و حتی آدم ها در زمان متوقف شدند. در حقیقت پمپی تمام جمعیت خود را از دست داد و در نهایت حتی نام و مکان آن نیز به فراموشی سپرده شد. سرانجام نیز شهر در نتیجه حفاری های قرن هجدهم میلادی دوباره کشف شد و مورخان توانستند به اطلاعاتی پرامون سبک زندگی مردم در دو هزار سال پیش دست یابند.
شهر گمشده تیواناکو (Tiwanaku)
تیواناکو که در نزدیکی ساحل جنوب شرقی دریاچه تیتیکاکا در بولیوی قرار گرفته، یکی از مهم ترین پیشگامان امپراتوری اینکا به شمار می رود. این شهر در طول سال های 300 پیش از میلاد تا 300 پس از میلاد، مرکزی علمی و فلسفی برای بسیاری از مردم بود. جمعیت آن نیز در قرن های هفتم و نهم میلادی به تدریج گسترش پیدا کرده و به یک قدرت منطقه ای مهم در آند جنوبی تبدیل شد. به طوری که جمعیتی نزدیک به 15 تا 30 هزار نفر در آن زندگی می کردند. بعد از سال 1000 پس از میلاد و یک تغییر ناگهانی در آب و هوا، تیواناکو به تدریج تمام قدرت خود را از دست داده و متروکه شد.
شهر گمشده پالنکو (Palenque)
پالنکو در مکزیک واقع شده و بسیار کوچک تر از دیگر شهرهای گمشده مایان هاست. اما این شهر برخی از بهترین نمونه های معماری و مجسمه های ساخته شده توسط این تمدن باستانی را در خود جای داده و بیشتر بناهای آن نیز بین سال های 600 تا 800 پس از میلاد ساخته شده اند. به نظر می رسد که پالنکو در قرن هشتم میلادی رو به زوال گذاشته و تنها جمعیت کشاورز اندکی برای قرن ها در آن سکونت داشتند. به تدریج همین جمعیت اندک نیز آن را رها کرده و شهر پوشیده از جنگل شد.
شهر گمشده آنی (Ani)
آنی که در مسیر جاده اصلی شرق به غرب و حرکت کاروان های تجاری قرار داشت، نخستین بار در قرن پنجم پس از میلاد به شهرت رسید. در همین سال بود که شهر رونق یافته و آماده پایتختی ارمنستان در قرن دهم میلادی شده بود. بسیاری از کلیساهای ساخته شده در این دوره در حقیقت در زمره بهترین نمونه های معماری عصر قرون وسطی قرار گرفته و شهر به "شهر1001 کلیسا" مشهور شد. این را هم باید افزود که آنی تا زمان اوج خود جمعیتی بین 100 تا 200 هزار نفر داشت و تا زمان حمله مغول ها در قرن سیزدهم میلادی، شهر مهم ارمنستان بود. در نهایت در سال 1319 میلادی زلزله ای ویرانگر آن را تخریب کرده و شهر برای همیشه متروکه شد. بقایای آنی در ترکیه کنونی قرار گرفته است.
شهر گمشده تیسفون
تیسفون در قرن ششم میلادی یکی از بزرگ ترین شهرهای جهان و تمدن باستانی میان رودان به شمار می رفت. این شهر به خاطر اهمیت خود همواره یک هدف نظامی اصلی برای امپراتوری روم بود و به همین دلیل بود که پنج بار توسط رومی ها و بیزانسی ها اشغال شد. تیسفون در دوره سلطه مسلمانان بر ایران در سال 637 میلادی به دست مسلمانان افتاد. پس از تأسیس پایتخت عباسیان در بغداد بود که شهر به سرعت رو به زوال گذاشته و متروکه شد. تیسفون که در عراق امروزی واقع شده، تنها بقایایی از خود به جای گذاشته که طاق کسری مهم ترین آنهاست.
شهر گمشده پالمیرا
پالمیرا یا شهر درختان نخل برای قرن ها شهری مهم و ثروتمند بود که در مسیر کاروان های تجاری قرار گرفته و ایران را به بنادر مدیترانه ای سوریه متصل می کرد. زوال تجارت پالمیرا در سال 212 آغاز شد؛ وقتی که ساسانیان بر دهانه دجله و فرات مسلط شدند. سرانجام نیز امپراتور دیولکتیان دیواری بنا کرده و شهر را گسترش داد تا آن را از تهدیدهای ساسانیان مصون بدارد. در این میان پاامیرا در سال 634 نیز توسط عرب ها فتح شد و سرانجام در زمان حکمرانی عثمانی ها جز یک دهکده کوچک چیزی از آن باقی نمانده بود. مکان پالمیرا در قرن هفدهم میلادی توسط جهانگردان غربی کشف شد.
کالاکمول (Calakmul)
کالاکمول که در میان انبوه جنگل های ایالت مکزیکی کامپچ پنهان شده است؛ یکی از بزرگ ترین شهرهای مایان هاست که تا کنون کشف نشده است. کالاکمول شهری قدرتمند بود که اقتدار و برتری تیکال را به چالش کشیده و آن را با شبکه های از متحدان خود احاطه کرد. این شهر از نیمه دوم قرن ششم پس از میلاد تا اواخر قرن هفتم میلادی اهمیت زیادی کسب کرد؛ هر چند که هرگز به طور کامل نتوانست قدرت تیکال را زیر سئوال ببرد. سرانجام نیز هر دو شهر در مقابل گسترش مایاها به زانو درآمد.
شهر گمشده پرسپولیس
پرسپولیس که زمانی پایتخت ایران باستان بوده شهری زیبا مملو از آثار هنری ارزشمند بوده؛ آثاری که امروز تنها اندکی از آنها باقی مانده است. اسکندر کبیر در سال 331 پس از میلاد و در جریان فتح ایران، در پاسخ به سوزاندن آکروپولیس، پرسپولیس را به آتش کشید. پس از آن نیز شهر برای مدت ها به عنوان یکی از ایالت های امپراتوری مقدونی بزرگ پایتخت امپراتوری پارس باقی ماند و به مرور زمان اهمیت خود را از دست داد.
شهر گمشده چان چان
شهر خشتی چان چان در پرو بزرگ ترین شهر آمریکا پیش از کشف این قاره توسط کریستف کلمب بود. مصالحی که در ساخت این شهر به کار رفته همگی آجرهای خشتی بوده که با الگوهای آرامش بخش سبک عربی یا اسلامی مزین شده بودند. مرکز شهر نیز از چند دژ با اتاق ها، معابد و مدفن ها تشکیل شده است. شهر چان چان در حدود سال 850 پس از میلاد توسط چیموها بنا شده و تا زمان سلطه اینکاها در 1470 پس از میلاد نیز همچنان پابرجا بود. تخمین زده می شود که چیزی در حدود 30 هزار نفر در این شهر زندگی می کرده اند.
منبع: touropia.com
مقالات مرتبط:
از معابد باستانی تا مروارید شرق؛ جاذبه های برتر قاره کهن
قدیمی ترین شهرهای مسکونی جهان
قدیمی ترین تمدن های جهان
مهم ترین مقاصد گردشگری مذهبی در جهان
